А.Кемелбаева «Шашты» әңгімесі. Қазақ әдебиеті, 10 сынып, презентация. 1 сабақ.

А. Кемелбаева туралы не білесіз?

«Шашты» сөзін қалай түсінесіңдер?

Түрікпендер мен қазақтар арсында қандай оқиғаларды тарихтан білесіздер?

«Барымта» дегеніміз не? Барымтаға сіздің көзқарасыңыз қалай?

Сабақ тақырыбы:

А.Кемелбаева «Шашты» әңгімесі

Оқу мақсаты:

Сабақ мақсаты:

Көркем шығарманың жанрлық ерекшелігін анықтау

Бағалау критерийлері:

Шығарманың негізгі идеясын анықтайды;

Автор қолданған көркемдегіш құралды анықтайды;

Шығарманың жанрлық белгілерін анықтай алады.

Берілген сөздер мен сөз тіркесіне анықтама береді

Жанр дегеніміз не?

Қосымша дерек:

Әңгіме — оқиғаны қараҚара сөз Қара сөзсөзбенҚара сөз баяндайтын шағын көркем шығармаШығарма (мұндай бет жоқ) жанрыЖанр.

Әңгіменің жанрлық ерекшеліктері оқиғаны баяндауБаяндау тәсілі, композициялық, сюжеттік құрылысы, көркемдік жүйесі арқылы айқындалады. Әңгіменің көлемі шағын, кейіпкерлерКейіпкер саны аз, сюжет ұйытқысын құрайтын оқиғаның басталуы, шарықтау шегі мен шешімі болады. Онда адам, оның өмірі мен тағдыры, аса маңызды деген оқиға жинақы беріледі. Мұнда бір айтылған жайларға қайта оралуға, тәптіштеп баяндауға, ұзақ суреттеуге орын жоқ. Әңгіме жанры аз сурет арқылы көп жайды аңғарта білетін айрықша көркемдік шеберлікті талап етеді. Оқиға көбіне бірінші жақтан баяндалып, әңгімешінің оқиғаға тікелей қатыстылығын көрсетеді. 

1-тапсырма. Алдымен оқушыларға «Шашты» әңгімесінің мәтіні үзінді бойынша торт топқа таратылады. Әңгіме мазмұнымен «ДЖИКСО» әдісі бойынша жұпта, сосын топта талдайды.

Дескрипторлар:

Үзіндіні оқып, мазмұнын түсінеді;

Түсінген ақпаратты сыныптасына жұпта және топта талдап айта алады.

2-тапсырма. Топтық тапсырма. Оқушыларға әр топқа тапсырмалар парақшалары ұсынылады

1-топ тапсырмасы:

Бұл шығарма кім туралы?Әңгіменің негізгі идеясы не? (аргумент арқылы жауап жаз

2-топ тапсырмасы:

Шығарманың жанрлық белгілерін мысал келтіре отырып анықта.

сюжеттік талдау жаса

3-топ тапсырмасы:

Кейіпкерлерге талдау кестесін толтыр

4-топ тапсырмасы:

Автор аз сурет арқылы көп жайды аңғарта білетін айрықша көркемдік шеберлікті жанр ерекшелігін сақтауда қалай қолданған? (көркемдік тіліне талдау жасау)

Дескрипторлар:

Жанрлық ерекшеліктер бойынша талдау жасайды;

Өзіндік көзқарасын білдіре алады

Берілген сөздер мен сөз тіркесіне анықтама бер.

Тіксіну-

Құрық ұстату-

Мес-

Саба-

Шашты-

Барымта-

Жоқтау-

Қос-

Кері байланыс:

Қиын болды

Қызық болды

Ұсыныс