Жасанды магниттер. Соленоид. Физика, 10 сынып, қосымша материал 1.

Оқушының аты-жөні_______________________________________________

Сынып_____________________

Эксперименттік тапсырма № 2

Оқу мақсаты:

10.4.1.4 – жасанды магнитті эксперимент түрінде жинау және оның қолданысын түсіндіру.

10.4.1.5 –соленоидтың магнит өрісіне әрекет ететін факторларды түсіндіру

Құралдар: ток көзі, реостат, кілт, жалғағыш сымдар, компас (магнит тілшесі), доға тәрізді магнит, амперметр, сызғыш, электромагнитті жинауға қажетті бөліктер (катушка және өзекше).

Жұмыстың барысы:

• Ток көзінен, катушкадан, реостаттан, амперматрден және кілттен тұратын тізбек жинаңыз. Осы тізбектің схемасын сызыңыз.

• Тізбекті тұйықтаңыз және магнит тілшесінің көмегімен катущканың полюстерін анықтаңыз. Катушкадан магнит тілшесіне дейінгі S₁ арақашықтықты және катушкадағы I₁ ток күшін өлшеңіз. Өлшеу нәтижелерін 1-кестеге жазыңыз.

• Тізбектегі ток күшін өзгертпей, катушканың магнит өрісі магнит тілшесіне әрекет ете алмайтындай етіп, магнит тілшесін катушканың осі бойымен S₂ арақашықтыққа апарыңыз. Осы арақашықтықты өлшеп, өлшеу нәтижелерін 1-кестеге жазыңыз.

1-кесте

4. Тізбектегі ток күшін өзгертпей, катушкаға темір өзекшені еңгізіп, электромагниттің магнит ітлшесіне әрекетін бақылаңыз. Катушкадан тілшеге дейінгі S₃ арақашықтықты және өзекшелі катушкадағы I₂ ток күшін өлшеңіз. Өлшеу нәтижелерін 2-кестеге жазыңыз.

• Тізбектегі ток күшін өзгертпей, өзекшелі катушканың магнит өрісі магнит тілшесіне әрекет ете алмайтындай етіп, магнит тілшесін катушканың осі бойымен S₄ арақашықтыққа апарыңыз. Осы арақашықтықты өлшеп, өлшеу нәтижелерін 2-кестеге жазыңыз.

2-кесте

• 3 және 4 пункттардан алынған нәтижелерді салыстырың.

Қорытынды жазыңыз: ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

• Реостаттың көмегімен тізбектегі ток күшін өзгертіңіз және электромагниттің магнит тілшесіне әрекетін бақылаңыз.

Қорытынды жазыңыз: ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

• Тогы бар катуканың магнит тілшесімен қандай ұқсастығы бар ?

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

• Егер тогы бар катушкаға темір өзекшені еңгізсек неге оның магниттік әсері күшейеді ?

________________________________________________________________________________________________________________________________________

• (а) Тогы бар катушкадағы ток күшінің шамасын өзгерткен жағдайдағы магнит өрісінің күш сызықтарының өзгерісін сипаттаңыз

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

(b) Тогы бар катушкадағы ток күшінің бағытын өзгерткен жағдайдағы магнит өрісінің күш сызықтарының өзгерісін сипаттаңыз

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

(c) Тогы бар катушкадағы орам санын өзгерткен жағдайдағы магнит өрісінің күш сызықтарының өзгерісін сипаттаңыз

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________