Қазақ тілі пәні бойынша 10-сыныпқа арналған алғашқы бақылау

Мақсаты: Мемлекеттік стандарттың орындалуын қадағалау; оқушылардың сауатты жазу дағдылары мен грамматика бойынша қалыптасқан білім, білік дағдыларының  деңгейін анықтау.

«Адай» күйі.

Қазақтың әрбір күйінің өзіндік тарихы бар. Дина Нұрпейісова мен Оқап Қабиғожиннің айтуларынша, бұл күйдің тарихы мынадай оқиғамен байланысты. Құрманғазы ел аралап жүріп, Адай руының бір үйіне түседі. Күйшінің көзіне кереге басында ілулі тұрған домбыраға түседі. Ол домбыраны алып, бұрауын өзгертіп қояды. Біраз уақыттан соң он алты-он жеті жас шамасындағы қыз бала келіп, отырғандарға қарамай, төрдегі домбырасына жармасады. Бұрауының өзгертіп қалғанын бірден сезген қыз: «Бүлдірген екенсің ғой», дегендей, Құрманғазыға қарады да, домбырасын ұсына қояды. Құрманғазы бір-екі тартқаннан кейін, үйдегілер бұл өңірде Ақмаңдайдан өткен күйші жоқ еді, бұл кім болды екен дегендей, таңдана қарайды.

Сұрастыра келе домбырашының қызылқұрт Құрманғазы екенін біліп, сый-құрмет жасайды. Сол Ақмаңдай қызбен күн тартысу үстінде осы «Адай» күйі шығыпты. (Жалпы білім беретін мектептердің мұғалімдеріне арналған оқу-әдістемелік құрал, Ж.С. Қалиева, 114 сөз)

                                    ІІІ деңгей.

• Берілген сөйлемдердегі асты сызылған сөздер құрамына қарай талдаңыздар

 І нұсқа: Адай руының бір үйіне түседі.

 ІІ нұсқа: Құрманғазыға қарады да, домбырасын ұсына қояды.

• Септік жалғаулары бар сөздерді теріп, септігін анықтаңыздар.


• І нұсқа, ІІ нұсқа


• Берілген сөйлемдерге морфологиялық талдау жасаңыздар.

І нұсқа: Түседі                               ІІ нұсқа: Сый-құрмет

                                  ІІ деңгей.

• Берілген сөйлемдерге синтаксистік талдау жасаңыздар.

І нұсқа: Құрманғазы ел аралап жүріп, Адай руының бір үйіне түседі.

ІІ нұсқа:  Ол домбыраны алып, бұрауын өзгертіп қояды.

• Сөз тіркестерден сабақтас құрмалас сөйлем жазыңыздар.

Бұл өңірде, ел аралап жүріп, кереге басында.

                                   І деңгей.

«Әйгілі күйшілер» тақырыбына эссе жазыңдар