Қазақ ауыз әдебиеті әңгімелері туралы Әңгімелер ✍️

Алты ана қасқыр, алты бала қасқыр, он екісі жиылып бір тырнаны жепті. Ол тырнадан бір жілік қалған екен. Ол жілікті кішкене дейін десем,  алты қанат..

Ертеде болыстыққа таласып жүрген, тілі өткір, сөзге шешен Әбілқас деген кісі арнайы келіп, Қаражан аулына ат басын тірепті. Қаражан осы өңірдегі аты..

Екі ауыл жерге таласып төбелесіп, бір жақтың жігіттері таяқ жеп қайтса керек, таяқ жеген ауылда бір алкеуделеу жігіт бар екен, ол төбелеске қатынаса..

Бір кедей аңшы арыз айтып, болысқа келсе, болыс «қолым тимейді, кейін бір келерсің», — деп есігінен де қаратпапты.Арада бірнеше күн өтеді. Бір күні..

Күндердің бір күнінде ауылдан қалаға келе қалған бір қазақ мешіт маңында тұрған бір топ молдаға тап болыпты. Ол мешіт- ке кіріп-шығып жатқан..

Алдардың әкесі Алдан момын адам болыпты.Оның өмір бойы кәсібі қой бағу екен. Баққан қойы байдікі болған соң:— Бай, құдай күнімді саған қаратып..

Шалдың кенже баласы қолына таяқ ұстап, белін белбеумен қыстап, күн-түн жүріп, айлар-жылдар жүріп, бір заңғар тауға келеді.Нардай шөккен заңғар тау..

Алдар жаман «торғайды» байға елу атқа сатқанына мәз болып, «осы құрғыр артымнан қуып келіп жүрмесін», — деп, тездетіп жүріп, тағы бір тауға келеді...

Баяғыда хан Жәнібек тұсында Қожыр деген бір кедей шал болыпты. Үш баласы болыпты.Күндерден күн өтеді, шалға кәрілік жетеді. Кәсіп етуден қалады...

Жаназаға бара жатқан екі молда біріне-бірі білгіштігін көрсеткісі келіп, діни әңгімелерді кезектесіп айта беріпті. Сөзден сөз шығып, бірі Бұхар..

Қожаның бала кезінде бір қиқар мінезді құрбысы болса керек. Ол екі сөзінің бірінде:— Мені алдай алатын адам жоқ, — деп мақтана береді екен.Құрбысының..

Ертеде бір алаңғасар болыпты. Бір күні қар жауып тұрғанда ауылдың бозбалалары қалжыңдап:— Бүгін ізбасты ғой. Мына ауылдан бір қой алып кел! — дейді..

Қабан ақын үйленбек болып, наймандағы бір адамның қызына құдалық жіберсе, ол: «қызымның теңі емес, аяғы ақсақ, өзі саяқ сағал екен, бермеймін» деген..

Ақын ата дүние салар алдында ел-жұртын жиып алып, қоштасып:— Менің атымды һарам мақұлықпен атап қалғандығы үшін ғана жер қойнына кірермін. Әйтпегенде..

Елінің сорпаға шығары атанған қыңыр мінезді Балғабай болыс алты қатын алып, бірақ солардың бірде-бірінен бала сүймепті. Қазаны майлы, төсегі жайлы..

Шығыс Қазақстан облысы, Күршім ауданында Ақымша деген қу болыпты. Мал дегенде бір ат, бір бұзаулы сиырдан басқа ешнәрсесі жоқ. Шешен, тапқыш..

Ұлы жүз үйсіннің бір баласы — Дулат. Дулаттан Ботпай, Шымыр, Сиқым, Жаныс туады. Қазіргі Шымыр ауылында (Талдықорған ауданы) сол шымырлардың..

Бір күні екі адам дауласып Жұқаға келеді. Даугер Жұқаға:— Қазы мырза, мен түсімде ақша санап жатқанымда мына адам сол ақшамның дауысын алып алды...

Достар жаздың бір ыстық күнінде сірне жасап, палау пісіреді.— Е-е, — дейді біреуі, — бізде палау бар болғанымен, шай, кәмпит-күлше, қауын-қарбыз жоқ..

Біреу ақша даулап, Қожанасырды қазыға шақыртады.Қожа:— Астымда атым, үстімде шапаным жоқ. Бармаймын, — дейді.Ақы иесі Қожаға өзінің ат, шапанын бере..

Тұранның даңқы әлемге тараған әмірі Ақсақ Темір қалың қолмен жырақтағы жауға аттанып бара жатып Түркістан шаһарына соғыпты. Алыс жолдан арып-ашқан..

Қайса бір жас отауға келіпті. Бір шайдан кейін отау иесі сыртқа шығып: «енді қайттік, соя қоятын малдың жөні жоқ, ана ақсақ қойды сойып берейін» деп..

Сырымның қарт атасы — Шолан батыр. Шоланды төрелер қылыштап өлтіреді. Шоланнан Дат іште қалып, дүниеге келгесін қара қазақ жиналып, төрелерменен..

Қаратауда бір жігіт аң аулап, киік атып жүріп, тауды аралап келе жатса, бір алқапта қойдай бастарын айқастырып ақбөкеннің ұрғашылары қосақталып..

...Ертеректе Көкшетау өңіріндегі Ақан елінен бір үйір жылқы жоғалады. Жоқшылар малының ізімен сұрау сала жүріп, жүздеген шақырым жердегі Ұлытау..