Қазақ ауыз әдебиеті әңгімелері туралы Әңгімелер ✍️

Сауыр тауының теріскейіндегі белгілі біреу Құпқысары ауданындағы мұңғұлдардан бір ат ұрлап әкеледі. Мұңғұлдар ізге түсіп, Қоштай қоңсы отырған..

1947 жылы күзде Буыршын өңіріндегі жергілікті орыстар Жеменейдің аудан қалашығын басып алып, сол өңірде барлау жүргізеді. Қоштай Намазбай деген..

Қоштай тағы да бір жолы Буыршынға пошта тарата барғанда, іздеп жүрген үйінің ауласы екен деп Буыршындағы контордың қақпасына кіріп кетеді. Аулада..

Бір адам қотыр ешкісін жетелеп молдаға алып барады.— Молдеке, сіздің аузыңыз шипалы ғой. Осыған бір дем салсаңыз екен. Сұрастырып көріп едім..

Бір күні Әпенді бай саудагердің дүкеніне кіріп, ондағы әдемі шалбарларға көзі түсе кетеді. Сатушыдан сұрап алып көреді. Шалбарды кері қайтарғысы..

Бір ауданның әкімі Жұқадан:— Сіз менен нендей ілтипат тілейсіз? — деп сұрапты.— Кімде-кім қатынынан қорқатын болса, маған бір есек беруі жөнінде..

Кешкі мезгіл, мал жайланып, жұрт орынға отырған кез. Қоңыркеңнің бір баласы суаттан атын суарды да, ондағы сүйменді қолына алып, үйге қайтты. Ай..

Жайлау үстінде Майбас бір қарияның үйіне қоныпты. Шалдың қасында жаңа көтерген отауы бар екен. Ел жатып, біраз уақыт өткен соң, Мәкең дәрет қысып..

Үш адам жолаушы келе жатып далаға түнейтін болады. Жапан дала, түн тастай қараңғы. Жолаушылардың екеуі өздерінің қорқақ екендіктерін білдіреді. Сонда..

Еңгезердей бір қарулы жігіт «батырмын» деп мақтанады екен. Бірақ өзі су жүрек қорқақ болса керек. Бір күні жасақты көп ұрылар байдың жылқысын ұрлап..

Ертеде бір қоян жүрек адам болыпты. Қаншама қорқақ болса да, оның өзінше қулығы бар екен, өзінің сужүрек екенін әйеліне сездірмеу үшін көп айла-амал..

Сол маңдағы елдің білікті адамдарының бірі Есеттің жаз да, қыс та өзі ғана мініп жүретін қара ала аты болады. Оның әдеті — иесі арбаға, я шанаға..

Кеңесбай жаз жайлауда, қыс қыстауда жалғыз үй отырады екен. Бір қасқыр малға шауып маза бермепті. Сондықтан Кеңесбай көрші ауылдың жігіттерін..

Қоңқа бидің жасынан жауға бірге аттанып жылқы алысқан, дауға бірге түсіп олжа табысқан Жыланкөз деген досы болыпты. Екеуі екі ауылдың адамы болғанына..

Бесекбай бастаған бір топ адам Тәшкен қаласына кіре салуға шыққанда жол тосқан қарақшылар олардың барлық көліктерін алдарына салып, қуып кетеді...

— Бабаларымның тарихына көз жүгіртсем, Бекназардың баласы Қойлыбайдан тарайтын аз үйлі елде Қоныспайдан басқа ақындығымен аты шыққан басқа ешкім..

Сыр бойынан бері жылжып, ежелгі атамекендері — Балқаш бойына көшіп келген: Бәйшегір, Арық, Тыным балалары «Қауіп қайдан болса, қатер содан» деген..

Сілесі қатып шаршаған, әрі қарны ашқан Әпенді қаладан келе жатып, демалып, әлденіп алу үшін Дауыд деген ауылдағы бір таныс байдың үйіне соғады. Үй..

Бір жігіт құрдасының қонақ шақырғанын біліп кешке үйіне барса, құрдасы базарға кетіп, әйелі үй жұмысымен күйбеңдеп жүргенін көреді де, отыр деп айта..

Бір қомағай қонақта отырып тамақты өте көп ішіп-жепті. Үйіне келген соң, мешкей күпті болып ауырып қалыпты. Көршісі келіп:— Саған не боп қалды? — деп..

Қойшыбай руы — Әлімбет, Елқонды нәсілдері. Жасында баукеспе, әйгілі ұры болған кісі. Ол үйді үптеп жатқанда, үй иесі қарсылық білдіру түгіл, өзі..

Бірде Қожаға әйелі:— Таңертеңнен кешке дейін үйде сарылып отыра бересің, жалқаусың, шөп басын сындырмайсың, басқалардың еркегі құсап бір пайдалы..

Бірде Қожаның есегі өліп қалады.— Есексіз күн көре алмаспыз, мә ақша, базарға барып есек сатып әкел, — дейді әйелі Қожаға.Қожа барып, базардан есек..

Бір күні ақынсымақ біреу Қожаға жолығып қап:— Қожеке, — дейді, — ауырдым білем, бірнеше күн болды, жүрегім зіл қара тастай ауырлап, көтертпейді...

Бір күні Қожа мешіттің мінберіне көтеріліп, жұрт алдында ғибадат сөйлемек болады. Жұрт иін тіресіп Қожа не дер екен деп күтіп отырады. Қожа мінберде..