Ғұлама ғалым. Сағыныш сазы (аңыз). Әдебиеттік оқу, 3 сынып, нұсқаулық.

Пән: Әдебиеттік оқу

Бөлім: Атақты тұлғалар

Сабақ тақырыбы Ғұлама ғалым. Сағыныш сазы (аңыз)

Оқу мақсаттары:

3.2.1.1 Мәтінді дауыстап түсініп/ рөлге бөліп/ мәнерлеп/ теріп оқу;

3.2.4.1 Өлең, мысал, нақыл сөз, аңыз, бата, әңгіменің жанрлық ерекшеліктерін анықтау.

Сабақ мақсаттары:

Барлық оқушылар: шығарманың мазмұнын түсінеді. жанрлық ерекшелігін біледі;

Көптеген оқушылар: аңыз мазмұны бойынша сұрақтарға жауап береді, шығарманың жанрлық ерекшелігін анықтай алады;

Кейбір оқушылар: шығарманың жанрын салыстырады, көркем-бейнелі сөздерді қолдана отырып өз ойын жеткізе алады.

Бағалау критерийлері

аңызды түсініп оқиды, мазмұндай алады;

мәтіннен қажетті ақпаратты тауып оқиды;

аңыз мазмұны бойынша сұрақтарға жауап береді;

аңызға қатысты өз ойын айтады;

шығарманың жанрын ажыратады және салыстырады.

Қажетті ресурстар: жазыңыз

Сабақ барысы

Сабақтың басы

Ширату тапсырмасы.

Оқушыларды берілген сөздерді таңдау арқылы 4 топқа біріктіреміз. (Таңдау еріктеріне беріледі немесе басқа топқа бірігу әдісін ұсынуға да болады)

1-топ: «Ғұлама»

2-топ: «Ұстаз»

3-топ: «Ақын»

4-топ: «Ойшыл»

Оқушылар сөздерді таңдап, ол туралы өз ойын айтады, топтарға бірігеді.

Сабақ тақырыбы және оқу мақсаттарымен таныстыру. Бағалау критерийін бірлесе құрастыру немесе таныстыру.

Сабақтың ортасы

1-тапсырма

(МК, Ұ,) суретпен жұмыс «Сұрақтары бар қорап» әдісі арқылы берілген сұрақтарға мұғалім көмегімен жауап береді. (Сұрақтар тізбегін өзгертуге болады)

1.Әл-Фараби кім болған?

2.Оның өмір жылдары қандай?

3.Әл-Фараби қайда туды?

4.Ол қандай отбасыда туды?

5.Әл-Фараби қайда оқыды?

6.Оны қалай атаған?

7.Ол кімнің ізін қуған?

8.Әл-Фарабидің қандай еңбектері бар?

Қосымша мәлімет: Әбу Насыр әл- Фараби- Отырар қаласында 870 жылы өмірге келген. Ерте кезде арабтар Отырар қаласын Фараб деп атаған. Содан ұлы ұстаз Фараби аталып кеткен. әл- Фараби Отырарда алғаш рет қыпшақ тілінде білім алған. Ол парсы, араб, түркі тілдерін меңгерген. Грекше, латынша білген. Дүние жүзінің ғалымдары оның ғұламалығын ерекше бағалап, Аристотельден кейінгі «екінші ұстаз» деп атаған.

Саралау: тапсырма бойынша саралау жүргізіледі. Тапсырма барлық оқушыларға ұсынылады, бірақ әртүрлі нәтиже күтіледі. Тапсырманы орындау кезінде бірін-бірі тыңдап, толықтырады. Қабілеті төмен оқушыларға қолдау көрсетіледі.

(Б) оқушылар бірін – бірі смайлик арқылы бағалайды

2 - тапсырма

(Ө, Т, МК) «Шеңбердегі әңгіме» әдісімен «Сағыныш сазы» аңызын түсініп оқиды, жанрлық ерекшелігін анықтауда пікірлерге сүйенеді.

-шығарма аңызға жататынын дәлелдейді. (аңыз дегеніміз не? анықтамасын айтады);

- жанрлық ерекшелігін түсіндіреді;

анықтайды. Аңыз мазмұны бойынша сұрақтарға жауап береді.

Сұрақтар:

1.Әл-Фараби өлең жазды, сонымен қатар бос уақытында немен айналысты?

2.Бақшаны суреттеп бер.

3.Ол бақшада жатып жазған өлеңін неше жасында жазды және ол қандай сезімнен туды?

Түсініксіз сөздермен жұмыс жүргізіледі. Аңыздағы бақшаны көркем - бейнелі сөздерді қолдана отырып өз сөзімен суреттеп айтады.

Дәптермен жұмыс (түсіндірме сөздікпен жұмыс жасау дағдысын қалыптастыру)

Шаһар – қала

Ынтызарлық – сағынып

Үрмет – атақ, баңқ, құрмет.

Шайып – түркі халықтарында суырыпсалма ақын

Саралау: тапсырма бойынша саралау жүргізіледі. Тапсырма барлық оқушыларға ұсынылады, бірақ әртүрлі нәтиже күтіледі. Тапсырманы орындау кезінде бірін-бірі тыңдап, толықтырады. Қабілеті төмен оқушыларға қолдау көрсетіледі.

(ҚБ) дескриптор бойынша бағалау.

аңызды түсініп оқиды, мазмұндай алады;

мәтіннен қажетті ақпаратты тауып оқиды;

аңыз мазмұны бойынша сұрақтарға жауап береді;

аңызға қатысты өз ойын айтады;

шығарманың жанрын ажыратады және салыстырады.ы.

3-тапсырма

(ЖЖ, ОТ) «Суреттеу» әдісіне сүйеніп оқушылар аңыздағы бақша суреттелген бөлікті тауып оқиды.

Бақша суреттелген бөлік:

Бақшадағы хауыз жанында, бағдат кілем төселген кілемше үстінде құс жастықты шынтаған ол ой үстінде отырады. Мәуе ағаштарының бұтағына қонған бұлбұл құстар сайрап тұр.

Саралау: тапсырма бойынша саралау жүргізіледі. Тапсырма барлық оқушыларға ұсынылады, бірақ әртүрлі нәтижелер күтіледі. Оқушылар бірге жұмыс жасап, ақпаратты іздеуге немесе өз идеяларын айтуға үйренеді. Мәтін құрастыруда кейбір топтарға мұғалім қолдау көрсетеді.

(Б) «Бағдаршам» әдісі

Жасыл түс – барлығын оқып үлгердім, аңыздың кейбір тұстары түсініксіз болды.

Қызыл түс – оқып үлгермедім, аңызды түсінбедім

Сары түс – барлығын толық оқыдым, түсіндім

4 - тапсырма

(МК, Т, ЖЖ) «Бір минуттық әңгіме» тәсілімен жұпта әңгімелесіп, топтарға бөлініп әл-Фараби туралы ой қорытады. Топ алдына шығып сөйлейді. Тірек сөздерге сүйенеді, мұғалім сынып ахуалына қарай тірек сөздерді қосуына болады.

Берілген тірек сөздер: Ғалым, Ақын, Ойшыл

Саралау. Тапсырма бойынша жүргізіледі. Тапсырма барлық оқушыларға ұсынылады, бірақ әртүрлі нәтиже күтіледі. Қабілеті төмен оқушы мен қабілеті жоғары оқушылар жұптасады.Оқушылар бір – бірімен ой бөліседі, идеяларын ортаға салады.

(Б) «Пантомима» Сөзсіз қимыл көрсету арқылы, өздерін бағалайды

Оқушының бір-бірінен ақпарат алу дағдысын қалыптастыру.Оқушылар бір-бірімен әңгімелесу арқылы ой қорыта алады, жұптық жұмыс жүреді.

Сабақтың соңы

(Ұ) Кері байланыс: «Шеринг» әдісі. Өткен тақырып бойынша ойларын жинақтайды, пікір алмасады. Барлығы шеңберде тұрады, жүргізуші бастап, кезекпен барлығы тақырып бойынша түйінді ойды қорытындылайды. Идеялар қайталанбау керек

Ескерту: сынып оқушыларының ерекшелігін ескере отырып, мұғалім тапсырмаларды түрлендіріп қолдануына болады.