Бөлім: «Анекдот, әзілдер»

Анекдот (грек. anekdotos — жарияланбаған) — қысқа, күлдіргі әңгіме, халықтың фольклор жанры. Басты ерекшеліктері — баяндаудың шындыққа жанасымдылығынан гөрі, тапқырлық танытып, әдейі әзілдеп айту шеберлігі. Анекдот көбінесе нақты адамдар туралы айтылады. Олар екі сипатты, екі ниетті болып келеді. Бір тобы қоғам мүшелерінің жағымды бейнесін, моральдық, психологиялық биік қасиеттерін паш ету мақсатымен шығарылады. Олар ақыл-парасатпен айтылады, күлдіре отырып, қоғамдағы теріс құбылыстар мен адам бойындағы жағымсыз қылықтарды әжуалап, әңгімеге көңілді сипат береді. Мұның мысалы Қожанасыр, Алдаркөсе, Жиренше, Тазша бала есімдерімен байланысты анекдоттар. Екінші топтағы анекдоттар арам ниетпен, жат пікірмен, тарихи адамдарды кекету-мұқату мақсатымен, олардың рөлін, халыққа еткен еңбегін төмендету, халық сүйіспеншілігін, жастардың ықылас-еліктеуін әлсірету үшін айтылады. Оларда әлгі адамдар тұқыртылып, кездейсоқ ауызға ілінген етіліп көрсетіледі. Мұндай зиянды, астарлы анекдотттар өзіндік пікір қалыптастыруға жетпеген, саяси жағынан аңғырт, қоғамдағы азаматтық орнын түсінбейтін адамдарды теріс түсінікте қалдырып, дұрыс жолдан тайғызады.
Бірде Әбілахат Еспаев өзінің өскен жері – Жамбыл облысындағы Мерке ауданына қонаққа барады. Меркеліктер “композитор жерлесіміз келді!” – деп..
©  Әлібек Асқаров
Туған халқына әсем әуенді әндер сыйлап, тамаша композитор ретінде танылған Әбілахат Еспаев (1925–1975) Қазақ радиосында бірер жыл қызмет жасағаны..
©  Әлібек Асқаров
Ақындар Қабыл Боранбаев (1915–1978) пен Қалижан Бекхожин (1913–1990) жан достар екен. Бірде Қабыл ішіп жүріп, сол мас күйінде Қанабек Байсейітовке..
©  Әлібек Асқаров
Халық ақыны Омар Шипин (1879–1963) бірде Қостанай облыстық газеті редакциясына келіп, егін орағына орай жазылған екі жүз жолдық өлеңін тапсырады...
©  Әлібек Асқаров
Халық ақыны Шәкір Әбенов (1901–1994) қаламы орысшаға да, қазақшаға да, татаршаға да жүйрік айтыс ақыны, белгілі сатирик Тоқтархан Шәріпжановпен..
©  Әлібек Асқаров
Ақын Жақан Сыздықов (1901–1977) аздап ішімдікке әуестігі бар, бірақ ішімдікті оншалықты көтере алмайтын, бір-екі рөмкеге кәдімгідей мас боп қалатын..
©  Әлібек Асқаров
Қазақ поэзиясының шамшырақтарының бірі Қасым Аманжолов (1911–1955) елуінші жылдардың басында сталиндік жандайшаптардың талқысына көп түсіпті...
©  Әлібек Асқаров
Халқымыздың аяулы перзенттері Қанабек Байсейітов (1905–1978) пен Күләш Байсейітова (1912– 1957) қазақтың бар жақсы қасиетін бойларына жинаған..
©  Әлібек Асқаров
Қазақстан Жазушылар одағының басшылығына қос Ғабең – Ғабит Мүсірепов пен Ғабиден Мұстафин екі-екі реттен келгені баршаға аян (екі жолы да Ғабитті..
©  Әлібек Асқаров
Алпысыншы жылдардың басында, жаздың жайма-шуақ бір күнінде Ғабит Мүсірепов, Сәбит Мұқанов, Кұрманбек Сағындықов және Сырбай Мәуленов Жамбыл облысы..
©  Әлібек Асқаров
Ақын Сырбай Мәуленов ұзақ жылдар бойы басшы қызметтерде болған кісі ғой. Сол Сырағаң зейнеткерлікке шыққаннан кейін, бірде өзінің жақсы көретін..
©  Әлібек Асқаров
1958 жылдың көктемінде Ғабит Мүсірепов КСРО Жоғарғы Советіне депутаттыққа кандидат болып тіркеледі де, қасына ақын Мұзафар Әлім- байды ертіп, шағын..
©  Әлібек Асқаров
Жазушы, аудармашы, әрі танымал журналист Сарбас Ақтаевтың әкесі тоқсаныншы жылдардың басында тоқсан жасқа жетіп дүние салыпты. Әкесі тірі кезінде..
©  Әлібек Асқаров
Жазушы Ғабдол Сланов (1911–1969) баяғыда “Жұлдыз” журналында қызмет істепті. Бірде бір жетіге оңтүстік жаққа іссапарға кетіп, сол кеткеннен мол кетсе..
©  Әлібек Асқаров
Ақын Нұтфолла Шәкенов (1928–1983) бірде таңертең маңдайы құрысып, желкесі тырысып, басы мең-зең төсектен тұрады. Тұрған бойда: - Бәйбіше, шалыңды..
©  Әлібек Асқаров
Баяғыда Өтешқали Атанбаев деген ұзақ жылдар бойы партия, совет саласында үлкен қызметтер істеген бір кісі болыпты. Өзі қалжыңбас, әзілкеш, әдебиет..
©  Әлібек Асқаров
Ғали Орманов іркілдеген мол денесімен Жазушылар одағы үйінен мамырлап басып шығып келе жатса, қалбаң қағып шағын денелі Қайнекей Жармағамбетов..
©  Әлібек Асқаров
Әйгілі Шашубай ақын – Шашубай Қошқарбаев (1865–1952) әнші, жыршы, сал-сері, композитор, айтыс ақыны ғана емес, мың бұралтып би билей алатын, жүз..
©  Әлібек Асқаров
Қырқыншы жылдардың соңында ақын Сырбай Мәуленов Қостанай облыстық газетінде редактордың орынбасары болып біраз уақыт қызмет атқарады. Бастығы..
©  Әлібек Асқаров
Қазақ КСР Ғылым академиясының корреспондент-мүшесі, көрнекті әдебиет зерттеушісі, профессор Есмағамбет Ысмайылов (1911–1966) бірде көлемді мақала..
©  Әлібек Асқаров
Ақын Сырбай Мәуленов (1922–1993) бірде Алматының орталық моншасына барса, көп адамның ішінен Сәбит Мұқановқа көзі түседі. “Қой, Сәбеңді жалаңаш..
©  Әлібек Асқаров
Баяғыда Қызылорда обкомы Асқар Тоқмағамбетов пен Қалмақан Әбдіқадыровты (1903–1964) шақырып алып, он күн бойы оқытып, саяси сауаттарын жетілдіріп –..
©  Әлібек Асқаров
Қазақ әдебиетінің классигі Сәбит Мұқанов (1900–1973) үстел басында жұмыс істеп отырған кезде де қасындағы телефонның құлағын көтеріп сөйлесе береді..
©  Әлібек Асқаров
Халқымызға аты мәшһүр әйгілі атбегі, ұзақ жыл ел басқарған ардагер, шежіре ақсақал, Социалистік Еңбек Ері Бошай Кітапбаев таяғын тықылдатып бірде..
©  Әлібек Асқаров
Баяғыда Қызылордада әйгілі Нартай Бекежановтың жақын досы Әлібек Бәйкенов (1889– 1944) деген халық ақыны болған еді. Тілге шешен, өлеңді табан..
©  Әлібек Асқаров