Қ.Мырза-Әли «Қызыл кітап» поэмасы. Қазақ әдебиеті, 11 сынып, дидактикалық материал. 2 сабақ
Қазақстанның Қызыл кітабына енген өсімдіктер
Қызыл кітапқа тіркелген өсімдіктер тізімі — Қазақстан өсімдіктер әлемінің асыл қазынасы – Қызыл кітапқа енгізілген өсімдіктер жайлы төменгі кесте ұсынылған. 140 түрдің таралуы, олардың қорғау мен мәдени түрде өсірілуі жайлы мәліметтер берілген.
Өткен ғасырдың 60 - шы жылдарында адамзат алдында өсімдіктер әлемінің қорғауға тікелей кірісу туралы мәселе туындады. Дүние жүзі көлемі және жекелеген мемлекеттер ішінде жануарлар мен өсімдіктерді қорғау туралы комиссиялар құрылып, сирек кездесетін және құрып бара жатқан түрлер тізімі жасалды.
Қызыл кітап – бұл қауіп-қатер дабылы. Түрдің бұл кітапқа енгізілуі, оған ерекше көңіл бөлу керек екендігін білдіреді, көбіне арнайы қорғау шаралары қажет, әйтпесе түрдің мүлдем жоғалып кетуі мүмкін. Қазақстан үкіметі 1978 жылдың қаңтарында Қызыл кітапты құру туралы қаулы шығарды. Мүк, қына, санырауқұлақтарды қосқанда, құрамында 300 түрден аса өсімдіктер бар кітап, 1981 жылы акедемик Б.А.Быковтың жетекшілігімен жарық көрді.
Қызыл кітапқа енгізілген өсімдік ерекше қорғауға алынады. Оларды жинауға тыйым салынған (тек ерекше жағдайда арнайы рұқсатпен ғана). Қызыл кітапқа енгізілген өсімдіктерді заңсыз жинаса немесе зақымдаса, әрбір данасына 360 теңге айып төлейді ) 2001 жылы 12 қыркүйектегі №1186 Қазақстан Республикасы Үкіметінің Қаулысы).
№ | Өсімдіктердің атаулары | Өсімдіктердің ғылыми атаулары | Тұқымдасы |
1 | Abelia corymbosa | ||
2 | Armeniaca vulgaris | ||
3 | Adiantum capillus-veneris | ||
4 | Adonis vernalis | ||
5 | Acantholimon linczevskii | ||
6 | Mediasia macrophylla | ||
7 | Allochrusa gypsophiloides | ||
8 | Anaphalis racemifera | ||
9 | Arum korolkowii | ||
10 | Astragalus glycyphyllos | ||
11 | Aflatunia ulmifolia | ||
12 | Berberis iliensis | ||
13 | Cypripedium macranthon | ||
14 | Cypripedium gauttatum | ||
15 | Colchicum luteum | ||
16 | Colchicum kesselringii | ||
17 | Euonymus koopmannii | ||
18 | Betula kirghisorum | ||
19 | Betula talassica | ||
20 | Betula jarmolenkoana | ||
21 | Aconitum talassicum | ||
22 | Valeriana chionophila | ||
23 | Centaurea turkestanica | ||
24 | Vitis vinifera | ||
25 | Aquilegia vitalii | ||
26 | Trapa natans | ||
27 | Daphne altaica | ||
28 | Gymnospermium altaicum | ||
29 | Coronaria coriacea | ||
30 | Gagea neo-popovii | ||
31 | Diphasiastrum alpinum | ||
32 | Macropodium nivale | ||
33 | Epipactis palustris | ||
34 | Quercus robur | ||
35 | Erysimum croceum | ||
36 | Lonicera iliensis | ||
37 | Lonicera karataviensis | ||
38 | Dracocephalum karataviense | ||
39 | Ikonnikowia kaufmanniana | ||
40 | Iridodictyum kolpakowskianum | ||
41 | Erythronium sibircum | ||
42 | Cancriniella kraschennikovii | ||
43 | Celtis caucasica | ||
44 | Iris alberti | ||
45 | Cladina rangiferina | ||
46 | Stipa pennata | ||
47 | Hemerocallis lilo-asphodelus | ||
48 | Nymphaea alba | ||
49 | Cousinia grandifolia | ||
50 | Cousina mindschelkensis | ||
51 | Atraphaxis muschketowii | ||
51 | Convallaria majalis | ||
52 | Prenanthes mira | ||
53 | Lepidolopha karatavica | ||
54 | Шаттауық немесе Кәдімгі орманжаңғақ | Corylus avellana | |
55 | Pseuderemostachys sewerzowii | ||
56 | Lilium martagon | ||
57 | Pseudosedum karatavicum | ||
58 | nelumbo nucifera | ||
59 | Allium aflatunens | ||
60 | Allium caespitosum | ||
61 | Allium microdictyon | ||
62 | Allium polyrhizum | ||
63 | Allium pskemense | ||
64 | Allium suworowii | ||
65 | Medicago ochroleuca | ||
66 | Rhaponticum carthamoides | ||
67 | Merendera robusta | ||
68 | Mertensia popovii | ||
69 | Amygdalus lebedouriana | ||
70 | Juniperus seravschanica | ||
71 | Euphorbia yaroslavii | ||
72 | Echinops saissanicus | ||
73 | Morina kokanica | ||
74 | Malacocarpus crithmifolius | ||
75 | Jurinea robusta | ||
76 | Epipogium aphyllum | ||
77 | Жетісу күреңкөкгүлі немесе Қызыл адыраспан | Niedzwedzkia semiretschenskia | |
78 | Alnus glutinosa | ||
79 | Ostrowskia magnifica | ||
80 | Oxytropis almaatensis | ||
81 | Oxytropis talassica | ||
82 | Dactylorhiza fuchsii | ||
83 | Primula minkwiziae | ||
84 | Hepatica falconeri | ||
85 | Paeonia hybrida | ||
86 | Paeonia anomala | ||
87 | Pyrethrum kellerii | ||
88 | Huperzia selago | ||
89 | Artemisia cina | ||
90 | Pulsatilla flavescens | ||
91 | Pulsatilla patens | ||
92 | Rhaphidophyton regelii | ||
93 | Rheum altaicum | ||
94 | Rheum wittrockii | ||
95 | Rhodiola rosea | ||
96 | Маймұр немесе Ақшыл секпілгүл | Fritillaria pallidiflora | |
97 | Sibiraea altaiensis | ||
98 | Ribes janczewskii | ||
99 | Saussurea involucrata | ||
100 | Spiraeanthus schrenkianus | ||
101 | tanacetopsis pjataevae | ||
102 | Populus berkarensis | ||
103 | Populus pruinosa | ||
104 | Tulipa alberti | ||
105 | Tulipa biebersteiniana | ||
106 | Tulipa borszczowii | ||
107 | Tulipa greigii | ||
108 | Tulipa zenaidae | ||
109 | Tulipa kaufmanniana | ||
110 | Tulipa kolpakowskiana | ||
111 | Tulipa brachystemon | ||
112 | Tulipa lehmanniana | ||
113 | Tulipa uniflora | ||
114 | Tulipa ostrowskiana | ||
115 | Tulipa tarda | ||
116 | Tulipa patens | ||
117 | Tulipa heteropetala | ||
118 | Tulipa regelii | ||
119 | Tulipa dubia | ||
120 | Tulipa tschimganica | ||
121 | Tulipa schrenkii | ||
122 | Ungernia sewerzowii | ||
123 | Pistacia vera | ||
124 | Ferula leucographa | ||
125 | Corydalis semenovii | ||
126 | Жауқазын немесе Алатау бәйшешегі | Crocus alataevixus | |
127 | Crocus korolkowii | ||
128 | Scutellaria subcaespitosa | ||
129 | Schmalhausenia nidulans | ||
130 | Schrenkia kultiassovii | ||
131 | Eminium lehmannii | ||
132 | Eremurus hilariae | ||
133 | Juno almaatensis | ||
134 | Juno coerulea | ||
135 | Juno kuschakewiczii | ||
136 | Juno orchioides | ||
137 | Malus niedzwetzkyana | ||
138 | Malus sieversii | ||
139 | Fraxinus sogdiana |
Әлеуметтік желілерде бөлісіңіз:
Facebook | VK | WhatsApp | Telegram | Twitter
Қарап көріңіз 👇
Пайдалы сілтемелер:
» Туған күнге 99 тілектер жинағы: өз сөзімен, қысқаша, қарапайым туған күнге тілек
» Абай Құнанбаев барлық өлеңдер жинағын жүктеу, оқу
» Дастархан батасы: дастарханға бата беру, ас қайыру
Соңғы жаңалықтар:
» Қазақстан пойыздарында үй жануарларын тасымалдау ережелері
» Қазақстандықтар шетелге шығуға жылына қанша жұмсайды?
» Су тасқынынан зардап шеккендерге қосымша тағы 553 мың теңге төленеді