Ыбырай Алтынсарин (Мейірімді бала)

Қытай жұртында ескi заң бар, бiреудi алдағандығы мойнына түскен кiсiнiң қолын кесе-тұғын. Бiр төре осындай iспен күнәлi болып, әлгi айтылған жазаны беруге тұрғанда, күнәлi төренiң жас қыз баласы әкем үшiн жауап беремiн деп, мәлiм болды. Қызды патшаға алып келiстi.

– Тақсыр, патшам, – дедi қыз, – менiң әкем жазаға лайық болғаны рас, соның үшiн қолынан айрылуы керек болды, мiнекей, тақсыр, әкемнiң қолы, – деп өзiнiң қолын көтердi. – Бұл қол да менiң жазықты болған атамның.....
Әңгімелер
Толық

Ыбырай Алтынсарин (Жаман жолдас)

Ыбырай Алтынсарин барлық әңгімелері жинағы
Әңгімелер
Толық

Келбет алдамшы ма?

Үлкен орманда бір жылан өмір сүрді.Жыланның түрі суық әрі сұсты болатын.Сондықтан да жануарлар «шағып алар,жалмап өтер» - деп,бойын одан аулақ ұстайтын.Жалғыздық жаман зат екен,ол өзінің жылан болғанына......
Әңгімелер
Толық

Тәкапар Терек

Қала сыртында жайқалған талдары көп орман болатын.Орман жаз болса жасыл,күз болса сары түсті көйлек киіп,әсемденетін.Жануары да,өсімдігі де бақытты өмір сүріп жатты.Бірақ ішінде өзің бақытсыз сезінетін тал да болатын.Есімі – Тапал.Кішкене бойы мен жуандығына қарап,жануарлар солай есім қойыпты.Өмірдің сыны ма?әлде сәйкестік пе? Тапалдың көршісі ормандағы ең ұзын терек болатын.Есімі – Сұңғақ.Сұңғақтың бойы ұзын болса да,ойы тайыз еді.Ол қасындағы.....
Әңгімелер
Толық

Ыбырай Алтынсарин (Өрмекші, құмырсқа, қарлығаш)

Атасы он жасар ұл баласымен далада келе жатып, баласынан сұрады:

– Анау өрмекшiнi көремiсiң, не iстеп жүр?
– Көремiн, өрмек тоқып жүр.
– Анау құмырсқаны көремiсiң?
– Көремiн, аузында бiр нанның......
Әңгімелер
Толық

Ыбырай Алтынсарин (Білгеннің пайдасы)

Бір қарт ұста күні-түні тынбай іс соғып отырады екен. Оған көрші, заманындағы бір зор бай, Броун дегеннің баласы ойнап жүріп қызыққа күнде ұстаға келіп, іс соққанына қарап тұрады екен. Бір күні ұста мырзаға айтты:

— Төрем, қарап тұрғанша, тым болмаса, шеге соғуды үйренсейші, кім біледі, бір күндерде сол өнердің де керегі болар. Бала нем кетеді деп, күнде мазаққа шеге соғып жүріп, бірнеше күнде жақсы.....
Әңгімелер
Толық

Ыбырай Алтынсарин (Бақша ағаштары)

Жаздың әдемі бір күнінде, таңертең бір төре өзінің баласымен бақшаға барып, екеуі де егілген ағаштары мен гүл жапырақтарын көріп жүрді.
- Мынау ағаш неліктен тіп-тік, ана біреуі неге қисық біткен? - деп сұрады баласы.
- Оның себебі, балам, анау ағашты бағу-қағумен өсірген, қисық.....
Әңгімелер
Толық

Ыбырай Алтынсарин (Байұлы)

Байұлы жеті жасар күнінде ел көшіп, көп балалар: біреу тайына, біреу атына мінгенде. бір бала жыламсырап қарап тұрып қалды. Мұны көріп, Байұлы қасына барып:
- Сен неге атыңа мінбейсің? - деді.
Бала қамығып:
- Атым жоқ, көшкенде әжеммен түйеге мінуші едім, - деді.
Сонда Байұлы аттан түсіп жаяу әкесіне.....
Әңгімелер
Толық