Қараторғай туралы  ✍️

Қараторғай қап-қара,Ұқсас қара тақтаға.Құртты жейді мыңдағанОл бір ғана аптада!Қауырсыны, түгіне,Қарама сен түріне,Сайрайды жан балқытып,Құлақ түрші..

Қараторғайдың таң бозынан сайрағанын жақатпаған қабан:– Оу, бейшара торғай, таң бозынан шырылдап, мазамды алып біттің ғой. Сен шырылдасаң да..

Қараторғай көрсең—ұнамды адамыңа кезігіп, шаттанасың.

Кеше кешкілік көрші жылқышының үйінде қонақта болып, көңілі жақын әрі құдайы көршілік орны бар Мырзаханның ықыласын жерге тастамаған Әлиәкпар аттың..

Егер кісі түсінде қараторғайды көрсе—онда ол өңінде қуанышқа бөленеді.

Бiрiншi түбiр сөз –Түс.Екiншi түбiр сөз –Құс.Екеуiн қосып оқысаң –Ол да құс.(Қара + Торғай = Қараторғай)

Жылмен жарысып жеттің бе?Желге жабысып жеттің бе?Туған топырағыңды иіскеп,Жермен қауышып өптің бе?Әлемнің шарлап шалғайын,Жеттің бе..

Қараторғай тұратұғын үйде бір,Онша емес-тін күйге бұл;Алайда ол пәлсапаға жетік-тін,Мысықаймен тату еді бұл өзі.Мысықай да өз ісіне жетік-тін,Тым..

Ерлан КүзекбайғаҚараторғай, ұштың зорға-ай,Бейшара, шырылдайсың жерге қонбай?!.Ақан сері  Бірінші, екінші дүниежүзілік соғыстар адамзат баласына зор..

Әркімге сай дарын бар,Бетке ұстап өзге атағын барымдар,Баратын да залым барБілмейтұғын жұмысқа.Ақылымды алыңдар:Қолдан келер іске ұмтылған дұрыс..

Биік талдың басынанКөріп қараторғайды,Менің інім АсылханҮркітем деп болмайды.Апам айтты:– Қой, босқаӘурелеме торғайды.Зиянкестен ол басқаЖемісіңді..

Боранды да елемепсің,Дауылға да қарамай.Падишасы кереметтіңАсығыпсың далаңа-ай.Қар көбесі сөгілген жоқ,Жібімепті мұзы әлі.Ерке көктем сенімен..

Даладан жылы леп есті. Адырларды жапқан қалың қар бір аптаның ішінде сабындай көпіршіп еріді де, алашабырланған қыр-қырқаның буы бұрқырай бастады...

Мына бір оқиға естен кетпейді. Ол кезде ауылда тұрамыз. Есігіміздің алдында сарай болатын. Оның боғатында қараторғайдың ұясы бар. Оның үш балапаны..

Қараторғай көктемнің –Хабар берер жаршысы.Күн шуағын төккен күн,Құбылады бар түсі.

Қарағым, айналайын, қара қасым,Жібектей қара мақпал қара шашың, еркем-ай.Еліктің лағындай егілемін,Мөлдіреп, сені ойласам, көзден жасым..

(Сырдың “Қараторғайы”)Құс болсаң жібектен бау тағар едім,Күмістен тұғырыңды жабар едім.Мойныңа сары алтыннан алқа тағып,Қолға алып, сылап-сипап бағар..

Келеді қараторғай қанат қағып,Астына қанатының маржан тағып.Бірге өскен кішкентайдан сәулем едің,Айрылдым қапылыста сенен нағып.Қараторғай,Ұштың..

Көктем күнінiң жылы, жарық сәулесi жерге түсiп, қар ерiп жатыр. Күнгей жақ алатегенек бола бастады. Қарға, ұзақ қарқылдап жүр. Қамбар отағасы бiрдеңе..

Ұзақ тектес құс,
Шiркей жеп.
Ауыл маңынан
Ұзап кетпес құс.