Жүсіпбек Аймауытов «Ақбілек» романы. Қазақ әдебиеті, 10 сынып, сабақ жоспары. 1 сабақ.

Пән: Қазақ әдебиеті

Мектеп:

Күні: 1- сабақ

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 10Т1

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Бөлім

Прозадағы көркем ой

Жүсіпбек Аймауытов «Ақбілек» романы

Оқу бағдарламасына сілтеме

Т/Ж .Көркем шығарманың мазмұны мен пішіні

10.1.1.1 - әдеби шығарманың сюжеттік-композициялық құрылысын талдау арқылы идеялық мазмұнын терең түсіну;

Оқу мақсаттары

Оқушылардың барлығы шығарманың мазмұныны біледі

Оқушылардың көбі шығарманың идеясы мен композициялық құрылымын талдайды

Оқушылардың кейбірі сюжеттік-композициялық құрылысын талдау арқылы идеялық мазмұнын терең түсінеді

Бағалау критерийі

• сюжеттік-композициялық құрылысын талдайды
• идеялық мазмұнын түсінеді

Құндылықтар

Бұл сабақ академиялық тұтастық, бірлік пен командалық жұмысты, жауапкершілікті және көшбасшылықты дамытуға бағытталған.

Мәдениетті қалыптастыру топта жұмыс істеу ережелерін белгілеу арқылы жүзеге асырылады, топта жұмыс жасау арқылы оқушылар бір-біріне қолдау көрсетеді.

Тілдік мақсаттар

Сөздер мен сөз тіркестер: «Аөбілек» романы бойынша

өзіндік көзқарасын білдіруде шығармаға байланысты сөздер мен сөз тіркестерін қолданады.

Пән лексикасы және терминология: қазақ ауылындағы дүрбелең жылдар шындығы, дәстүрі мен тұрмысы, жекелеген адамдардың іс-әрекеттері мен қарым-қатынастары, әсіресе негізгі тұлға - Ақбілектің қызығынан қиындығы мол өмір жолдары

Диалог және жазылым үшін қажетті сөз тіркестер:

Біздің пікірімізше......

Себебі....

Бұған дәлел......

Қорыта айтқанда,....

Алдыңғы білім

«Құтты білік» шығармасын оқып келу

Жоспар

Жоспарланған жұмыс түрлері

Сынып оқушыларын қызыл, жасыл, ақ,көк түсті карточкалар арқылы топқа бөліп аламыз.

Сабақтың мақсаты мен бағалау критерийімен таныстыру

Қызығушылықты ояту:

Суретті «Ақбілек» шығармасымен байланыстырып айтыңыз.

Мағынаны ажырату

https://www.youtube.com/watch?v=HplW8NV3Y5c

Ақбілек

Оқушылар бейнебаянды көреді. Шығарма мазмұнын бір біріне қысқаша аннотациясын түсіндіреді. Жұмыс жұпта жүреді.

Т. Оқушылар тапсырманы топта орындайды. Шығарманың бөліктері бөліп беріледі, сол бөлікке оқушылар талдау жасайды.

1-топ.

Ақбілек аяулы әке мен қымбат анасының алдында ерке де әсем болып өсті. Құрбыларымен де әзілі жарасып, ақылына көркі мен көңілі сән беріп еді. Бірақ бұл жарастық, жастық салтанатын түстері суық, ойлары теріс, жүрістері суыт төрт атты бұзғанды. Олар бейбіт ауылдың апшысын қуырды. Үлкен үй – дәулетті Мамырбайдың шаңырағын ортасына түсірді. Бәйбішесін атып, жас түлегі Ақбілекті ойбайлатып алды да жөнелді.

• Сіз талдап отырған бөлік шығарманың композициялық құрылымының қай бөлігі?
• Онда не туралы баяндалады?
• Автор баяндай отырып,қандай мәселені көтереді?
• Бұған сіздің көзқарасыңыз қандай?

2-топ.

Қарамұрт офицер 14 жасар Ақбілектің өміріне дақ түсірді.а) Ақбілектің көрген зәбірін, арының аяқ асты болуын қай көріністер арқылы байқаймыз?ә) Ақбілекке екі офицердің таласуы, Қарамұрттың жирен офицерді дуэльде атып өлтіруінің себебі неде?5. Қарамұрт қоштасарда Ақбілекті атқалы тұр. Ақбілекке өлім қаупі төніп тұр. Өлім – суық сөз. Шығармада ол қандай образбен шендестіріледі?

3-топ.

Ақбілек тауда жалғыз. Елестетіп көріңіздерші, қою қараңғылық. Түн. Су арқырап ағып жатыр. Жел гуілдеп тұр. Жапырақтар тынымсыз сыбдырлауда. Кенет ұлыған қасқырлар даусы естілді. Олар бірте - бірте жақындап, Ақбілекті қоршап алды.Қасқыр ненің белгісі?

4-топ.

Ақбілекті озбырлардың, қатыгездердің тобы қоршап алды. Сол топпен Ақбілек жалғыз күресуі керек. Ақбілекті олар талап жеп қоюы мүмкін еді. Егер де Ақбілек кенет аяқ астынан жылт еткен шоқты көрмесе.Жылт еткен шоқ оқиғаны қалай өзгертті?Шоқ ненің рәмізі деп ойлайсыз?Ақбілек жолға шығады, оған диуана Ескендір кездеседі. Диуана Ескендір Ақбілекке қандай көмек берді?

5-топ. Ақбілекті ағасы ауылға алып бара жатыр. Ақбілек неге мұңаяды? Қуану керек емес пе? ОЛ неге өз - өзіне ажал тілеп, өлім шақырып келе жатыр? Ақбілектің басындағы «бұлт» енді қоюлана түсті.«.... бұрынғы кіршіксіз аппақ кеудесіне енді қара құзғын ұя салып кеткен тәрізді. Осы арам денеммен, арам аузыммен әкемнің иманды жүзіне қалай жақындаймын? Ойбай - ау! Менің күйеуім ше?» деген жолдардағы қазақ қыздарының ар - ұжданы туралы не айтасыз?Ақбілектің басына түскен қайғының мәні неде?

6-топ.

Ақбілек ауылда.Ақбілектің елге оралуы, ағасы мен жеңгесінің қарсы алуы қалай суреттеледі?Ақбілектің Бекболат ауылына соғуы, Бекболатты пішіні Ақбілек арқылы сипатталуы неліктен?Ақбілектің жеңісі, «тазару, жаңару» кезеңі.Автор әке аузына «Ақбілек жат, өнерлі! Ол енді ақсақалдың ғана баласы емес, көптің баласы. Енді ақсақал именеді» деген сөз салу арқылы нені айтқысы келіп тұр?

«Сонымен,...» тәсілі арқылы шығарманың идеясын анықтайды. Әр топ «сонымен,» дей отырып шығарманыің идеясын айтады.

Бағалау критерийі:

• Шығарма мазмұнын түсінеді
• Композициялық құрылымына талдау жасайды
• Шығарманың идеясын анықтайды

Бағалау

Өзара бағалау. «Оң жағы, теріс жағы» әдісі

Кері байланыс. Мұғалім оқушыларға төменде берілген сұрақтар арқылы кері байланыс береді

Не жақсы болды?

Нені жақсарту керек?

Қалай жақсартамыз?

Рефлексия.

• Оқу мақсатына жету сізге оңай болды ма әлде қиын болды ма?
• Оқу мақсатына жету үшін қандай іс-әрекеттер жасадыңыз?
• Сізге нені жетілдіру қажет?
• Сізге көмектің қай түрі қажет?

Үй тапсырмасы:

Шығармадағы кейіпкерлер жүйесіне назар аудара отырып оқу

Қосымша мағлұматтар

 Дифференциация – Сіз оқушыларға көбірек қолдау көрсету үшін не істейсіз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай тапсырма беруді көздеп отырсыз?

Пәнаралық байланыс

Қауіпсіздік ережелері

АКТ-мен байланыс Құндылықтармен байланыс (тәрбиелік элемент)

Ойлану

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары жүзеге асырымды болды ма?

Бүгін оқушылар нені үйренді? Сыныптағы оқу атмосферасы қандай болды? Дифференциацияны жүзеге асыру қолымнан келді ме? Мен жоспарланған уақытымды ұстандым ба? Мен жоспарыма қандай өзгерістер енгіздім және неліктен?

Жалпы баға

Сәтті өткен екі нәрсені атап көрсетіңіз (сабақ беру және оқытуға қатысты)?

1:

2:

Қандай екі нәрсе сабақтың одан да жақсы өтуіне ықпалын тигізер еді (сабақ беру және оқытуға қатысты)?

1:

2:

Осы сабақ барысында сынып немесе жеке оқушылар туралы менің келесі сабағыма дайындалу үшін қажет болуы мүмкін қандай ақпарат алдым?