Фонетика
Фонетика – тіл туралы ғылымның бір саласы. Онда дыбыстар, екпін және буын, үндестік заңы қарастырылады.
Қазақ тілінде 42 әріп және 37 дыбыс бар.
Екі белгі бар: ъ - айыру белгісі, ь - жіңішкелік белгісі.
Қазақ тілінде тән әріптер 10: ә, і, ң, ғ.....

9-нұсқа
1.Төл сөздің тыныс белгісін анықта
Кеше кешке жолдасы Қарқаралыда әлі екі-үш күн боламыз деген болатын.
А) тырнақша, үтір, сызықша
В) қос нүкте, сызықша, леп белгісі
С) қос нүкте, тырнақша, үтір, сызықша
Д) қос нүкте, тырнақша
Е) сызықша, қос нүкте, тырнақша

2.Төл сөзді сөйлем
А) Осы алаңнан қоныс тауып, біз ошақ қаздық.
В) «Амангелдіге» келісімен, бұл арман шыңына жетті.
С) «Табылған ақыл, Мұқа!» - деп....

Ұлттық Бірыңғай Тестілеу – оқушылар үшін өте жақсы дайындықты талап ететін маңызды сынақ. ҰБТ – ға түрлі әдістермен дайындалуға болады.

Біріншіден,
әрине, мектептегі жақсы үлгерім тестілеуден өту кезінде сәттіліктің кепілі болар. Егер оқушы орта мектептің барлық курсы барысында жақсы білім деңгейін көрсетсе, әдетте, тестілерде де оның нәтижелері одан күткен нәтижелерден қатты ерекшеленбейді. Алайда, “кілең бес алатындар” ҰБТ – да олардан күткен.....

1. «Сұлу» сөзінің синонимін табыңыз.
А) Әдепті.
В) * Әдемі.
С) Сыпайы.
D) Мықты.
Е) Салмақты.

2. Буын түрін анықтаңыз.
A) * Тұйық.
В) Жалғау.
С) Жалаң.
D) Буын.
Е) Тасымал.

1. Қытай деректеріндегі ғұн басшысы лауазымы:
А) "Гуньмо
В) "Күнби"
С) "Хан"
D) "Патша"
Е) "Шаньюи"

2. Ғұндар туралы дерек беретін
А) парсы жазбалары
В) иран жазбалары
С) рим жылнамалары
D) византия деректері
Е) қытай деректері......

Тест кітапшасы ҰБТ-ға дайындыққа арналған. Байқау сынағының нұсқасы — 1282. 10 сынып оқушыларын арналған әр оқушының дайындық деңгейін тексеру үшін басылып шыққан «Достық» баспасы. Сынақ кітапшасында.....

1. Қазақ тілінде 37 дыбыс, 42 әріп бар.
2. 40 әріп, 2 таңба бар.
3. Қазақ тілінде 12 дауысты дыбыс бар:
- а, ә, о, ө, ы, і, ұ, ү, е, э, и, у.
4. Жуан дауыстылар - а, о, ы, ұ.
5. Жіңішке дауыстылар - ә, ө, і, ү, е, э.
6. Ашық дауыстылар - а, ә, о, ө, е.
7. Қысаң дауыстылар - ы, і, и, ұ, ү, у.
8. Еріндік дауыстылар - о, ө, ұ, ү, у.
9. Езулік дауыстылар - а, ә, и, е, э, ы, і.

10. Қазақ тілінде 25 дауыссыз дыбыс бар:
- б, в, г, ғ, д, ж, з, й, к, қ, л, м, н, ң, п, р, т, с, ф, х, Һ, ц, ч, щ, ш.
11. Қатаң дауыссыздар - п, ф, с, ш, к, қ, т, ч, щ, ц, х, Һ.
12. Ұяң дауыссыздар.....

Бұл пәнді оңай немесе қиын деп айтуға болмайтын шығар. Өйткені оны сүйіп оқитын немесе әр оқиғаны түсінуге қиналатын оқушылар да бар. Кейбірі "ол даталар мен оқиғаларды болашақта пайдаланбаймыз, оны жаттаудың да ешқандай қажеті жоқ. Бәрібір де ұмытып қаламыз" дейді. Бұлай қарсыласудың қажеті жоқ шығар. Себебі, уақытты босқа жоғалтамыз. Ал оны оқуға міндеттіміз. Өйткені, өткен тарихын білмеген адам болашаққа сенімді қадам баса алмайды. Өзге пәндердегідей Қазақстан тарихы балының жоғары болуы тек дайындығымызға байланысты. Оған уақытты дұрыстап бөлейік. Ал бұл пәнге қалай дайындалған дұрыс? Назарларыңызға осыған байланысты бірнеше кеңес ұсынамыз:

1. Жауаптарды түсінбей жаттауға болмайды. Тест кезінде дәл сол сұрақтың ішіндегі сөздерді.......

№ 01
Адамзат тарихы дамуының ең алғашқы кезеңі
А) Қола дәуірі
В) Темір дәуірі.
С) Рулық тайпалық кезең.
D) Андронов кезеңі
Е) Тас дәуірі
Правильный ответ - E
№ 02
Алғашқы адамдардың бастапқы кезеңдегі топтасу жүйесі
А) Рулық
В) Тайпалық
С) Қауымдастық
D) Көшпелілер
Е) Тобыр
Правильный ответ......

Бүгінгі кеңестер бесінші пән ретінде әдебиет пәнін таңдаған түлектерге арналады. Әдебиетке дайындалу – біреулер үшін ләззат, ал екіншілерге – азап, басқалары жалқаулықты жеңе алмай әбігерге түседі. Себебі, бұл пән өзін сүйіп оқығанға ғана қолжетімді. Егер, әдебиетті жақсы көрмесеңіз, жоғары балл аламын деуіңіз бекершілік. Мейлі, ҰБТ-ны ойдағыдай тапсырдыңыз делік, онан кейінгі оқу-білімнің барлығы да шығармашылықпен, көркем туындылармен байланысты болғандықтан, үлкен жетістіктерге жетуіңіз екі талай. Келісесіз бе? Ендеше, сізді бұл пәнді жан қалауыңызбен таңдады деп ойлаймыз. Ары қарай "Әдебиетке қалай дайындаламын?, "Дайындықты неден бастаған дұрыс?", "Жоғары балла жинау мүмкін бе?" деген сауалдарыңызға жауап.....

●•●• Қуантып, кейбірін жылататұғын сол бір күндердің алғашқы легі басталып та кетті. Нені меңзеп тұрғаным - еңбектеген баладан еңкейген қарияға дейін бесенеден белгілі болар.. Тұрсынбек ағамыздың сөзімен айтсақ : "Ұлы бір күндік төңкеріс". Төңкеріс деуінде де мән жатыр-ау. Біз де сол сұрапыл кезеңнің батырлары емеспіз бе?! Қырғын арасынан.....

Орыс тілі пәніне арналған дайындық қиындық тудырады деп айтуға келмейді. Өйткені "үлгерімі жақсы оқушылар болмаса, ұпайын бәрібірде алып тастайды" деп дайындалмайтын балалар бар. Кей оқушы оны қазақ тілі пәнімен салыстыра отырып та шешіп жатады. Жарқын болашақтың білімге негізделетіндігін ескере отырып, білімді болуға білек сыбана кірісетін кез келген сияқты.

Олай болса, "орыс тілі пәніне қалай дайындаламыз?", "бұл пәнге көп уақыт жұмсаған дұрыс па?" сынды сұрақтарға жауап іздеп көрейік.

1. Орыс тілі пәнінен жоғары балл алғыңыз келсе, ең бірінші есте сақтау қабілетіңіз бен байқағыштығыңызды іске қосыңыз. Өйткені ондағы әрбір ережені сақадай сай етіп жаттап алуыңыз керек. Мұнымен қатар, дайындық тестілердің.....

Математика – көптеген түлекке қиындық туғызатын пән. Бұл пәннің тапсырмаларын жаттап алудың қажеті жоқ, оларды шешу керек. Ал шешу үшін білімді болу талап етіледі.

Сонымен, математикаға қалай дайындалуға болады? Алтындай уақытты үнемдеу үшін ҰБТ тестеріне қалай дұрыс жауап береміз? Осы туралы бірнеше кеңестер:

1. Математикадан жақсы балл алғыңыз келсе, ең алдымен, бойыңызға сабырлық пен жігерлік, табандылық деген қасиеттерді ұялатыңыз. Бастаған істі тастауға болмайды. Бір есепті бастап, ортасына келгенде.......

Осы сұрақты әрбір түлек  өзіне қоятын шығар. Мен де бір жыл бұрын ҰБТ туралы барлық сайттарды ақтарып,  баспасөздегі мақалалардың бірін қалдырмай оқып, өзімнен бұрын оқып кеткен достарымнан, туысқандарымнан сұрай беретінмін. Кішкене қауесет тараса, соған сеніп, министрге хат жазуға дейін....

ҰБТ – үш әріптен құралған бұл сөз есін біле бастаған мектеп оқушысының өзін қорқытады. Ал бітіруші түлек үшін қандай әсерлі сөз екенін өзіңіз ойлай беріңіз. Өз бойындағы үрейі бір бөлек, туған-туыс, ата-ана, мұғалім – бәрі де әлгі үш әріпті сөзді төбеден төндіре берсе оқушының жағдайы онан сайын нашарлай бермек. Бірақ, біз сізге тағы да анық әрі сенімді түрде "ҰБТ алынбайтын асу емес!" дегенді айтқымыз келеді. Жыл сайын бірнеше түлектің 125 баллды қанжығасына.......

Мақсаты: ҰБТ-ге дайындайтын мұғалімдердің бойындағы стресс,қобалжудан арылту,психологиялық көмек беру.
Ж О С П А Р:
І.Мұғалімдерге ҰБТ-ге дайындық кезеңінде психологиялық көмек беру жолдары.
ІІ .Мұғалімдерге арналған психологиялық жаттығулар.
ІІІ Қорытынды.