10.07.2025
  105


Жасанды интеллект: Қоғам үшін қаупі мен тәуекелдері

Қазіргі заманда жасанды интеллект қарқынды дамып, түрлі салаларда жаңа мүмкіндіктер ұсынуда. Оның мүмкіндіктері мен артықшылықтары таңқалдыратын болса да, жасанды интеллекттің қоғамға ықпалы және оның тәуекелдері туралы пікірталас та артып келеді. ЖИ-тің көптеген тиімді жақтары болғанымен, оның дұрыс емес қолданылуы немесе күткен нәтиже бермеуі үлкен қауіптерді туғызуы мүмкін.


Жасанды интеллекттің ең үлкен әсері еңбек нарығында байқалуда. Автоматизацияның арқасында көптеген жұмыс орындары жоғалып жатыр. Бүгінгі таңда көптеген өндірістік процестер автоматтандырылып, роботтар мен алгоритмдер адам жұмыс күшін алмастыруда. Бұл әсіресе өндірістік, логистика, және кейбір қызмет көрсету салаларында байқалады.


ЖИ-тің бұл түрі үлкен мөлшерде жұмыссыздыққа әкелуі мүмкін. Мысалы, банк секторындағы кассирлер мен қолма-қол ақшамен жұмыс істейтін қызметкерлердің орнына автоматтандырылған жүйелер келеді. Бұл адамдардың жұмыспен қамтылу жағдайына қатер төндіреді және қоғамның әлеуметтік тұрақсыздығын күшейтеді.





Сонымен қатар, жасанды интеллекттің дамуы адамдардың жеке өміріне және құқықтарына қауіп төндіруі мүмкін. ЖИ жүйелері адамдардың жеке ақпараттарын жинап, оларды қолдану арқылы шешімдер қабылдайды. Бұл, өз кезегінде, адам құқықтары мен жеке өмірдің бұзылуына алып келуі мүмкін. Мысалы, кейбір ЖИ жүйелері адамның мінез-құлқы мен таңдауларын болжауға тырысады, ал бұл дұрыс емес жағдайда жеке тұлғаға қатысты манипуляциялар жасалуы мүмкін. ЖИ жүйелерінің алгоритмдері әдетте көбірек деректер мен есептеулерді қажет етеді, бірақ бұл жүйелердің шешімдерінде адамға қатысты әділдік пен дәлдік мәселелері бар.





Жасанды интеллекттің дамуы қауіпсіздік саласында жаңа тәуекелдерді туғызуда. ЖИ-тің басқаруындағы жүйелерге киберқабылдағыштық (hacking) пен кибер шабуылдардың қауіпі бар. Егер жасанды интеллект жүйесі сыртқы қауіп-қатерлерден қорғалмаса, ол қауіпті жағдайларға алып келуі мүмкін. Мысалы, автономды көліктер немесе қашықтан басқарылатын әскери жүйелер ЖИ-тің басқаруында болғандықтан, оларды хакерлер басқарып, қауіпті жағдайлар туғызуы мүмкін. Бұл тек физикалық қауіптермен ғана шектелмей, әлеуметтік және экономикалық деңгейде де үлкен зиян келтіруі мүмкін. Егер ЖИ қандай да бір қателік жіберсе, оның салдары үлкен болуы мүмкін, бірақ жүйені жасаушылар мен қолданушылар арасында жауапкершілікті бөлу қиынға соғады. Бұл мәселені шешу үшін халықаралық деңгейде ЖИ заңнамасы мен этикалық стандарттар қажет.


Қорытынды: Жасанды интеллекттің дамуы үлкен мүмкіндіктермен бірге көптеген теріс салдарды да алып келуі мүмкін. Жұмыссыздық, әлеуметтік теңсіздік, жеке өмірдің бұзылуы, қауіпсіздік мәселелері — бұл ЖИ-тің қоғамға әсер ететін қауіпті аспектілері. Сондықтан, жасанды интеллекттің дамуында оның ықтимал теріс әсерлерін азайту үшін әлемдік қоғамдастық тарапынан дұрыс реттеу мен бақылау шаралары қажет. Технологияның артықшылықтарын пайдалану, бірақ оның қауіпті тұстарынан сақ болу — біздің басты мақсатымыз болуға тиіс.


 


Айгиза Дарханқызы


жасанды интеллект, онлайн


 




Әлеуметтік желілерде бөлісіңіз:
Facebook | VK | WhatsApp | Telegram | Twitter

Пікір жазу