Жасыл химия. Жасыл химияның 12 принципі. Қоршаған ортаны қорғау. Химия, 11 сынып, дидактикалық материал.

Сабақ 1 – ЖАСЫЛ ХИМИЯ

 Химияның маңызды жаңа аспектілерінің бірі - Жасыл Химияның дамуы. Американдық химиялық қоғамның, USEPA және басқа федералдық агенттіктердің қолдауымен жасыл химия барлық химияның маңызды аспектісіне айналды.

 Жасыл химия дегеніміз - зиянды заттардың қолданылуын және түзілуін төмендететін немесе жоятын химиялық өнімдер мен процестердің дизайны.Жасыл химия он екі қағидаға негізделген.

ЖАСЫЛ ХИМИЯНЫҢ 12 ПРИНЦИПІ

1. Алдын алу

Қалдықтар пайда болғаннан кейін оны өңдегеннен немесе тазартқаннан гөрі, қалдықтарды алдын алған дұрыс.

2. Атомды үнемдеу

Синтетикалық әдістер процесте пайдаланылған барлық материалдарды түпкі өнімде максималды пайдаланатындай етіп жасалу керек.

3. Синтез процестері мен өнімдерінің қауіптілігін азайту

Практика жүзінде мүмкін болса, адам денсаулығы мен қоршаған ортаға зиянсыз заттарды қолдану мен өндірудің синтетикалық әдістемелерін дамыту қажет.

4. Қауіпсіз химиялық заттарды жасау

Химиялық өнімдер уыттылықты төмендетумен қатар, функцияның тиімділігін сақтайтындай етіп жасалуы керек.

5. Қауіпті көмекші реагенттерді пайдалану

Мүмкіндігінше қосымша заттарды (еріткіштер, бөлгіш агенттер және т.б.) пайдалануды болдырмауға, ал қолданғанның өзінде зиянсыз болуы тиіс.

6. Энергияны үнемдеу

Энергия қажеттіліктері олардың экологиялық және экономикалық әсерін ескере отырып танылуы керек және барынша азайтылуы керек. Синтетикалық әдістер қоршаған ортаның температурасы мен қысымында жүргізілуі керек.

7. Қалпына келетін шикізатты пайдалану

Техникалық және экономикалық жағынан мүмкін болса, шикізат қалпына келетін болуы керек.

8. Аралық кезеңдердің санын азайту

Мүмкіндігінше, қажетсіз деривизациядан аулақ болу керек (блоктау тобы, қорғаныс , физикалық / химиялық процестерді уақытша өзгерту).

9. Каталитикалық процестерді қолдану

Каталитикалық реагенттер (мүмкіндігінше таңдамалы) стехиометриялық реагенттерден басымырақ.

10. Биологиялық ыдырау

Химиялық өнімдер, жұмысының соңында қоршаған ортада сақталмайтындай және зиянсыз өнімдерге ыдырайтындай етіп жасалуы керек.

11. Нақты уақыттағы аналитикалық бақылауды қамтамасыз ету

Нақты уақыт режимінде қауіпті заттардың пайда болуына дейін бақылау мен бақылауды қамтамасыз ету үшін аналитикалық әдістемелерді одан әрі дамытуды қажет етеді.

12. Апат жағдайларын алдын алу

Химиялық процесте қолданылатын зат пен оның формасын, шығарындыларды, жарылыстарды және өрттерді қоса алғанда, химиялық апаттар ықтималдығын азайту үшін таңдау қажет.