Халық ауыз әдебиеті туралы Өлеңдер ✍️

Төрде отырған сыпыраЖастары үлкен ағалар.Айттырмай сөзді білетін,Ақылға артық даналар.Сіздерге де қуаныш,Жастары кіші балалар.Келінді көрген..

Аулың қалқаш, алыстан бұлдырайды,Қоңыраудай даусың сылдырайды.Еркем-ай, сәулем-ай,Сен есіме түскенде, ой, қарағым-ай,Іші, баурым жібектей..

Құдайға сиынайын әуелiнде,Аз қисса сөз жазайын қағазында.Қалам алып Құдайға сиынайын,Сөз тапса жазар шағым осы күнде.Қалам алып жазайын қисса..

Жігіттің жұмбағы:Тағы да отырмын мен жұмбақ ойлап,Дүлдүлді сахараға қойдым байлап.Басында бұлбұл отыр үйдің сайрап,Бір гауһар қойнында тұрар..

Арабтың бiр қаласы шаһар Бағдат,Өткенi талай ғасыр, бұл ақиқат.Халқында Нәби Шайбан бiр туысқан,Дос болды ақыреттiк екi адамзат.Бекiлген қияметтiк..

Қолыма қалам алдым хат жазғалы,Бiрталай заман болды халық озғалы.Жақсылар, құлақ салып тыңдасаңыз,Дейтұғын жетiм көдек сөз қозғалы.Ертеде бiр шал..

Ертегi ертедегi кәрi күйге,Жiбiне сабақталып отыр ине.Бетiңнiң бедерiне жұқпалы екен,Опалап жаға берсең, шiркiн дүние!Ертектiң ертегiсiн құрайын..

Қолыма қалам алдым жұма күнi,Жазып тамам әйладым күн мен түнi.Мұсаның заманында бiр падишаБолыпты, әлеуметтер, тыңла мұны.Өзi патша уа және қазынасы..

Ал ұста, Әлмағамбет, қолға қалам,Денсаулық, берсін қуат, Хақ Тағалам!Артыңа аз да болса, бір сөз қалдыр,Бір нұсқа шежіре сөз, келсе шамаң.Жаз жинап..

Жазуға түрік нәсілі алдым қолға,Жәрдем ет, Жаратушы, өзің оңла.Патшасы патшалардың бір өзіңсіңСала гөр, қате кетсем, тура жолға.Барша әлем қолыңызда..

Дайым менің мінгенім мұз көк ала-ай,Сала алмас осы әнге өзге бала, аги-гай.Қыл өтпес арамыздан тату едік-ай,Арадағы айрылдық сөзге бола..

Қиылған құндыз кірпік, қолаң шашты,Көргенде туған асыл қарындасты,Ойымда тоқсан түрлі толқын туып,Көңілден мазам кетіп, ұйқым қашты.Агаги, қалқаш..

Қарағым, айналайын, мінезіңнен-әй, Абайкөк!Келмесең шақырғанда, кінә өзіңнен,Әй, бір көрсем сені, арманым жоқ!Толғатып тоқсан әйел ұл тапса да..

Сылаң қаққан сипатын көрмегендей, Абайкөк,Денесі мен мүсіні сөйлегендей, ай-ай деп.Сұлу сымбат жайдары балбыраған, Абайкөк,Еш адамға көз қиып..

Абайкөкті жараттым әдейі арнап, Абайкөк.Көңлім менің қалқатайым түнде бармақ, ояу деп.Тәуекелге белімді бекем байлап, Абайкөк,Суда жүрген ақ қайраңға..

Басында керегенің үрген қарын,Демалмастан көтердім соның бәрін.Көп қатын сиыр сауып, май алмайды,Шіркей сауып май алдым алты қарын.Басында керегенің..

Баласы қасқа айғырды өлтіріпті,Құдайым айтқызбасын өтірікті.Мың кісі бір тышқанға міңгесіпті,Бәрін де тура тасқа тышқан өлтіріпті.Міндім де осырақ..

Ас беру парыз екен мұсылманға,Дауыс айтып мұң шағып сояр малға.Өлгенге иман, тіріге бақыт бер деп,Сиынып қол жаятын мұсылманға.Жылайын асқа сояр осы..

Жетім-жесір атануЛайық па еді біздерге?!Жыл айналды келмеді,Болмады күдер үзбеуге.Із-тозы жоқ жоғалттық,Дәрменім жоқ іздерге.Көкірек толған..

Өрнегін өрген іздеп пендемін, ашып көмбеген,Жылады деп сөкпе, жұрт, иесі кетті төрдегі.Жасым тоқсанға келді, жылайын, сөксең де, халқым,Бұрынғы заман..

Тайынан мініп қара атты,Бәйге етіп баптап жаратты.Тоғыз жыл тынбай жүгіртіп,Минутын елге санатты.Іле, Нылқы, КүнестіңДүлдүлі болды..

Ұстаздар соққан күбідей,Төрт қырлы алмас жебедей.Қатарының ішіндеҚадірлі кісі атанды,Аударылған кемедей.Үйімнің сынды тұлғасы,Елде қалды..

Пенденің Алла панасы,Өлімге кімнің шарасы?Жастықпен ешкім білмейді,Артында қалған баласы.Өз еркімен кетіп пе?Шақыртқан шығар бабасы.Ай қасында..

Сары бір аяқ самаурын,Ішінен болсын қорегім.Мұңымды-ау айтып жыласам,Есітер ме еді құлағың.Көтерші-ау көрейін,Тағдырым жетсе, өлейін.Тоғайға шыққан..

Арқаға шығып қарайын,Арқа шашты тарайын.Сол кеткеннен келмесең,Жоғымды кімнен сұрайын.Арғымақ жалғыз, ер жалғыз,Алланың ісі болжаусыз.Болжаусыз күні..