Ядролық реакциялар. Жасанды радиоактивтілік. Ауыр ядролардың бөлінуі. Тізбекті ядролық реакция. Сындық масса. Физика, 11 сынып, дидактикалық материал.

ОМ: 11. 8.2.4 – ядролық реакцияны жазуда массалық және зарядтық сандардың сақталу заңын қолдану;

• Азот-14 атомы нейтрондармен атқылағанда протон бөлінеді. Азоттың ядросы қандай ядроның изотобына айналады? Реакция теңдеуін жазыңдар

• Магния-25 ядро изотопын протонмен атқылағанда. Егер сәулелену α-бөлшектерімен қосылғанда қандай элементтің ядросы түзіледі?

• Алюминийді α-бөлшектерімен атқылағанда жаңа ядро және нейтрон түзіледі. Реакция теңдеуін жазыңдар және қай элементтің ядросы түзіледі.

• Азот ¹⁴₇N атомының ядросының нуклондармен байланыс энергиясын есептеңіз.

• Литий атомы ядросының меншікті байланыс энергиясын есептеңіз.

• Уранның 235-изотопының ядросы массалық сандары 92 және 138 болатын екі жарықшаққа бөлінеді. Реакция кезінде қанша нейтрон пайда болады? Жарықшақтардың жалпы кинетикалық энергиясын 158 МэВ деп алып, әрбір жарықшақтың кинетикалық энергиясын анықтаңдар. Нейтрондардың кинетикалық энергияларын ескермеуге болады.

Бағалау критерийлері:

• Реакция теңдеуін жазады және түзілген элементті анықтайды;
• Масса ақауының формуласын жазады және есептейді;
• Байланыс энергиясын және меншікті байланыс энергиясын анықтай алады.