Төлеген жанғалиев туралы Өлеңдер ✍️

“Алпыс тойын жаса” дейді балалар,Жасармын-ау, жағдай да бар, шама бар.Кісіліктің кілті аспанда тұрғанда,Кісі бар ма, сол тойыма келе алар…Қаңтар айы..

Апыр-ай, мына заман оңала ма,Сұрау көп аққан су мен ауаға да.Адамды асырайтын базар болса,Базарды асырайтын баға ғана.Алдарынан қойсаң да қақпан..

Тұрмаған соң тұла бой шашып айбат,Артқы күнді аңсаймыз “апырайлап”.“Кәрлік” деген жазылмас мәңгі жара,Ешбір емін таппаған ақыл ойлап!Қай ғасырда, қай..

Аз ба, көп пе, бір алпысты жасаппыз,Болғамыз жоқ, абыройсыз, атақсыз.Еңкейгенге – елпілдеген жуаспыз,Шалқайғанға – шарт сынатын шатақпыз.Атқа отырдық..

“Кісімісің, сен жанымда бауырым,Мен ақынмын, Алаш білген қадірін”-Деген кезде кеудемсоқтау бір ағай,Дертесінен ата шықты сабырым.Кісіміз ғой, бәріміз..

Апыр-ай, мына күннің өртенуі-ай,Көлеңкенің өзі де ертеді май.Ала жаздай бір тамшы су тамбады,Қайда жүр берекесін берсе құдай!Аңызақ, аптап ыстық..

Апыр – ай, мына қыздың әдемісі – ай,Қыз ба екен, қылығына әлегі сай.Қасында қалбаң – құлбаң жүгіреді,Қайынатасы сияқты қара қытай.Апыр – ай, мына..

Апыр –ай “алпыс” деген мына жас па?“Ап” дегеннен түсірді – ау сүрәнәтқа.Сүрініп – қабынады қайран жігер,Сүйек – буын сырқырап, тұралатса!Қашқан ұйқы..

“Ақындарда айырма жоқ” деседі,Шыны айтсақ, бұл да сөздің бекері.Дала менен қала ақыны бүгінде,Бай мен кедей баласындай кешегі.Бұл ойымды қалай ұқсаң..

Қара Ертісте қалып барлық қайғысы,Қарауылда жайлы жатыр жәй кісі.“Жәй кісі” деп жайбарақат айтқанмен,Ақындардың алдыңғысы, соңғысы.“Соңғысы” деп..

“Тәубә, тәубә” деуші еді апам, жарықтық,Жатпаса да сол тәубәсі қарық қып.Алла ісіне шүкіршілік ету де,Адалдықтың айнасы екен, жаңа ұқтық.“Тәубә..

“Арыстан да Құнанбай, алысқан да Құнанбай”,Осы сөздер бабамнан кетпей қойды тұмардай.Екі ғасыр өтсе де барша қазақ жабылып,Ұлы Абайда данышпан отыр..

Ақпанның қары қалыңдап,Ауырлап қалды ауыл жақ.Жып – жылтыр мұздың үстімен,Жылжиды боран бауырлап.Маңдайы жіпсіп мал баққан,Мұртына мұз бен қар..

Әлем әбден таныған алыптығын,Ау, алдияр, Абайым, жарықтығым..“Қазақпын” деп өзіңдей мақтанғанмен,Қазаққа ұқсағандай қай ұсқыным?Рас – ау, дінім..

Адамға болар бағдаршам,А, құдай өзің бар болсаң.Жарқ етіп неге түспейді,Жан алғыш өткір айбалтаң.Басынып Сізді барамыз,Бассыздан кетті..

Аламанға шабатын ат та берме,Бата сұрап, алдыма бас та берме.“Елім” деп ет – жүрегі елжіреген,Ер үшін есеп емес жоқтан өзге!Шабатын ат бермедің..

Бір бүтінім қалмады,Қолқап құсап қолдағы.Бірі - өңештен тұтылды,Бірі – тілден сорлады.Қара судай қадірсіз,Халқымыздың қаймағы,Тапқанымыз осы ма,Талап..

Конфуциді оқымады демеңдер,Одан асқан Абайым бар кемеңгер.Үнді-Қытай мұхитынан мың артық,Үнсіз аққан Шыңғыстауда өзендер.Сократты білмедің деп..

Күңіреніп отырамын кейде мен,Жүрегімді қолыма таза ұстап сөйлеген.Жұдырықтай қызыл етім мың артық,Құбыжықтай түк ұқпайтын пендеден!Сырласамын..

Отыз екі тісімнен он бес қалып,Орнына темір тісті қайрап салып.Тағы да бір тас шайнап көрейінші,Арша сорған арқардай айбаттанып.Дүние шыр айналған..

Ойғы айдың оң қарап, Танытты бүгін оң қабақ.Топырақ басты саршұнақ,Тоңынан шықты жорғалап.Ішірткі жазған бақсыдай,Ішімнен тұрмын “тәубәләп”Айына..

Дүниенің төрт бұрышын өрт шалып,Өзді-өзіне ашынғанда аш халық.Жүз отыз ұлт мекендеген біздің Ел,Жүз шайыспай, шай ішеді баптанып!Жүрек, бауыр, өкпе..

Көлеңкесі көңілдің ұзарады,Айықпайды күдіктің тұманы әлі.Күн шуағы түспеген мына жұрттың,Шүберектей бозарып тұр ажары.Қызылшырай – қызыл күн..

Балдан тәтті сүтінің мөлшері жоқ,Қара сиыр қазынаны емшегі көп.Еріншектер ұялмай еркін еміп,Тегін сорып жатады тентегі кеп.Қора-қопсы тұрса да малға..

Кісілігі кісінеген адамның,Кілті аспан кіндігінде деп едім.Қолында жоқ, тобырда көп қоғамның,Қазір сондай хал, жағдайын көремін.Ындынына ылай біткен..