Қарсылықты салалас. Құқықтық сауаттылық. Қазақ тілі, 9 сынып, таратпа материал. 3 сабақ.

 Қосымша 1

 Қарсылықты салалас құрмалас сөйлем — синтаксистік компоненттеріндегі баяндалған оқиға-әрекеттер бір-біріне қарама-қарсы қойылатын құрмалас сөйлем. Қарсылықты салалас құрмалас сөйлемдегі қарсылықты мағына екі түрлі кұбылысты, іс-әрекетті, көріністі салыстыра баяндауға негізделеді. Қарсылықты салалас құрмалас сөйлемнің бір компонентінің баяндауышыболымды, енді бір компонентінің баяндауышы болымсыз тұлғада беріліп, қарама-қайшы мән туғызады. Қарсылықты салалас құрмалас сөйлемдер жасалу жолына бірнеше түрге бөлінеді:

•  1. Жалғаулықты, Қарсылықты салалас құрмалас сөйлем— ол бірақ, дегенмен, әйтсе де, алайда, сонда да, әйткенмен сияқты жалғаулықтар арқылы жасалады. Мысалы: Кешірім сұрап тіл табысып кетерміз деп дәмеленіп еді, бірақ ол ойлағаны болмады. Есікті жауып қойған, сонда да ол ішке кіруден үмітін үзген жоқ.

•  2. Жалғаулықсыз, Қарсылықты салалас құрмалас сөйлем - Мұнда оның компоненттері ешбір жалғаулықсыз іргелес, қатар жұмсалады. Жәбірленушінің хал-жағдайы мүшкіл еді, - оны елеген ешкім болмады.

 Қосымша 2

• Бейнебаяндағы мәліметке қарағанда....
• Дегенмен құқық мәселесі...
• Ал Қазақстанда бұндай мәселелр... себебі...
• .... бірақ ...
• Жалпы азаматтык құқықтын мынандай принцштері бар:1) азаматтық-құқықтық қатынастарға қатысушылардың тендігі;2) меншікке және басқа заттық құқыққа қол сұқпаушылық;3) шарт еркіндігі;4) жеке істерге кімнің болса да озбырлыкден араласуына жол беруге болмайтындығы;5) азаматтық құқықтарды кедергісіз жүзеге асыру;6) нұқсан келтірілген құьдықтардың қалпына келтірілуін қамтамасыз ету;7) азаматтық құқықты сот арқылы қорғау.Міне, осы принциптердің бәрі де..
• Азаматтық кодекстің " Азаматтық зандардың негізгі бастаулары" деп аталатын 2-бабын да бекітілген.
• Яғни сол арқылы мемлекет пен қоғамнын аза-матгық зандарының алдынақойған мақсаты мен міндетін орындаудағы азаматтық заңның демократиялық және ізгілікті қасиеттері көрініс береді.