Ақпаратты өлшеу тәсілдері. Информатика, 7 сынып, дидактикалық материал, 1 сабақ.

• Алфавиттік тәсіл кез-келген алфавиттің символдарынан құралған мәтіндегі (символдық хабарлама) ақпараттың көлемін өлшеуге көмектеседі.

Алфавиттік тәсіл техникалық құрылғымен өңделген ақпарат санын есептеу үшін өте ыңғайлы болып саналады. Құрылғылардың хабарламаның мазмұны жағынан ешқандай қатысы болмайды.

Компьютерлер, принтерлер мен модемдер ақпараттың өзімен емес, оның хабарлама бойынша ұсынылған түрінде жұмыс жасайды.

• Алфавит – әріптер, белгілер, сандар, жақшалар және т.б. жиынтығы.
• Алфавитте қолданатын символдардың санын алфавит қуатымен өлшенеді.
• Мысалы, орыс алфавитінің қуаты әріптер мен қосымша символдардың санымен анықталады:
• 33 әріп + 10 цифр + 11 тыныс белгілері + жақша + алшақтық (пробел) = 54

Екілік алфавит 2 символдан тұрады: 0 және 1 .

• Екілік алфавит бойынша символдың ақпараттық көлемі 1 бит деп аталады
• Сондықтан, 1 бит – бұл 0 және 1 .
• 2, 3 және т.б. биттік комбинацияны екілік код деп атайды.
• Екі битпен канша символды кодтауға болады?
• Осыдан алфавит қуаты 4 символды, ал әр символдың ақпараттық салмағы 2 битке тең екени белгілі болды.

Үш битпен канша символды кодтауға болады?

• Қорыта келгенде, алфавит қуаты 16 символға тең болса, әр символдың ақпараттық салмағы 4 битке тең болады.

Алфавит қуатын N әріпімен белгілеп, ал символдың ақпараттық салмағы b әріпімен белгіленеді.

•  Еске сақта!
•  Алфавиттегі символдар саны – онын қуаты.
•  Ақпараттың көлемін анықтайтын формула:
•  N
•  Мұнда N – алфавит қуаты (символдар саны)
•  b – бит саны (символдың ақпараттық салмағы)
•  Қуаты 256 символға тең болатын алфавитке керекті символдардын барлығын орналастыруға болады. Осындай алфавитті жеткілікті деп атайды.
•  Өйткені:
•  256 болса 1 символ – 8 битке тең

8 бит 1 байтка тең екени белгілі 8 бит =1 байт