Мұнай, құрамы, өңдеу әдістері және мұнай өнімдері. Химия, 10 сынып, сабақ жоспары.

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:

10.2A Органикалық химияға кіріспе

Мектеп: НИШ ФМН Астана

Күні: 24.11.18

Мұғалімнің аты-жөні: Уралбаева Қ.А.

Сынып: 10

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы

10.2A Органикалық химияға кіріспе

Мұнай, құрамы, өңдеу әдістері және мұнай өнімдері

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары

- мұнай өндіру процесін білу және шикі мұнайды айдау процесін түсіну;

- фракциялардың қолдану аясын түсіндіру;

- термиялық және катализдік крекинг процесін бір - бірінен ажырату.

Сабақ мақсаттары

10.4.2.12 мұнайды фракциялау процесін және фракциялардың қолдану аясын түсіндіру;

10.4.2.13 термиялық және катализдік крекинг процесін түсіндіру

Бағалау критерийлері

Дағдылар

Сыни ойлау және қолдану

- көміртекті қосылыстардың отын ретінде қолданылатындығын білсе;

- Қазақстанда табиғи газ және мұнай, көмірдің көздерін білсе;

- мұнай өндіру процесін білу және шикі мұнайды айдау процесін білсе;

- шикі мұнайды айдау өнімдерінің қолдану жолдарын түсіне алса;

Тілдік мақсаттар

Оқушылар орындай алады:

Ауызша немесе жазбаша түрде деректерге сәйкес қорытынды жасай алады. Презентацияның негізгі сәттерін / мұнай өңдеу өнімдері және оларды пайдалану пайдалану туралы бейнеден кілт сөздерді, негізгі сәттерді белгілеу және тыңдау.

X ... пайдаланылатын керосин

X, автокөліктерде пайдаланылатын ...

ТМГ, мысалы, XнемесеY, пайдаланылады/ бойынша / Y жасау.

Xқайнайды жоғарырақ/ төменірек температурада Y қарағанда.

Пәнге қатысты лексика мен терминология

Шикі мұнай, тұтқырлық, жарық шығару, бензин, дизельдік отын, керосин, битум, гудрон, мұнайлық газ, авиациялық отын, сұйылтылған мұнайлық газ

айдау

Пәнаралық байланыстар

Биология және физикамен пәнімен маңызды кейбір индустриалдық процестермен)

Бастапқы білім

Барлық алдынғы бөлімдермен байланыс бар

8.2A Атомдағы электрондардың қозғалысы

8.4В Көміртегі және оның қосылыстары

9.1В Қосылыстар құрылымы

10.3А Органикалық химияға кіріспе

10.3В Көмірсутектер

Сабақ барысы

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Үй тапсырмасын сұрау:

(Тапсырманы интерактивті тақтадан немесе қағазда беруге болады. Тапсырмасын оқушылар 3-4 топта орындауға болады.)

Тапсырма 1

• Мына жалпы формулалардың қайсысы алкендерге сәйкес келеді?

А) С_nH_2n-2

В) С_nH_2n

С) С_nH_2n+2

D) С_nH_2n+6

2.Төменде берілген қаныққан көмірсутектердің ішінен н-гексанның изомерін көрсетіңіз:

А) 2-метилгексан

В) 2,2-диметилбутан

С) 2,3-диметилпентан

D) 2-метилбутан

3.Молекулалық массасы 100г/моль болатын көмірсутектің молекулалық формуласын анықтаңыз:

А) С₅H₁₂

В) С₆H₁₄

С) С₇H₁₆

D) С₈H₁₈

4.Мына жалпы формулалардың қайсысы алкандарға сәйкес келеді?

 A. C nH₂n+₂

 B. C nH₂n

 C. C nH₂n-₂

 D. C nH₂n-₄

5. Изомер анықтамасының жүйелілігін көрсетіңдер:

1) құрылыстары әртүрлі

2) қасиеттері әртүрлі

3) құрамы бірдей

 A. 3 1 2

 B. 1 2 3

 C. 3 2 1

 D. 2 3 1

6. Гомологтар қатарын анықтаңдар.

 A. СН₄ , С₃Н₆ ,С₆ Н₁₄

 B. С₂Н₄ , С₄Н₁₀ ,С₆ Н₁₂

 C. С₃Н₆ , С₄Н₁₀ ,С₅ Н₁₂

 D. С₂Н₆, С₄Н₁₀ , С₆Н₁₄

 7. Төмендегі қосылыстың ИЮПАК номенклатурасына сәйкес атауын табыңыз:

 A. 2,3,4,5-тетраметилбутан

 B. 1,1,2,3-тетраметилбутан

 C. 2,3,4-триметилпентан

 D. 2-метил,3-изопропилпропан

 8.Алканның формуласын көрсетіңіз.

A. C₂H₄

B. C₃H₈

C. C₄H₆

D. C₅H₁₀

9.

 Органикалық қосылыстың скелеттік (қаңқалық) формуласы берілген: .

 Осы формула төменде берілген қай заттың изомері? :

 A) бутан;

 B) пентан;

 C) гексан;

 D) гептан

 Бағалау критерийі:

 Оқушы оқу мақсатына жетеді, егер:

•  Берілген тест сұрақтарының жауабын дұрыс таба алса
•  Топта белсенді жұмыс жасаса

 Жаңа сабақты түсіндіру:

 Оқушыларды сабақ мақсатымен таныстырып өтеміз.

 Проблемалық сұрақ:

 Мұнайды арнай формуламен білдіруге бола ма? Неліктен?

 Мұғалім оқушының жауабын толықтырып кетеді.

 Жауабы:

 Мұнайдың құрамы

 1000 астам заттар кіреді:

• Алкан
• Циклоалкан
• Алкен
• Ароматты көмірсутектер
• Құрамында S, N, O болатын органикалық қосылыстар
• Су
• Минералды тұздар
• Механикалық қоспалар

Көрсетілім №1 «Қазақ мұнайының ашылу тарихы» (Бейнетаспа арқылы)

https://www.youtube.com/watch?v=Whv0zpW_690

https://www.youtube.com/watch?v=nz9zJEqOixg

Тапсырма 1

Оқушылар тамашалаған бірінші бейнематериал бойынша бір-біріне сұрақтар «Жіңішке» және «Жуан» сұрақтар дайындайды.

Көрсетілім №2

practical-chemistry/fractional-distillation-crude-oil

Тапсырма 2 :

Мұнай өндірісте әртүрлі заттарды өнідіруге қажетті ең маңызды шикізат көзі болып табылады. Төменде берілген суретте шикі мұнайды бөлуге арналған қондырғы аппарат көрсетілген.

А) Бұл бөлінуді қалай жүзеге асыруға болатынын сипаттап көрсетіңіз. Өз жауабыңызға қосыңыз:

В) Берілген процестің атауы

________________________________________________________

С) Бұл бөліну қалай жүзеге асады

________________________________________________________

D) Алынатын фракцияны атаңыз:

_________________________________________________________

E) Кез келген үш фракцияның қолданылу салаларын атап көрсетіңіз.

________________________________________________________

Топтық жұмыс

Көрсетілім №3

https://www.youtube.com/watch?v=BaBMXgVBQKk

Тапсырма 3

Дистилляциялық колоннаның жұмысы бойынша дыбыссыз анимациялық көрсетілімге оқушылар ауызша комментарий дайындайды.

Көрсетілім №4 «Крекинг»

https://www.youtube.com/watch?v=GYRwWyG3Qqw

Тапсырма 4

Крекинг түрлері мен жүру жағдайы, алынатын өнімдер арасындағы сәйкестікті орында.

Шикі мұнай және мұнай өнімдері жайлы білімдерін бекіту үшін «органикалық домино» ойынын өтеді.

Үйге тапсырма:

1. Қазақстанда мұнай және газ өндірісі туралы ақпарат жинаңыз.

Жергілікті жердің кен орындарына бағалау жөнінде ақпарат дайындаңыз.

2.Көмірсутекті отынды жағу қоршаған ортаға және климатқа ауа- райына үлкен әсерін тигізіп ластайды. Осы туындайтын проблеманы шешу жолдарын ұсыныңыз.

Сабақ бойынша оқушы рефлексиясы.

Мен сабақта....................... жұмыс істедім.

2.Сабақтағы өзімнің жұмысымды.............. .......бағалаймын.3.Сабақ маған ...................... көрінді. 4.Мен сабақ бойы....................5.Менің көңіл күйім.................. 6Сабақ материалы маған ...................көрінді

7.Менің қолымнан ................ келді.

8.Менің есіме түсті.....................

Бүгінгі сабақ бойынша мен қандай жаңалықпен таныстым?

Бүгінгі сабақта қандай қиындықтар туындар, мені мазалады?

Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Саралау іріктелген тапсырмалар, нақты бір оқушыдан күтілетін нәтижелер, оқушыға дербес қолдау көрсету, оқу материалдары мен ресурстарын оқушылардың жеке қабілеттерін есепке ала отырып іріктеу (Гарднердің жиындық зият теориясы) түрінде болуы мүмкін.

Саралау уақытты ұтымды пайдалануды есепке ала отырып, сабақтың кез-келген кезеңінде қолданыла алады

Бұл бөлімде оқушылардың сабақ барысында үйренгенін бағалау үшін қолданатын әдіс-тәсілдеріңізді жазасыз

Денсаулық сақтау технологиялары.

Сергіту сәттері мен белсенді іс-әрекет түрлері.

Осы сабақта қолданылатын Қауіпсіздік техникасы ережелерінің тармақтары

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?