Халық ауыз әдебиеті туралы Әңгімелер ✍️

Жасы қырықтан асқан бір кісінің әйелі қайтыс болады. Тұрмысы орташа, екі баламен қалған. Біраз уақыт әйел ала алмай жүреді. Оған себеп қыз алуға күші..

Мөңкенің бала жігіт кезінде әкесі Бекарыс Жиделі-байсын жеріндегі Аяз атты дана қарттан бата алып келуге жұмсайды. Мөңке қасына алты-жеті жолсерік..

Ертеде Қотыр қожа деген молда дін, шариғат жайын сылқытып соғатын молда болыпты. Жаздың бір күнінде Қотыр қожаны ауылдасы қонаққа шақырыпты. Адамдар..

Бір күні Молда базарда тотықұс сатып тұрған адамды көріп:— Бұл не? — деп сұрайды.— Тотықұс, — дейді ол— Бағасы қанша?— Елу сом, — дейді сатушы.Молда..

Бір молда суға ағып барады екен. Шығарып ала қоймақ боп, біреу жүгіріп барып, оған:— О, молдаеке, қолыңды бер! Қолыңды бер! — дейді. Молда қолын..

Абайдың нағашысы Қантай ауырып төсек тартып жатысымен жиналған молдалар, тегін олжадан құр қалмауды ойлап, үйлеріне бара салып, қайта келіп, күнде..

Басында темір ноқтасымен, шынжыр бауынан ұстаған он кісіні сүзгілеп, сүйретіп, күрес алаңына алып келген қытайдың алып түйе палуанын жыққан деген..

Қара Жүсіптің бір ауқатты, өз алдына мешіт ұстаған жақын ағайыны қайтыс болады. Қырқы өткенше болсын деп, туыстары тоғыз молданы бірдей алып қалса..

Ауылдарынан бір ақсақал адам қайтыс болып кетіпті де, Қоштай көрші ауылдан бір молданы шақырып келіпті. Молда келген соң сүйекті оң жаққа салғызып..

Бір күні түнде Қожаның құлағына даурыққан айқай-шу естіледі. Қожа әйелін оятып: «Ой, қатын, тұр! Шырақты жақ, көшеде не шу болып жатқанын біліп..

Әпенді бір кесек еті қолында, үйіне қарай асықпай, маң-маң басып келе жатады. Сол кезде қарсы кездесе кеткен бір ашқарақ ит мұның етін жұлып алып..

Бір күні Қожа ағаштың басына шығып, өзі отырған бұтақты кесе бастайды. Мұны өтіп бара жатқан біреу көріп:— Ей, саған не болған? Құлайсың ғой, — деп..

Қожекең бір күні аспазшыдан тамаққа тойып, ақшасын төлемей, кесесін қасығымен қойнына тығып ала кетіпті. Ертеңіне жанынан өтіп бара жатқанда аспазшы..

Бір күні Қожа қонаққа барады. Әуе айналып жерге түскендей, күн ыстық екен, дастарқанға бір тегене мұздай шие шырыны әкеліп қойылады.  Үй иесінің өзі..

Мауқайдың дәл қай жылы қайтыс болғаны белгісіз. Кетерінде туған-туысын жинап айтқан сөзі мынау:— Менің Мауқай қу деген атым бар. Кейін менің..

Ел расында Мауқай Тоғайбайұлы деген адам болған. Оны «Мауқай қу» деп атайды. Өзінің қулығымен осы өңірге атағы шыққан адам еді. Жас кезімде талай..

Тағы бір жылы аңқау соғымға жылқы алғалы базарға барады. Көп жылқының ішінен, бір өркеші жоқ түйедей, қара бие аңқауға семіз де, толық та..

Ыбырай Алтынсарин халық мектебін ашуға елден қаражат жинап жүрген кезінде бір мақтаншақ байдың үйіне кірмей, өтіп кетеді. Бай оның артынан қуып..

Бір жолаушы келе жатып бір үйге түседі. Әлгі үй иесі мақтаншақтау адам болса керек. Үйіне кіріп-шығып жүрген балаларына қайта-қайта қонақтың..

Мақамбеттің үстінен тергеушіге арыз түседі. «Айыпкерді тексеруге кісі шығыпты, бүгін келді» дегенді естіп, Мақамбет атына мініп ауданға аттаныпты...

Исатай — байсалды, ұқыпты, әрі істе тыңғылықты жігіт. Ол қай жағынан болсын, өзіне тең адам алып, отбасын құруды мақсат етті. Ойлағаны болды...

Қожа көшеде келе жатқанда біреу желкеге періп жібереді. Жалт қараса, сотқар:— Ғапу етіңіз, мен сізді өзімнің бір досым деп қалдым, — дейді. Қожа..

Тайжан бірде Атбасар жәрмеңкесіне барады. Ерткені — елдің бетке ұстар ақындары, термеші жігіттері болса керек. Өзі сырнаймен белбеулетіп ән салып..

Қожа бірде тоғайға отын ала барғанда бір қоян ұстап алады. Оған дейін қоянды көрмеген де, білмейді де екен. «Бұ неткен ғажап аң еді! Үйге апарып..

Менің жасымды сұрасаң, жетпіс сегіздемін. Көргеніміз көп болғанымен, білетініміз аз болар. Қайсы бірі есте қалды дейсің.Соқпақсыз соқтықпалы жерде..