Киіз үй туралы  ✍️

 Қазақ халқы өзінің көне мәдениетін бүгінгі күнге жеткізген, соның ішінде түркі халықтарының негізгі баспанасы – киіз үйді сақтап қалды. Қазақтар..

Киіз үйдің есігін үйдің үстіне қарай лақтыруға болмайды. Есіктен Бақ пен Бақыт та, Сор мен Қайғы да кіреді. Есікте кие болады. Лақтырғанда сол кие..

Киіз үйде құмырсқа көбейіп кетсе, жылқының екі тезегін уыққа іліп қояды.

Егер киіз үйге байғыз қонып, бақыратын болса, бұл үйдің иесі үлкен бақытсыздыққа ұшырайды. Егер, керісінше, қарға қарқылдаса, онда бақытты болады.

Егер киіз үй сыртына ит сарып кетсе, құт келеді деп жақсылыққа жориды. 

Шетелдік турист:– Мынау уық,Ағаш есік,Шаңырақ пен кереге,Қабырғасыз шиден тоқып жасалған бес дөдеге,Жау қолында жалақтаған қылыш, найза..

Киіз үй!Қазақ үшін – бәрі, бәрі!Киіз үй!Арда алаштың ары, жаны.Боз үйде бойжеткенді оятатын,Таңертең бозторғайдың қоңыр әні,Дауысы сол торғайдың –..

Киіз үйден келін шықты қолда шелек,Бие сауу ол да өнер жөні бөлек.Дауа іздесең деніңе саумалдан іш,Ей, бауырым, денсаулық бізге керек.Болмаса Нар..

Дүние көктем келсе, құлпырады,Жаз келіп, жайнауы да мүмкін әлі.Жанымның жазиралы жайлауындаАқ орда алты қанат үй тұрады.Тербейді бүгін мені тас..

Даланы көшіп жүріп аралаған,Алтай мен Қаратауды жағалаған.Ат мініп, түйе қомдап, саят құрып,Киіз үй дөңгелетіп, саялаған.Кереге алты қанат..

Сағынып ауылымды, елге жетсем, Бас сұғып есігіңе, келмей кетпен.Қоңыр тауық сияқты коңыр үйде, Апа, аға туып-өскен, мен де ержеткем.Қараймын..

Күнгейден тұрса жел демде,Киізі қағар қалбалақ;Керіп бір тіккен дөң жергеКереге көзді кең қанат.Шаңырағын шырқау тігіскен,Шарбағын торлап мықты..

Сері Сержан ШәкіратұлынаКиіз үй.Жиналған жұрт күй тыңдаған,Күйші отыр ағытылып сыр тұнбадан.Күйімен айналаны сиқырлаған,Қолынан айналайын..

Жасырып не керек бұрындары киіз үйге сұраныс тек наурыз айында ғана артатын болған. Ал қазір тіпті керсінше. Жылдың он екі айында да киіз үйге..

Киізіне жүні кеткен мың қойдың, Шаңырағы қайыңынан күнгейдің. Әрі берік, әрі ыңғайлы, әрі әсем, Дей алмаймын ағашына мін қойдым.Сайын дала оның..

Киіз үй шыныменен ескі ме еді,Ескіден де жаңалық естіледі.Абайдың алты қанат боз үйінде,Айтылған асыл жүрек дос тілегі.Мұнымен атам қазақ көшіп..

— Жаратқан алла-ау, қытайы несі? Киіз үй кепті Қытайдан.— Үлкендеу ел ғой ұпай, үлесі... Санамда менің жұт, ойран. Сауал тастайды кенеттен көкем:..

Киіз үй... Көп болыпты-ау кірмегелі...Сығалап түндігінен күн кемері,жаныма бір рахат əкелетінжұпары боз жусанның іргедегі.Үй, дала – нəр алуға қос..

Киіз үйден — бабамның ОрдасынанСәру салып мен, міне, жолға шығам.Қоңырсыған қордалы ауылымныңҚимай кетіп барамын мен қасынан.Шомылдырып ақ нұрға..

Атам жайды керегесін,Шаңырағын көтерді әкем.Болмаса да терезесі,Бұл үй маған бөтен бе екен?!Қойған былтыр буып бәрін,Шешті әжеміз теңнің..

Қазақ халқы жазда жайлауға, қыста қыстауға көшіп-қонып жүретін көшпелі жұрт. Арлы-берлі көшуде жинап, қайта жаюға ыңғайлы киіз үй болған Киіз үй..

Ән салдырған Тастемір мен Досатқа,Көрік қосып осы атқа,Маңғыстауда,Он саусағы өнер күйін төгіткен,Бір келіншек тұрады екен Қошақта...Сүйіндірген..

Үй жасау керегеден басталады,Оңайлау бұдан көрі басқалары.Ағашы керегенің – сағаналар,Біркелкі, қатар-қатар тасталады.Енді үйші сағананы жонар..

Ат, затын биік ұстар ғұмырындаШаңырақ мәнді қазақ ұғымында.Астында шаңырақтың дүниеге кеп,Жар сүйіп, еркелетер қыз-ұлын да.Осы атау тым кеңейтер..

Ауызғы керегемен қосақтағы –Есігі киіз үйдің қос ашпалы.Айқара ашылады қонағына,Секілді қазақтардың құшақтары.Бұл есік – әлемдегі бақытты есік,Және..