Жылу қозғалтқыштары. Физика, 10 сынып, сабақ жоспары.

Бөлім: Термодинамика негiздерi

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 10

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Жылу қозғалтқыштары

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

10.2.3.2 – жылу қозғалтқышының жұмыс істеу принципі мен қолданылуын сипаттау

 Сабақ мақсаттары

• жылу қозғалтқышының жұмысы принципін түсіндіру;
• іштей жанатын қозғалтқыштың жұмысын сипаттау;
• жылу қозғалтқыштарына мысал келтіру;
• жылу қозғалтқыштарын өзге қозғалтқыштарынан ажырату

 Жетістік критерийлері

Оқушылар мақсатқа жетеді, егер:

• жылу қозғалтқышының жұмыс істеу принципін түсіндірсе;
• жылу қозғалтқыштарына мысал келтірсе;
• жылу қозғалтқыш түрін басқа қозғалтқыштар түрінен ажырата алса (мысалы, су насосы);
• жылу қозғалтқыштардың ПӘК-ін есептесе

 Тілдік мақсаттар

Оқушылар:

жылу қозғалтқышының жұмыс істеу принципін академиялық тілмен түсіндірсе

Пәнге тән лексика мен терминология:

Қатты дене, сұйық дене, газ, еру процесң, қату процесі, қайнау, булану, конденсация

бөлшек, атом, молекула, қысым, көлем, температура, изотерма, ішкі энергия, жылу, жұмыс, ПӘК

Диалог пен жазу үшін пайдалы сөздер мен тіркестер:

Энергия... нәтижесінде ауыстырылады

Жылу қозғалтқышы тиімсіз, өтйкені …

 Құндылықтарды дарыту

Топтық жұмыс арқылы коллаборативті мәдениетті дамыту

 Пәнаралық байланыс

Математика, ағылшын

 АКТ қолдану дағдылары

Интерактивті тақтаны қолдана алу, ноутбуктармен жұмыс істеу

Бастапқы білім

Оқушылар жылу энергиясы және температураның айырашылығын білу қажет;

Қатты денелер, сұйықтықтар мен газдар құрылымы, броундық қозғалыс, жылу энергиясын беру, ыстықтан суыққа берілетін жылу, жылулық тепе-теңдік;

Сонымен қатар конвекция, жылу өткізгіштік, сәулелену, балқу, конденсация, булану терминдерімен таныс болу керек;

Термометрлердің түрлері Цельсий және Кельвин шкалалары;

Меншікті жылу сыйымдылығы және дененің жылу өткізгіштігі;

Термодинамиканың бірінші бастамасы

Сабақ барысы

Сабақтағы жоспарланған іс-шаралар

Сабаққа оқушыларды психологиялық дайындау;

Сабақтың тақырыбы оқу мақсаттарын анықтау және дәптерге жазу.

Мұғалім жылу қозғалтқышының анықтамасын және қолдану аясын түсіндіреді (видео). Мұғалім Жылу қозғалтқышы презентациясын көрсетіп басты мәліметтерді түсіндіреді.

Жылу қозғалтқышының жұмыс істеу принципін талқылау. Жылу қозғалтқышы дегеніміз – жылу энергиясын механикалық энергияға айналдыратын құрылғы.

Qc – салқындатқышқа берілген жылу мөлшері

W– жұмыс денесінің атқарған жұмысы

Qm – қыздырғыштың бөліп шығарған энергиясы

Жылу қозғалтқышының схемалық бейнеленуі

Жылу қозғалтқышының жұмысы бейнеленген схемада қандай түрленулер кезінде қозғалтқыш жылуды жұтады, ал қандай түрленулер кезінде ол салқындатқышқа жылу береді және қозғалтқыш қандай түрленулер кезінде жұмыс істейтіндігі туралы термодинамиканың екінші бастамасы арқылы түсіндіріледі.

Жылу қозғалтқышының қарапайым мысалы

Жылу қозғалтқышының қарапайым мысалы болатын іштен жану қозғалтқышы деп аталатын жылу қозғалтқышы автокөліктерде де қолданылады. Қозғалтқыштың бұл түрінде жанармай мен ауаның жануы бірнеше цилиндрден тұратын жабық ортада өтеді.

Оқушылар Активити 1 толтырады.

Жылу қозғалтқыштары. Карно циклі

Жабық жүйенің ішкі энергиясы мынадай түрде болады:

Сонда Сондықтан:

Карно циклінің пайдалылығы

Жылу қозғалтқышының пайдалы әрекет коэффициенті мына формуламен анықталады:

Таңдалып алынған оқушылар Карно циклінің пайдалылығын презентация арқылы қалған оқушыларға түсіндіреді.

Қалған оқушылар презентация бойынша сұрақ қойып түсінбеген материалды сұрайды.

Мұғалім оқушылардың жауаптарын толықтырып отырады.

Оқушылар жұпта PV диаграммасын сызып, бір-біріне түсіндіреді

Мұғалім сабақ масаттарын оқушылармен бірге қайталайды

Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Саралау іріктелген тапсырмалар, нақты бір оқушыдан күтілетін нәтижелер, оқушыға дербес қолдау көрсету, оқу материалдары мен ресурстарын оқушылардың жеке қабілеттерін есепке ала отырып іріктеу (Гарднердің жиындық зият теориясы) түрінде болуы мүмкін.

Саралау уақытты ұтымды пайдалануды есепке ала отырып, сабақтың кез-келген кезеңінде қолданыла алады

Бұл бөлімде оқушылардың сабақ барысында үйренгенін бағалау үшін қолданатын әдіс-тәсілдеріңізді жазасыз

Денсаулық сақтау технологиялары.

Сергіту сәттері мен белсенді іс-әрекет түрлері.

Осы сабақта қолданылатын Қауіпсіздік техникасы ережелерінің тармақтары

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?