Ақуыздар. № 5 демонстрация «Ақуыздардың еруі және жауын-шашын, ақуыздың денатурациясы; ақуыздардың күйуі (жүн немесе құс қауырсындары)» № 7 зертханалық тәжірибе «Ақуыздардың түсті реакциясы». Химия, 11 сынып, сабақ жоспары.

Пән: Химия

Мұғалімнің аты-жөні:

Дата:

Класс: 11

Оқушы саны:

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі

11.4 Құрамында азоты бар органикалық қосылыстар.

Сабақтың тақырыбы

Ақуыздар. № 5 демонстрация «Ақуыздардың еруі және жауын-шашын, ақуыздың денатурациясы; ақуыздардың күйуі (жүн немесе құс қауырсындары)» № 7 зертханалық тәжірибе «Ақуыздардың түсті реакциясы»

Бастапқы білім

Көміртек және оның қосылыстары (8.4b)

Элементтер және олардың қосылыстары (9.1V)

Органикалық химияға кіріспе (10.3а)

Көмірсутектер (10.3B)

Оқыту мақсаттары

11.5.1.17 - Ақуыздардың қызметтерін біледі;

11.5.1.18 - денатурацияны және белоктарға сапалы реакцияларды біледі

Бағалау критерийлері

Ақуыздардың жоғары сапалы ақуыз реакцияларын болжайды;

Ақуыздардың функцияларын біледі;

 Тілдік мақсаттар

Тілдік мақсат : пәндік терминологияны дұрыс қолданыңыз: ақуыздар, органикалық қосылыстар, макромолекулалар, ферменттер, аминқышқылдары, нуклеин қышқылдары, полимерлер.

Диалог пен жазуға арналған пайдалы сөздер:

Нан көмірсулардың тағамдық тобына жатады. Картоп құрамында крахмал бар ... Жұмыртқаның ақтығын биурет реакциясы арқылы анықтауға болады ... Майлар анықталады ...

Диалогқа/жазылымға қажетті тіркестер

Барлығы / Көпшілігі / Менің сүйікті тағамдарымның барлығы Х тобында.

 Құндылықтарды

 дарыту

Адалдық, серіктестік, толеранттылық, үштілділік, денсаулық, құрмет, жауапкершілік және үздіксіз оқу.

Құндылықтарды дарыту ... арқылы жүзеге асады (іс-әрекетті немесе/және тақырытың мазмұнын сипаттау).

Жаһандық азаматтық

Сабақтың тақырыбына сәйкес келген жағдайда, жаһандық азаматтық түсінігін қосу (ресурстар, тапсырмалар, талқылау және тб).

 Пәнаралық байланыстар

 Дифференциация

Түрлі тапсырмаларда

 АКТ қолдану дағдылары

Презентация, интерактивті тақта

Денсаулық және қауіпсіздік техникасыныңсақталуы

Топтық жұмысты орындау барысында оқушылардың еркін қолғалуы денсаулықтарына пайдалы.

Сабақтың барысы

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ұйымдастыру кезеңі: Сабақтың басында мыналарға назар аударыңыз:

- оқушылардың назарын шоғырландыру;

- студенттермен бірге сабақтың мақсатын анықтау.

11.5.1.17 - ақуыздардың қызметтерін біледі;

11.5.1.18 - денатурацияны және белоктарға сапалы

реакцияларды біледі.

Фронтальды зерттеу мұғалімі:

1 слайд - Сабақтың тақырыбын анықтаңыз:

Слайд-шоу полимерлер, адамдар және тағамдар. Жалпы ортақ не болады?

Тірі организмдерде қандай қосылыстар кездеседі?

Бұл қосылыстар қайдан пайда болады?

Студенттер құрамында макромолекулалардың қандай түрлері бар екенін анықтау үшін әр түрлі тағамдардан алынған тағамдық белгілерді салыстыруы керек.

Ақуыздар - бұл пептидтік байланыстармен біріктірілген амин қышқылдарының полимерлері.

Көрсетілім және талқылау:

https://twig-bilim.kz/film/food-basics-proteins-6552

Ақуыз функциялары

Әрбір тірі ағзаның құрамында көптеген белоктар бар, олардың бірқатарын жасайды маңызды функциялары.

Құрылыс: ақуыздар цитоплазмалық мембрананың, цитоплазманың, органоидтардың құрамына кіреді және сол арқылы тірі ағзаларда құрылыс қызметін атқарады.

Ферментативті - организмдегі барлық биохимиялық реакциялар ферменттердің қатысуымен жүреді.

Ферменттер - бұл катализатор белоктары. Сонымен, тірі организмдердегі ақуыздар каталитикалық функцияны атқарады. Мұндай катализаторлардың мысалына тағамды сіңіруге қатысатын ас қорыту ферменттері: пепсин, липаза, амилаза, мальтаза жатады.

Қорғаныс ақуыздардың ең маңызды функциясы болып табылады.

Иммунитетті қалыптастыруға арнайы протеиндер, антиденелер мен антитоксиндер қатысады. Антиденелер организмге енетін бактерияларды бейтараптандырады, ал антитоксиндер олардың уларын бейтараптайды.

Тасымалдау функциясы - гемоглобин белокты орындайды. Тыныс алу жүйесінен тіндерге оттегін тасымалдайды.

Мұндай катализаторлардың мысалына тағамды сіңіруге қатысатын.

Ас қорыту ферменттері: пепсин, липаза, амилаза, мальтаза жатады.

Кейбір ақуыздардың қозғалтқыш қызметі бұлшықеттің жиырылуын және тірі ағзалардың барлық қозғалысын қамтамасыз етеді.

 Азық-түліктің жетіспеушілігімен ақуыздар энергетикалық функцияны орындай алады. 1 г белокты бөлгенде 17,6 кДж энергия шығады.

Ақуыздар сигнал беру, қабылдағыш, реттеуші және басқа функцияларды орындайды.

№1 тапсырма. Ақуыздың қасиеттері

Зерханалық тәжірибе: топпен (қосымшадағы материалды оқу) № 5 демонстрация « Ақуыздың еруі және жауын-шашын, ақуыздың денатурациясы; ақуыздарды жағу (жүн немесе құс қауырсыны)»

Жұмыс формасы: жұппен жұмыс

Денатурация - ақуыздың кеңістіктік құрылымының бұзылуы. Ол ақуыздарды қыздырғанда, радиоактивті сәулеленудің, белгілі бір химиялық заттардың (қышқылдар, сілтілер, ауыр металдардың тұздары) әсерінен пайда болады. Денатурация кезінде ақуыздар өздерінің қасиеттерін өзгертеді және биологиялық белсенділігін жоғалтады, олардың бастапқы құрылымы сақталғанына қарамастан.

Денатурацияның мысалы - қызған кезде жұмыртқа ақының өзгеруі.

Қыздырған кезде ыдырау

Қатты қыздырғанда белоктар күйіп кетеді. Бұл жағдайда күйдірілген қауырсындардың иісі бар заттар түзіледі. Иісі бойынша жүн немесе жібек талшықтарын синтетикалық түрлерден ажыратуға болады.

Түс реакциясы

Ерітіндіде ақуыздың бар-жоғын жоғары сапалы реакциялардың көмегімен анықтауға болады, нәтижесінде түрлі-түсті бұйымдар пайда болады.

Егер ақуыз ерітіндісіне сілтінің ерітіндісі мен бірнеше мыс (II) ерітіндісінің ерітіндісі қосылса, қызыл-күлгін бояу пайда болады. Бұл реакция биурет деп аталады.

Ақуыздарға тағы бір түсті реакция - ксантопротеин.

Оны жүзеге асыру үшін қыздырған кезде ақуыз ерітіндісіне концентрацияланған азот қышқылын қосу керек. Сары тұнба пайда болады. Егер салқындағаннан кейін пробиркаға сілтілі немесе концентрацияланған аммиак ерітіндісі қосылса, қызғылт сары түс пайда болады.

Тапсырма 2. № 7 зертханалық тәжірибе «Ақуыздардың түсті реакциясы»

Топтар бойынша оқу (материалды қолдану арқылы оқу):

1* биурет реакциясын зерттеу;

2* ксантопротеин реакциясын зерттеу;

3* ақуыздың денатурациясын зерттеу;

Зертханалық жұмыс

Әр топты критерий бойынша 3 минутқа таныстыру.

(Критерийлер топ алдында қойылады)

Критерийлер бойынша бағалау:

Бір сөйлеммен қорытындылаңыз:

Мұғалімнің бағалау

Сабақ соңында оқушылар оқу мақсаты, бағалау критерийлері туралы рефлексия жүргізеді.

 Мен ақуыздардың қызметін болжауды білдім;. ............

Protein Мен ақуыздың денатурациясы туралы білдім .........

 Бұл маған түсініксіз болып қалды …………………

 Маған оқу материалымен жұмыс жасау керек ...........

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба?

Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме? Жеткізбесе, неліктен?

Дифференциация дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар

болды, неліктен?

Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанда берілген сұрақтарға жауап беріңіз.

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Бұл сабақтан мен келесі сабағыма әсер ететін, сынып туралы немесе оқушылар жайында нені білдім?