Ахмет Байтұрсынұлы | Алаш қайраткерлерінің тіл мәселесі туралы жинақтарынан алынған материалдары

Емле туралы. (Қысқартылып басылды) Емле конференциясы қарсаңында.

Емле негізі 4 түрлі:

1) таңба жүйелі (негізі ынтымақ);

2) тарих жүйе- лі (негізі дағды);

3) туыс жүйелі (негізі тегіне қарай);

4) дыбыс жүйелі (негізі естілуіне қарай).

1. Таңба жүйелі емле – арғынға дөңгелек тауып алайық. Қыпшаққа «жіп» таңба алайық деген сияқты немесе «бірге» мынадай: «1» белгі, «екіге» мынадай «2» белгі алайық деген сияқты, не болмаса пәлен белгі алайық деп дыбыс басына әріп арнаған сияқты, тіл іліміне тіремей, тек ынтымақпен мына сөзді мынадай, ана сөзді анадай етіп жазайық деумен жасалатын емле жүйесі, емленің бұл жүйесін алып-алмау жағын сөз қылмай өтеміз, өйткені жоғарыда емлеміз қалай жасалса да, негізі тіл іліміне, тіл жүйесіне тіреліп отырып жасалу тиіс дедік. 2. Тарих жүйелі емле – баяғы бір жасаған түрінде қолданып, дағ- дыланғандықтан, тіл өзгерсе де, өзгерместен әдеттенген бойынша қол- данылатын емле. Ондай емледе бір дыбысқа арналған әріп, тіл дыбыстары өзгеріп кеткендіктен, .....
Әңгімелер
Толық

Жеңеше мен қайын сіңлі диалогы

Жеңеше,
Сіз білесіз бе?
Ағам сізді біздің үйге әкелерде,
Бақытқа қадам басып жетелерде,
Мен қарсы болғам
Ең жаманы пенденің деп ойлағам.
Болар бәлкім келіні үйдің ең жаман.
Мүмкін болар қызғаншақта сараңда,
Өзі үшін қу айлакер....
Өлеңдер
Толық