Жамбыл Жабайұлы

1-ші курс студенті

Жамбыл Жабайұлы

Жамбыл Жабайұлы

Жоспар

Жамбыл - әрі эпик, әрі айтыс ақыны; абыз жырау әрі жауынгер жыршы. Ол шын мағынасындағы биік парасатты өнерпаз, азаматтық саяси поэзияны қалыптастырушы. Жамбылдың ұлылығы оның тек ақындық шеберлігімен ғана емес, сонымен бірге халық поэзиясының бұтақ жайған жаңа бір бәйтерегі болуымен, басқаша айтқанда , халық ақындарының жасампаздық рухтағы жаңа ұлы көшін бастаған даралығымен де өлшенеді. Оның сөздері ұранға айналып, өзі халық поэзиясының атасы аталды.

АҚЫН ӨМІРІ

ЖАМБЫЛ ЖАБАЕВ(1846 - 1945)

Туған жері – Жамбыл облысындағы Жамбыл тауының етегі. Топырақ бұйырған жері – Алматы облысының Ұзынағаш елді мекені. Шыққан тегі – Ұлы жүз Шапырашты тайпасының ішіндегі Екей руы.

 Жамбылдың ақындық дарыны жас кезінен ақ таныла бастаған .  Осы кезде өрттей жалындап, жұрт аузына іліккен жас Жамбыл Жетісудың дүлдүл ақыны Сүйінбайға жолығып, оның арқалы өнеріне құныға ден қойып батасын алады. Мұнан әрі жал –құйрығы сүзілген жүйріктей арындап, сол кездегі Айкүміс, Бақтыбай, Сары, Сарбас, Досмағанбет, Шашубай, Құланаян Құлманбет сияқты ақындықтың жылжыған жорға, жылмиған жүйріктерімен айтысқа түскен Жамбыл ұдайы шоқтығын асырып отырған. Жамбылдың ақын-жырау ретінде қалыптаса бастаған кезі Ресей отаршылдары – бір жағынан, Қоқан хандығы – екінші жағынан, жергілікті жандайшаптар- үшінші жағынан қазақ халқын әлеуметтік саяси қыспаққа алған шақ еді.  Оның 1936-1945 жылдар аралығында шығарған жырлары 13 мың тармақтан асады . Ол ел өміріндегі табыс пен жаңғыруларды, жеңіс пен ерлік істерді ерекше шабытпен жырлайды.

ШЫҒАРМАЛАРЫ

Шәкірт балаларға.

Ленинградтық өренім.

Жүз жасаған жүректен

Бесік жыры. Жастық жыры

Балама хат

Балаларға

Атаның әлдиі

МҰРАЖАЙ

Жамбыл мұражайы - Алматы Алматы облысыоблысыАлматы облысы, Жамбыл Жамбыл ауданы (Алматы облысы)ауданыЖамбыл ауданы (Алматы облысы), Жамбыл Жамбыл ауылыауылындаЖамбыл ауылы орналасқан, тарихи және мәдени мекеме. МұражайМұражай Қазақстан үкіметінің шешімімен қазақ халқының ұлы ақыны Жамбыл Жамбыл ЖабаевЖабаевЖамбыл Жабаев тұрған үйде 1946 ж. ұйымдастырылды. Ж. м. Алатаудың Майтөбе биігіне таяу жатқан жазықта, Жамбыл бабамыз көз жұмған ауылда орналасқан. Мұражайдың іргесінде ұлы ақынның көзі тірісінде егілген ағаштар, сол қалың баудың түкпіріне таман алма мен алмұрт бағының арасында 1946 ж. салынған кесене тұр. Кесене 1970 және 1996 ж. қайта жөнделіп, ақ мәрмәрмен қапталған. Кесененің дәл ортасына ұлы жыршыға құлпытас қойылған. Ақын денесі осында жерленген. Кесененің дәл іргесінде, сол жақ босағасына ақынның киесі — қызыл шұбар жолбарыс мүсіні орнатылған (1996). Жамбыл өмір сүрген үй — мұражайдағы бөлмелер сол күйінде сақталған.

Жамбыл 1938—1997 жылдардағы Тараз қаласы. Қазіргі кезде Тараз қаласының атауы өзгергенімен, облыстың атауы сол қалпында өзгермеген. Тараз қаласында Жамбыл құрметіне ескерткіш орнатылған.

Алматыда оның есімімен көшесінің аты аталады. Оның бойында Жамбыл Жабайұлына ескерткіш орнатылған болатын.

Сонымен қатар Ресейдің — Санкт-Петербург, Липецк, Новгород, Новосибирск, Иркутск, Хабаровск, Украинадағы — Киеве және Ужгород көшелер аталады.

Өскеменде оның есімімен Драмалық театры аталады. (Шығыс Қазақстан облысы).

Алматыдағы Жамбыл ескерткіші

Жамбыл Жабаевтың 150 жылдығы құрметіне арналған монета

НАЗАРЛАРЫНЫЗҒА РАХМЕТ

СОҢЫ