Ғарышкерлер күні. Дүниетану, 4 сынып, қосымша материал.

Сабаққа арналған әдістемелік нұсқаулықтар

• "Ассоциация" ойыны.Сабақтың басында, бар білімдерді өзектендіру үшін және оқушыларды сабаққа дайындау мақсатында, 1-2 минут ішінде "ғарыштық кеңістік"сөз тіркесіне ассоциация жазуды ұсыныңыз. Алдымен оқушылар өз бетінше жұмыс істейді, содан кейін идеяларды жұптасып талқылайды. Кейін кезек бойынша сөздерді атайды және оларды тақтаға бекітеді. Осылайша, сабақта жұмыс істеу үшін тірек сөздер тізімін жасайды, оқушылар осы тақырыпты зерделеуге алғашқы қадам жасайды.
• Сабақ мақсатын анықтау.Ассоциация қатарды зерделеп, оқушылар сабақтың тақырыбын анықтап, мақсатын болжайды.
• Ойлан.Оқушылар топтарда жұмыс істейді. Оқулықтың мәтінін оқып, видеороликтерді көріп, сұрақтарға жауап береді. Неғұрлым қабілетті оқушыларға энциклопедиядан, анықтамалардан қосымша материалдар ұсынуға болады. Топтар өз қалауы бойынша сыныпқа өз жауаптарын айтып, басқа топтардың толықтыруларын талқылайды. Топтарды бағалауды "үш шапалақ" әдісі арқылы жүргізуге болады.
• Байқап көр.Келесі тапсырмамен жұмыс басқа пәндер бойынша сабақтарда алған білім негізінде құрылады. Оқушылар жұпта ұсыныстардың басталуын талқылап, жалғасын жазады. Содан кейін жұп өз нұсқасын оқиды, ал сынып жауапты "Ақиқат" немесе "Жалған" сигнал карточкаларымен бағалайды. Егер оқушылар "Жалған" карточкасын көтерген жағдайда, олар өз бағасын түсіндіруі тиіс.
• Кел танысайық.Келесі тапсырманы орындау үшін оқушылар таңдалған ғарышкердің портреті негізінде топтарға бөлінеді. Жұмыс үшін 4 портрет ұсынылады, егер сыныпта оқушылар көп болса, ғарышкерлер туралы ақпарат қосуға болады. Оқушылар өз тобын тапқаннан кейін оларға фотосуретке сәйкес нақты ғарышкер туралы ақпараты бар парағы беріледі. Оқушылар оқулықтың мәліметтерімен және парақтардағы мәліметтермен танысады және осы адам туралы байланысты әңгіме құрастырады. Содан кейін топтың бір-бір өкілі "Әткеншек" тәсілін пайдалана отырып, көрші топтарға өтеді және өзінің ғарышкері туралы әңгімелейді. Барлық топтар өз ақпаратын ұсынған кезде алынған ақпарат бойынша топтар бір-біріне қоятын сұрақтардың көмегімен материалдың игерілуін тексеруге болады. Сұрақтар "Жуан/жіңішке" стратегиясы бойынша бір топтан сұрақ қояды. Аталған ғарышкерлер алғаш рет ғарышқа ұшқан жасына назар аударыңыз.
• Сен білесіңбе? Оқушылар алдымен айдардың мәліметтерімен танысады, содан кейін "ғарыш саяхатшысы" терминінің анықтамасын өз бетінше құрастырады, оны талқылайды және дұрыс анықтаманы дәптерге жазады. Өзін-өзі тексеру үшін слайдты пайдалануға болады. Содан кейін оқушылар сұрақтарға жауап береді, слайдта барлық ғарыш туристері туралы ақпарат бар. Жұмыс барысында оқушылар ғарыштық турист бола алатын кез-келген адам денсаулығы мықты болуы керек екенін түсінуі тиіс.
• Сен-режиссерсің.Сабақта алған білімдерін жинақтап, оқушылар "ғарышты бағындыру тарихы" деректі фильміне жоспар құру бойынша тапсырманы орындайды. Алдымен ғарышкерлер күнін қашан атап өтетінін және неге дәл 12 сәуір осы күні таңдалғанын еске салу керек, себебі ғарышқа ұшулар бұрын да жасалды. Содан кейін оқушылар бұл күнді кәсіби мереке деп санауға болатынын және неге екенін талқылауы керек. Осыдан кейін оқушылар жеке жұмыс істей отырып, өз фильмін жоспарлайды. Ол үшін олар уақыт таспасын пайдаланады. Оқушылар өз фильміне негізгі оқиғаларды таңдайды. Жұмыстарды бағалау әрекет барысында мұғалімнен кері байланыс алу форматында өтеді.
• Болжа.Сабақтың қорытындысын шығарып, оқушыларды келесі сабаққа бағыттай отырып, оқушыларға сұраққа жазбаша жауап беру ұсынылады. Әр оқушы жеке жұмыс істейді. Жауаптарды талдау келесі сабақты жоспарлау кезінде қолданылады.
• Теориялық материал:

Юрий Алексеевич Гагарин 1934 жылы 9 наурызда Смоленск облысының Клушино ауылында дүниеге келген. 1954 жылдан бастап Юрий Алексеевич Саратов аэроклубында жұмыс істей бастайды. 1955 жылы ол ұшақта өзінің алғашқы ұшуын жасады. "Восток-1" кемесінде бірінші ұшуға ғарышкерлерді іріктеу туралы білген Гагарин оны кандидаттар тобына қабылдауға рапорт береді. 1960 жылдың наурызында, екі медициналық комиссиядан өткеннен кейін Юрий Алексеевичтің ғарышқа ұшуы үшін жарамды деп таниды. Дайындық барысында кандидаттармен үздік нұсқаушылар жұмыс істеді. Мемлекеттік комиссия Юрий Гагариннің кандидатурасын бекітті. Юрий Алексеевич Дублер болып Герман Титов тағайындалды. Борттағы Гагаринмен "Восток" кемесі 1961 жылдың 12 сәуірінде ғарышқа шығып, жердің айналасын жасады. Ұшу сапарынан кейін Гагарин майорға дейін көтерілді. Ұшу сапарынан кейін Гагарин "әлем миссиясын" деп аталатын бірнеше сапарларда болды, әр түрлі елдер бойынша (Чехословакия, Болгария, Финляндия, Англия, Польша, Бразилия, Куба, Исландия, Венгрия, Үндістан, Ауғанстан және т.б.). 1961 жылдан 1968 жылға дейін Гагарин атындағы Әскери-әуе академиясында оқыды. Жуковский. Оқу орнын бітіргеннен кейін ол "ұшқыш-инженер-ғарышкер"біліктілігін алды. 1964 жылдан бастап Гагарин Ғарышкерлерді даярлау орталығының бастығы болып тағайындалады, ол КСРО Жоғарғы Кеңесінің депутаты міндетін атқарады. 1966 жылы ғарышкер Гагарин Халықаралық астронавтика академиясының құрметті мүшесі болып сайланды. Ұшу тәжірибесіндегі ұзақ үзіліске қарамастан, Юрий Алексеевич өзінің ұшқыш-истребитель біліктілігін қалпына келтіруге ұмтылды. 1968 жылы 27 наурызда Гагарин өмірбаяны үзілді-ұлы ғарышкер жаттығу ұшуы кезінде сынған.

https://obrazovaka.ru/alpha/g/gagarin-yurij-gagarin-yuri#ixzz5nKYIcvGI

Ғарыш тулары қызықты мәліметтер:

http://faktiler.kz/garysh-turaly-kyzykty-malimetter/