Бұғар Жырау «Ай, Абылай, Абылай». Қазақ әдебиеті, 9 сынып, презентация.

Бұқар Жырау

«Ай, Абылай, Абылай»

Әдеби шығарманың тұжырымдамасы

Әдеби шығармадағы психологизмді саралау

Сабақтың мақсаты

• Психологизмді саралайды

• Кейіпкерлер жүйесін талдайды

Бағалау критерийі

Қызығушылықты ояту:

- Психологизм дегенді қалай түсінесіз?

- Әдебиетпен қандай байланысы бар?

Психологизм – көркем шындық пен өмірдің шынайы бейнесінінің түйісер тұсы, «көркем шығармадағы өмір шындығының кепілі – психология да, соны жеткізу амал-тәсілдерінің жиынтығы немесе идеялық-эстетикалық шығарма феномен – психологизм»

Ең бастысы – жеке адамның ішкі өмірі, өмір мен өлім арасындағы кезеңде адамзат бастан кешетін азапты тағдыр тәлкегі, кейіпкердің күрделі тұлғаға айналуы көркемдік назарға алынады. Шығармада шым-шытырық оқиғалар тізбегінен гөрі жеке адам санасындағы сапалық өзгеріс, рухани қопарылыс, ішкі сезімдік құбылыстар тереңдетіле талданады.

1-тапсырма

ЖЖ. «Ай, Абыдай, Абылай» өлеңін жұп болып оқып, автордың пікірімен келісіп-келіспеу тұрғысында өзара пікір бөлісіңіз.

2-тапсырма

С. Сұрақтарға жауап беріп, пікір білдіріңіздер.

• Осы айтылған тұжырымдарды шығармамен байланыстырыңыздар.

• Ұлттық психология шығармада қалай көрініс тапқан?

• Автор оны қандай тәсілдер арқылы береді? (іс-әрекет, ішкі монолог, психологиялық монолог, психологиялық параллелизм, психологиялық пейзаж, портрет, ым-ишара. т.б)

3-тапсырма

Т. Абылай мен Бұқар Жырауды негізгі кейіпкерлер етіп қарастырып, кейіпкерді сомдаудағы психологизмді талдаңыздар.

• Кейіпкер бойынан қандай психологиялық жай-күйлерді байқадыңыз? Оны автор қалай береді?

• Кейіпкерлер бойындағы ұлттық психологизмді көрсетіңіздер.

• Ұлттық психологизмді анықтап, талдау жүргізеді

• Кейіпкерлер бойындағы психологизмге талдау жүргізеді.

РЕФЛЕКСИЯ