Жасанды магниттер. Соленоид. Физика, 10 сынып, қосымша материал 4.

Магнит өрісі

1.Өткізгіш арқылы тұрақты ток жібергенде оның айналасында магнит өрісі пайда болады.

Ол қағаз бетіндегі ұсақ темір ұнтақтарының орналасуынан және магнит тілшенің бұрылуынан байқалады.Осы магнит өрісін бір жерден екінші жерге көшіруге болады?

а) темір ұнтақтарын көшіру арқылы; б) магнитті көшіру арқылы; в) тогы бар өткізгішті көшіру арқылы; г) оны күшті электромагниттің көмегімен тарту арқылы; д) магнит өрісін көшіру мүмкін емес.

2.Жолақ магнитті екіге бөледі.Осы бөліктер нені білдіреді?

3. Төменде келтірілген құралдардың қайсысында электромагнит қолданылады?

а) микроскоп; б) динамик; в) электр үтігі; г) электр қоңырауы; д) электроскоп.

4. Электрқозғалтқыш дегеніміз не?

а) электрөлшеуіш аспаптар; б) электр энергиясын механикалық энергияға айналдыратын құрылғы; в) электромагниттік аспап, г) генератор; д) трансформатор.

5.Тогы бар шарғының магнит өрісін күшейту үшін:

1) ток күшін арттыру; 2) орам сандарын арттыру; 3) шарғы ішіне темір өзекше енгізу;

а) тек 1;б) тек 2;в) тек 3; г) 1,2,3; д) ондай жағдай мүмкін емес.

6.Кернеуді арттыруға немесе кемітуге арналған құрылғы:

а) генератор; б) электрқозғалтқыш; в) электромагниттік аспап; г) магнитоэлектрлік өлшеуіш аспап; д) трансформатор.

7.Компас тогы бар өткізгіштің жанында орналасқан.Егер өткізгіштегі токтың бағытын өзгертсе, магнит тілше қандай өзгеріске ұшырайды?

а) тілше бір айналым жасап, тоқтайды; б) тілше айнала бастайды және тоқтамайды;

в) тілше шамамен 180ºС-қа бұрылады; г) тілшемен еш өзгеріс болмайды;

д) а-г жауаптар ішінде дұрысы жоқ.

8.Параллель орналасқан екі түзу өткізгіш арқылы қарама-қарсы бағытта ток жібергенде:

а) өткізгіштер бір-біріне тартылады; б) өткізгіштер бір-бірінен тебіледі; в) өткізгіштерде

еш өзгеріс болмайды; г) өткізгіштер созылады; д) а-г жауаптар ішінде дұрысы жоқ.

9.Суретте магнит полюстерінің арасында сызба жазықтығына перпендикуляр орналасқан

тогы бар өткізгіш көрсетілген.Магнит өрісі тарапынан тогы бар өткізгішке әсер ететін күштің бағытын көрсет.

10. Магнит өрісінде орналасқан өткізгіштегі токтың бағытын өзгерту үшін ... қажет.

а) өткізгіштегі ток күшін арттыру; б) өткізгіштегі ток күшін кеміту; в) магниттің полюстерінің орнын ауыстыру; г) өзгерту мүмкін емес; д) а-г жауаптар ішінде дұрысы жоқ.

1. (a) 1 және 2-кестеде берілген мәліметтерді сәйкестендіріңіз

1-кесте 2-кесте

[3]

(b) 1.a)-суретте берілген магнитті ортасынан екіге бөледі (5.b -сурет).

• b)

1-сурет

(i)1.b-суретке пайда болған магниттердің полюсін салып көрсетіңіз.

(ii) 1.a-суреттегі магнит арқылы темір шегені магниттеуге болады ма? Магниттеу жолын түсіндіріп жазыңыз.

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

8. 2-суретте тұрақты магнит бейнеленген.

2-сурет

(a) a)-cуретте магниттер бір-бірінен тебіледі, b)-суретте магниттер бір-біріне тартылады, c)-суретте магниттер тебіле ме әлде тартыла ма? Жауабыңызды дәлелдеңіз.

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

(b) Суретте түзу токтың бағыты «бiзден ары» қарай бағытталған.

(i)Магнит индукция векторының бағытын салып көрсетіңіз.

(іі) өткізгіш бойымен ток жүрген кезде магнит тілшесінің () орналасуын келесі суретке салып көрсетіңіз.

(c) 3-суретті пайдалана отырып ток күшінің бағытын анықтаңыз.

3-сурет

(d) 4-суретте магнит индукция векторының бағыты көрсетілген.

4-сурет

(і) соленоидтың бойынан жүрген токтың бағытын және екі шетіндегі магнит полюстерін анықтап суретке салып көрсетіңіз.