Биологиялық бақылау жүйесі. Биология, 11 сынып, сабақ жоспары.

Мектеп

Бөлім атауы

11.2 А Гомеостаз және гуморальді реттелу

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып:11

Қатысқан оқушылар саны:

Қатыспағандар:

Сабақтың тақырыбы

 Биологиялық бақылау жүйесі.

Осы сабақ арқылы жүзеге асатын оқу мақсаттары (Оқу бағдарламасына сілтеме)

11.1.7.1 биологиядағы басқару жүйесін сипаттау

Сабақтың мақсаттары

• Басқару жүйесі түрлерінің анықтамаларын түсіндіру;
• Ағзаның ішкі ортасы тұрақтылығын сақтау тетігін түсіндіру.
• Адам ағзасына басқару жүйесін рөлін анықтау.

Бағалау критерийлері

• Гомеостаз терминіне анықтама бере алады, гомеостазға мысалдар келтіреді.
• Биологиядағы басқару жүйесінің механизмін біледі.
• Басқару жүйесі түрлерінің (оң/теріс кері байланыс) анықтамаларын түсіндіреді;
• Оң және теріс кері байланыстарға мысалдар келтіреді;
• Басқару жүйелері туралы тұжырымдамаларды олармен дұрыс сәйкестендіреді;
• Бақылау жүйесінің адам организміндегі рөлін анықтайды.

Тілдік мақсаттар

Теріс кері байланыстың адам ағзасындағы мәнін түсіндірумен жазбаша талдау құра алады (тыңдалым және айтылым дағдылары)

Пәнге тән лексика және терминология:

гомеостаз, теріс кері байланыс, реттеу механизмдері,

белгілі жол, қайтару, түрлендіру, ауытқу.

Диалог/жазу үшін пайдалы сөз тіркестерінің топтамасы:

Қалыпты деңгейден кез-келген ауытқу … жолымен анықталады.

Өзгеру байқалған кезде, түзету мзанизмдері …деңгейіне оралады

Теріс кері байланыс деңгейді шамамен тұрақты ұстап тұрады, бірақ ол түрленуі мүмкін.

Саралау түрі

Оқу әрекетін ұйымдастыру бойынша саралау: жұптық, топтық

Құндылықтар

Ынтымақтастық

• Оқушылардың бір – бірімен және мұғаліммен өзара әрекеттестіктері сабақтың барлық кезеңдері бойы жүзеге асырылады.
• Мұғалім мен оқушы бірлесе сабақтың мақсатына жетеді және өзара іс-қимыл нәтижелерін талқылайды.

Өмір бойы оқу

• Сабақ мақсатын біледі және түсінеді. Алған білімінің неге қажет екенің түсінеді.

Азаматтық жауапкершілік

Оқушылар жұмыс орындарын тәртіппен ұстайды

Пәнаралық байланыс

Физика: басқару жүйесі.

Химия: метаболиттер, гормондар түзілуіндегі химиялық.

АКТ дағдылары

Ғаламтордан қажетті ақпараттарды іздеп табу дағдыларын дамыту

Осыған дейін меңгерілген білім

Оқушылар 9-сынып материалынан жүйке жүйесінің рөлін, рефлекторлық доға ұғымы және жүйке жүйесінің қызметін

білулері керек.

Сабақтың барысы

Жоспар бойынша орындалуы тиіс іс-әрекеттері

Сабақтың басы

Ұжымдық ортаны қалыптастыру.

• Оқушылармен амандасу
• Сабаққа қатысуларын түгендеу

Ой толғау.

«Эвристикалық әңгіме»

Тіршілік үшін маңызды процестер қалай жүзеге асады?

Сіздің ағзаңыз осы екі жағдайда қалай әрекет етер еді?

Тіршілік үшін маңызды процестер қалай жүзеге асады?

Оған мысал ретінде адам денесі температурасының реттелуін алайық. Тіршілік барысында адам ауа райы қанша құбылмалы болса да дене температурасын тұрақты деңгейде ұстайды. Ол 70-80° аязға да, 50-60° ыстыққа да бейімделе алады. Температураның жоғары көтерілуін сезетін жүйке рецепторларынан хабар ең басты реттеуші мүше – жүйке жүйесінің орталық бөлімдеріне келеді. Ми «шешім» қабылдайды да, «бұйрық» береді. Нәтижесінде организмнің тіршілік әрекеті өзгереді. Жасушадағы зат алмасу қарқыны баяулайды, энергия аз бөлінеді, дене қызуы төмендейді. Сонымен қатар қан тамырлары кеңейіп, тер бөліну арқылы денеден жылу сыртқы ортаға шығарылады. Нәтижесінде дене температурасы қалыпты жағдайға келеді. Тіпті төмендеп түсіп кетеді. Рецепторлардың жұмысына байланысты керісінше өзгерістер жүреді. Осы айтылғандарды қорыта келіп, орталық жүйке жүйесінің жылу өндіру орталығы ағза денесін салқындаудан, ал жылу шығару орталығы шектен тыс қызып кетуден сақтайды деуге болады.

Жаңа тақырып: «Биологиялық бақылау жүйесі»

Сабақ мақсаттары мен бағалау критерийлері оқушылармен анықталады.

Сабақтың ортасы

Мағананы ажырату.

Мұғалімнің түсіндірмесі.

Гомеостаз дегеніміз не?

Гомеостаздың маңызы.

Гомеостаздың маңыздылығы неде?

Гомеостаз жұмысшы мүшелері (эффекторлар)

Топтық жұмыс. Постер әзірлеу. Оқушылар топта оң және теріс кері байланыс түріне сызба әзірлейді, кері байланыс түрлерін салыстырады, мысалдар келтіреді. Оқушыларға көмек ретінде теориялық, дидактикалық материалдар, презентация ұсынылады.

Бағалау критерийлері:

• Кері байланыс түрін сипаттайды;
• Кері байланыс түріне сызба құру;
• Кері байланыс түрлеріне мысалдар келтіру
• Екінші кері байланыс түрінен ерекшелігін атау.

Оқушылар тыңдалымы.

Әр топтың талқылауы және қорытындылар.

Қалыптастырушы бағалау

Оқушылар қалыптастырушы бағалау тапсырмаларын орындайды.

Сабақтың соңы

Рефлексия «Ыстық орындық»

Тақтаның алдына орындық қойылады. Ол ыстық орындық. Оған өз еркімен немесе мұғалімнің шақыруымен бір оқушы отырады. Қалған оқушылар тақырып бойынша сұрақтар қояды.

Дифференциация – Сіз оқушыларға көбірек қолдау көрсету үшін не істейсіз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай тапсырма беруді көздеп отырсыз?

Бағалау – оқушылардың ақпаратты қаншалықты меңгергенін қалай тексересіз?

Дифференциация тапсырмаларды таңдау,нақты оқушыдан нәтиже күту, жеке оқушыларға қолдау көрсету, оқушылардың жеке ерекшелігіне қарай оқу материалдары мен ресурстарды іріктеу (Гарднер бойынша арқылы көрінуі мүмкін.,

Дифференциация уақытты тиімді пайдалану арқылы сабақтың кез келген кезеңінде қолданылуы мүмкін.

Бұл бөлімді сабақ барысында оқушылардың нені үйренгенін бағалаудың әдістерін жазу үшін пайдаланыңыз

Сабақ бойынша рефлексия

Оқу мақсаттары/оқыту мақсаттары жүзеге асырымды болды ма?

ОМ барлық оқушылар жетті ме?

Егер жетпесе, онда неге?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыт бойынша кезеңдері сақталды ма?

Сабақтан жоспарынан тыс өзгерістер болды ма және неге?

Жалпы баға

Сәтті өткен екі нәрсені атап көрсетіңіз (сабақ беру және оқытуға қатысты)?

1:

2:

Қандай екі нәрсе сабақтың одан да жақсы өтуіне ықпалын тигізер еді (сабақ беру және оқытуға қатысты)?

1:

2:

Осы сабақ барысында сынып немесе жеке оқушылар туралы менің келесі сабағыма дайындалу үшін қажет болуы мүмкін қандай ақпарат алдым?