Ш.Мұртаза «Тәуекел той» әңгімесі. Қазақ әдебиеті, 10 сынып, таратпа материал. 19 сабақ.

1-топ:

Мына Керімқұлдың әкесі Қарағұл мен Есей бай бір атадан — Тоқсанбайдан туған.

Енді сол үрдісті ары қарай дамыта беру керек емес пе?

Әлде баяғы Есей байдың Қыршынды тауына тығып кеткен алтынын тауып алдың ба?

Бес жүз адам әрқайсысы ең құрығанда бес мыңнан теңге әкелмей ме?

Байы да бар, бақуаты да бар

Төкең басын шайқады.

2-топ:

Кейбір сәті — өзен жағасында кәуап пісірген жерді торып, әркімнің аузына жаутаң-жаутаң қарап, құйрығын бұлғаңдатып, көздері мөлие қалатын, өмірі бүйірі томпаймайтын, сұрғылт сидаң қаншықты көзге елестеткендей.

Керімқұлдың бүйрегі бүлк етіп, мол дүниеден дәм етіп қалды.

Таластан бөлініп аққан ботана су сылқ-сылқ күлді.

Бірер күннен кейін өрт шалғандай бүрісіп, қарайып қурап қалады.

Жас баласы қайыр сұраған елдің тойы да жарасымсыз шығар.

Құтылдым ба, құтылмадым ба дегендей, бұрылып ала жөнелді.

3-топ:

Алақанында күн күлгендей болды.

Ит шошып түсіп, шойқаңдай басып, әрірек барып отырды.

Жайшылықтағы гу-гу әңгіме, абыр-сабыр қимыл, жүріс-тұрыс сап тыйылды.

Кенет тілі күрмелгендей. Албыраған ақсары жүзі қуқылданып, боп-боз болып, тіпті көгістеніп бара жатқандай көрінді.

Онда қайтеміз, той тарқамай тұрғанда, солардан сіз сұрап, нетіп, тергеп, тінтіп.

Жүрегінің аздаған дімкәсі бар еді, сол құрғыр шаншып-шаншып алып, артынша сыздап қоя берді.

Талқылауға берілетін тапсырмалар:

• Автордың оқиға өтетін кеңстікті суреттеуін талдаңыздар;
• Автор суреттеген уақыттағы қоғам бейнесіне талдау жасаңыздар;
• Шығармадағы көтерілген мәселені сол заман тұрғысынан қарастырып, мәселенің шығу себебін талқылаңыздар;
• Кейіпкерлер қарым-қатынасына талдау жасаңыздар;
• Шығармадағы уақыт пен кеңістікке қатысты адамдардың көңіл-күйінің өзгеріп отыруын талдаңыздар;
• Шығармадағы көтерілген мәселені бүгінгі күнгі көзқараспен талдаңыздар.