Айтыстар жинағы туралы Өлеңдер ✍️

Серік:Қарайлап қалың елдің қабағына,Алтайдың ат байладым алабына.Айтысқа шырай берген ақындардың,Гүл бітіп, құт дарысын қадамына.Ормандай ордалы..

Дәулеткерей:Күмбір күй көкіректен шалқып ойнақ,Көтерген қыран қанат халқы байрақ.Армысың, мерекелік меймандарым,Сөйлейін алдарыңда жарқын..

Дәулеткерей:Мәжіліске жиылғанМәртебелі мәрт ұлдар.Ақ жол тілер әжелер,Ақсақалдар – алтындар.Мамыражай мамырда,Шаттаныңдар, шалқыңдар.Демеп қой..

Дәулеткерей:Армысың, Алатауым асқақтаған,Кетейін қойнауыңа тастап қалам.Әулие әулет едің, әлеуметім,Сәлемсіз сөздің салтын бастатпаған.Атадан азбай..

Мэлс:Армысың, асқақтаған Алатауым,Далама айбат берген дара тауым.Ассалаумағалайкум, көрермендер,Алтыннан қымбат маған алақаның.Алдыңа сар желдіріп..

Б.Ы:Көңілің болса кең жайлау тесінде кел,Екінті ақшам тасалап бесінде кел!Шыныменен жеңілсең, жас құдағиҚұдаңыздың қойнына шешінде кел!Құдағи:Жақсы..

(Айтушы – Темірғали Рүстембеков)Бақаңның жиырма екіге шықты жасы,Болып жүр, жас та болса, топтың басы,Əсемдеп құлағына үкі таққан,Қолында қызыл өрік..

Түбек ақын қартайып, ақылынан танып, азуынан шалыпқалған уақытта, көкірегі кірілдеп, көзі іріңдеп отырғанда,бір ақын қыз шығып, тұсындағы жігіттерді..

Найман ішінде Бексұлтан төренің баласы Сүлейменөліп, бұған Маманды шақырған жаназасына. Маман бараалмапты. Күздің айы екен бұл мезгіл. Келесі жазда..

Сыбан Түбек ақын Албаннан келе жатып, Алтынемелтауындағы Тезек төренің ауылына келіпті. Тезек күмбезтұрғызып жатыр екен. Елдің ешкісін қырықтырып..

(Кенен Əзірбаев нұсқасы)Тезек:Үш жүздің көріп пе едің Тезек ханын,Тезектің бір жағы – ақын, бір жағы – əкім,Айтуға төрең өлең ұятырақ,Сендердің..

(Фатима Ғабитова нұсқасы)Тезек:Албанның көрдіңіздер Тезек ханын,Тезектің бір жағы – хан, бір жағы – ақын.Айтқаны патша өлең ұятырақ,Болмаса, сенің..

(Ə. Нұрлыбаев нұсқасы)Құлмамбет:Хан Теке, қасиетің ұшқындаған,Жан едім өз бетіммен іс қылмаған.Тұлпардың тұяғындай асыл едің,Ышқынып жау келгенде..

Түбек, елге мəлім, Найман, Орта жүз. Қарқабат – Ұлыжүз ішінде Ысты деген ел – руы. Екеуінің дос болуынамынандай себеп болды:Ыстының ішінде бір ауыл..

Əуеден ұшып жүрген лашындар,Қыбыладан борап жауып, күн ашылар.Алыстан ат терлетіп келгенімде,Қолыма қағаз берді ұрғашылар.Қағазды ұрғашы берген..

1963 жылы Солтұстық Қазақстан облысы, Шал ақын (Сергеев) ауданында малшылар слеті откізілген болатын. Соған орай ақындар айтысы ұйымдастырылды. Оған..

Смағұлдың Ақан серіге жазғаны:Дүние пайда бермес ешбір жанға,Болсаң да би мен төре, патша, хан да.Тіршілік адамзатқа аз ғана күн,Ұқсайды дүние шіркін..

Мұқан:Ақан, сен білем дейсің әрбір жөнді,Қайғыға сонша неге ішің толды?Бойыңда ауруың жоқ, сырқауың жоқ,He себептен насыбайға құмар..

Мұқан:Сөйлесе сөз табатын мен бір ақын,Қаймықпай қарсы барам саған жақын.Алысқа көңіліңді шабаттама,Жақыннан жараспай ма жесір қатын?Ақан:Мұныңа..

Әділ:Ақан-ау, бұрынғыдай әнің жоқ па?Ылғи саймен жүресің, дөңің жоқ па?Ақан, сенде бар дейді үш перизат,Ағаңа кәрісінің жөні жоқ па?Ақан:Атаң сенің..

Ақан:Біздің ел жылқы алуға ерінбеген,Атығай жазаң алда берілмеген.Жылқыны қара қойлап айдағанда,Мырза-биің қалды ма керілмеген?Жарасы, қасқыр тартқан..

(Екінші нұсқа)Ақан:Ассалаумұғалайкум, Орекем-ай,Бар еді жүз кісілік берекең-ай.Кешегі хан Шыңғыстың заманында,Сауық қып сайраңдаған жер..

Бұл және одан кейінгі айтыстарКәкімбек Салықов құрастырғанжинақтан алындыАқанAccалaумағалейкүм, Орекеміз,Бap екен мың кісілік берекеңіз.Атанған..

Сәкен Сейфуллин сөз болып отырған жинақта «Біржан сал мен Ақан сері туралы табылған бір өлең» деп жазып, олардың мәтінін де жариялатыпты. Біз сол..

Салауат ИСАҚАЕВ:Өмірге берері көп алғанынанАдамды тану керек арманынан.Белгісі Бекет бабам көрінеді,Сөз тартсам ғасырлардың аржағынан.Қашаған, Абыл..