Хром және оның қосылыстары. Химия, 10 сынып, дидактикалық материал.

Тапсырма №2

Хром (II) қосылыстары

     СrO – суда ерімейтін, қара түсті кристалдық зат. Алынуы:  Cr(OH)2 = CrO + H2O(t)

Тұрақсыз, ауада тотығады   4CrO +  O2 =  2Cr₂O₃ 

Негіздік оксид

Cr(OH)2 -  суда ерімейтін, сары түсті зат. Алынуы:

                                   CrCl2 + 2KOH = Cr(OH)2 + 2KCl

     Fe(OH)2-сияқты, негіздік қасиеттерді көрсетеді:

         Cr(OH)2 + 2HCl = CrCl2  + 2H2O

        Cr(OH)2 = CrO + H2O(t)

    Тұрақсыз зат, ауада хром (III) гидроксидін түзеді:                 4Cr(OH)2 +2H₂O + O2 =  4Cr(OH)3

Cr²⁺ - күшті тотықтырғыш:     4CrCl₂  + 4HCl  + O₂ =  4CrCl₃ + 2H2O

Аммиакпен комплексті қосылыстар – аммиакаттарды түзеді:   CrCl₂  + 6NH₃ = [Cr(NH₃)₆]Cl₂

  Хром (III) қосылыстары

    Cr₂O₃ – жасыл түсті ұнтақ, суда ерімейді, «зелёный крон» деп аталатын бояу ретінде қолданады, жасыл түсті шыны алу үшін қолданылады

Алынуы:              2Cr(OH)₃ = Cr₂O₃ +3H2O (t⁰)

        (NH₄)₂Cr₂O₇  =  Cr₂O₃ + N₂↑  + 4H2O (t⁰)

    Амфотерлі қасиеттерді көрсетеді, күшті қышқылдармен реакциясы:

               Сr₂O₃ + 6HCl = 2CrCl₃ + 3H₂O

Гидроксидтердің судағы ерітіндісімен реакцияға түспейді, бірақ гидроксидтермен, карбонаттармен бірге қыздырғанда, метахромиттер түзіледі:

                                  Сr₂O₃ + 2NaOH = 2NaCrO₂ + H₂O

        Cr₂O₃ + Na₂CO₃ (распл) = 2NaCrO₂  + CO₂↑                                    

     Cr(OH)₃- сұр жасыл түсті қатты зат, алынуы:

        CrCl₃ + 3NaOH = Cr(OH)₃ + 3NaCl

Амфотерлі қасиеттерді көрсетеді, қышқылдар мен негіздерде ериді

                                   Cr(OH)₃ + 3HCl = CrCl₃ +3H₂O

 Cr(OH)₃ + 3KOH= K₃[Cr(OH)₆]  калий гексагидроксохромиті .

При сплавлении со щелочами образует метахромиты:  Cr(OH)₃ + KOH  = KCrO₂ + 2H₂O

Хром (VI) қосылыстары

CrO₃  (хромовый ангидрид) – суда жақсы еритін, гигроскаопты, қызыл түсті кристалдық зате. Негізгі алыну жолы:

 K₂Cr₂O₇  +  H2SO4 = 2CrO₃ + K₂SO₄ +H₂O

 CrO₃  қышқылдық қасиеттерді көрсетеді, сумен, негіздермен әрекетессіп, хром қышқылдары мен хроматтарды түзеді:

                              СrO₃ +H₂O = H₂CrO₄  хром қышқылы

                        2СrO₃ +H₂O = H₂Cr₂O₇   дихром қышқылы

                              СrO₃ + 2NaOH  = Na₂CrO₄  +H₂O (при сплавлении)

  Хром ангидриді – күшті тотықтырғыш, этанол оған тисе, бірден жанып кетеді: C₂H₅OH + 4СrO₃ = 2CO₂  + 2Cr₂O₃  + 3H₂O