Тірі ағзалар үшін қысымның әсері. Aтмосфералық және артериялық қысымды өлшеу. Жаратылыстану, 6 сынып, презентация.

“ Ауадай қажет”

Мәселелік сұрақтар

Атмосфераның тірі ағзалар үшін қажеттілігі неде?

Атмосфералық қысым тірі ағзаларға қалай әсер етеді?

Балықтардың физиологиялық жағдайы атмосфералық қысымның өзгеруіне байланысты қалай өзгереді?

Сабақ мақсаттары:

оқушылар:

Тірі ағзалардың қысымының маңыздылығын түсіндіреді;

тірі ағзалар үшін қысымның мәніне мысалдар келтіреді;

атмосфералық және қан қысымын өлшейтін құрылғылармен танысады;

атмосфералық және қан қысымын өлшеуді орындау үшін құралдарды (барометр және тонометр) пайдаланады.

-алынған мәліметтер негізінде қорытынды жасай отырып, деректерді графикалық түрінде түсіндіре алады.

Глоссарий

Эксперименттік тапсырма

1.Стаканды жиегіне дейін сумен толтыру

2. Оны тегіс жазба қағазбен жап (газетті пайдаланба!)

3. Қағазды қолыңмен мықтап ұстап, оны аудар.

4. Қағазды жібер. Су төгілмейді.

 Қағазды стаканда не ұстап тұр?

Су неге төгілмейді?

Қысым – бұл күш, бір дене екінші дене бетіне әсер еткенде пайда болады.

Адам денсаулығына атмосфералық қысымның әсері

Ылғалдылық,

температура,

 атмосфералық қысым,  

желдің бағыты мен жылдамдығы.

оттегі,  

шаң,

химиялық заттар

Неге бұлтты күндерде тіпті көңілді адамдардың көңілі болмайды? Себебі ауа райының кез келгені өзгерістеріне біздің ағзамыз бейімделеді. Мысалы, күн суыса, ол жылу беруді азайтады. Атмосфералық қысымның төмендеуімен артериялардағы қысым төмендейді. Атмосфералық қысым күшейе түссе, артериядағы қысымда күшееді. Айтпақшы, атмосфералық қысымның жоғары болуына қарамастан, көптеген адамдарда бас ауыруы бар.

Ауа қысымы барометрмен өлшенеді (барос-салмақ, метрлік өлшегіш).

Қалыпты атмосфералық қысым 760 мм сын бағ.

Бұл теңіз деңгейінде ауа температурасы 0 ° C температурада 45 ° ендік кезінде.

760мм сын бағ=101325 Па

Қан қысымы - қан тамырларының қабырғаларында қанның әсер етуі.

Қан қысымының жоғарылауы-гипертония

Қан қысымының төмендеуі-гипотензия

Артериялық қысым - қанның қысымы, артерия қабырғаларында жүректің жиырылу ырғағы кезінде түсетін қысым.

Тонометр – қан қысымын өлшеуге арналған құрылғы.

Эксперименттік тапсырма

Сабақты қорытындылау

Қандайда атмосфералық қысымның өзгеруі балықтардың физиологиялық жағдайынан байқалады. Белсенділігінің төмендеуі немесе керісінше қорек іздеу мақсатында тез қозғалыс әрекетіне алып келеді.

Ауа райының қандай да өзгерісі болмасын, адамда бейімделушілік пайда болады.

Егер, мысалы ауа температурасы төмен түсетін болса, онда жылу берілу қысқарады.

Атмосфералық қысымның төмендеуімен артериялардағы қысым төмендейді. Атмосфералық қысым күшейе түссе, артериядағы қысымда жоғары көтеріледі.

Кері байланыс

http://smk.edu.kz

Бүгінгі сабақтың материалын мына сайттан алуға болады:

НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!