Иіс газымен улану. Химия, 11 сынып, презентация.
Иіс газымен улану
Сабақтың мақсаты
11.2.1.28 иіс газымен улану қалай жүретіндігін түсіндіру және алғашқы көмек көрсету әдісін сипаттау;
Иіс газы
Бұл көміртегі бар заттардың толық емес жануы кезінде пайда болатын түссіз газ. Өнеркәсіптік жағдайда атмосфералық ауаның аз мөлшерде көміртегі тотығымен ластануы мүмкін, оның адам ағзасына ұзақ әсер етуі созылмалы улануға әкеледі. Созылмалы улану жағдайлары қазандықтарда, гараждарда, ашық пештерде және құю зауыттарында және басқа салаларда жұмысшылар арасында көп көрінеді.
Жаңа тақырыпты өз бетінше қарау және ақпаратты табу үшін үш топқа бөлініңіздер.
Көмірқышқыл газымен уланудың себептері
Көмірқышқыл газымен уланудың әсері
Көмірқышқыл газымен улануға көмек
Иіс газымен уланудың себептері
жылыту пештерінің, газ құралдарының ақаулары (түтіндіктің, желдеткіш арнасының түтін тартуының бұзылысы не отын жану үшін ағындық ауаның жетіспеушілігі);
пеш мұржасын ерте жабу;
қозғалтқышы қосулы автомобильдер тұрған жабық гараждар;
өрт болған жағдайларда.
Патогенез
иіс газы өкпе арқылы қанға енеді,
қанда ол қарқынды түрде гемоглобинмен байланысқа түседі,
нәтижесінде карбоксигемоглобин деп аталатын өте берік қосынды пайда болады (карбоксигемоглобиннің ыдырауы өте жай өтеді),
иіс газымен қосылған гемоглобин оттегіні тасымалдау қабілетінен айырылады,
организмде оттегінің жетіспеуі пайда боладыПатогенез
Улану дәрежесі
Улану дәрежесі екі негізгі көрсеткішке тікелей байланысты (атмосфералық ауадағы СО концентрациясы және оны жұту ұзақтығы), келесі диаграммада көрсетілген:
Улану дәрежесі
Көмірқышқыл газы мүлдем иіссіз болғандықтан, улану өте жай жүруі мүмкін. Ауаның құрамында 0,08% СО бар болса, адам бас ауруы мен тұншығуды сезінеді. СО концентрациясының 0,32% жоғарыласа паралич пен ес жоғалтады (өлім 30 минуттан кейін пайда болады). 1,2% -дан жоғары концентрацияда 2-3 тыныс алғаннан кейін сана жоғалтады, адам 3 минуттан аз уақыт ішінде қайтыс болады.
Иіс газымен уланудың белгілері
бас ауыруы, шекенің зырқылы, бас айналуы;
жүрек айнып, құсу;
ентігу, құрғақ жөтел, кеуденің (жүректің) ауыруы;
аяқ-қол бұлшық еттерінің қатты әлсіреуі;
сана-сезімнің қарауытуы, әрі қарай естен айырылу, кома күйіне түсу.
Алғашқы көмек
Жеңіл түрде уланғанда: ыстық қою шәй, кофе беру керек, мүсәтір спиртімен дымдалған мақтаны иіскету, науқасты газдалған бөлмеден алып шығу
Ауыр улануда: науқасты таза ауаға алып шығу керек, жағасы мен белбеуін ағыту, науқастың аяқ-қолын, кеудесін ысқылау, суық өтуден қорғау, жедел жәрдем шақыру, жүрек пен тыныс тоқтаса жүрек-өкпе реанимациясын жасау.
Егер сіз уланған адамға көмек көрсетсеңіз
Сізде қолдау бар екеніне көз жеткізіңіз (біреу көшеде сізді күтіп, сізге көмектесуге дайын) - газдалған бөлмеге кірген кезде сіз өзіңіз уланудың құрбанына айнала аласыз.
Зардап шеккен адам тұрған бөлмеге кіріп, терезелер мен есіктерді ашыңыз, жарық немесе от жақпаңыз.
Егер жәбірленуші саналы болса, тыныштық пен таза ауаға қол жетімділікті қамтамасыз ету үшін оны жатқызу керек (газеті бар желдеткіш, желдеткіш немесе ауа баптағыш).
Көмірқышқыл газымен улануды емдеуге қарағанда алдын алу оңай
Жұмыс бөлмесінің ауасындағы СО концентрациясын бақылау, жұмыс аймағының ауасындағы СО қауіпті концентрациясын анықтау үшін автоматты индикаторларды қолдану.
Ацизолды өрт сөндірушілер мен түтінді бөлмелерде жұмыс істейтін басқа адамдар үшін алдын-алу шарасы ретінде қолдану (зақымдануға 20-30 минут қалғанда). Ауру кезінде оқшаулағыш газ маскасын немесе «СО» белгісінің сүзгіш газ маскасын қолдану.
СО интоксикациясының алдын-алудың негізгі шаралары - бұл СО түзілуімен байланысты процестерді герметизациялау және жұмыс бөлмесіне көміртегі тотығының енуінің алдын алу.
Сұрақтар бар ма?
Әлеуметтік желілерде бөлісіңіз:
Facebook | VK | WhatsApp | Telegram | Twitter
Қарап көріңіз 👇
Пайдалы сілтемелер:
» Туған күнге 99 тілектер жинағы: өз сөзімен, қысқаша, қарапайым туған күнге тілек
» Абай Құнанбаев барлық өлеңдер жинағын жүктеу, оқу
» Дастархан батасы: дастарханға бата беру, ас қайыру
Соңғы жаңалықтар:
» 2025 жылы Ораза және Рамазан айы қай күні басталады?
» Утиль алым мөлшерлемесі өзгермейтін болды
» Жоғары оқу орындарына құжат қабылдау қашан басталады?