Тотығу, альдегидтер мен кетондардың нуклеофильді қосылуының реакциялары. Химия, 11 сынып, дидактикалық материал.

Оқушы аты-жөні:................................................................................................................ Х- .........................

Практикалық жұмыс №6 «Альдегидтер мен кетондарды алу және олардың қасиеттерін зерттеу»

Мақсаты: ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Кіріспе: Альдегидтер мен кетондарды сапалық анықттау үшін келесі реактивтер қолданылады.

Брэди реактиві: Органикалық қосылыстардан карбон тобын анықтау үшін қолданылатын 2,4-динитрофенилгидразин (DNPH) ерітіндісі

Бенедикт реактиві: Сынамадағы көміртектің тотықсызданатын анықтауға арналған сандық және сапалық ерітінді. Оның әсері қант құрамындағы альдегид тобымен және Cu²⁺ сілтілік ортасындағы тотығу-тотықсыздану реакциясына негізделген. Мыс катионы Cu₂O тотықсызданып, қызыл түсті тұнба түрінде тұнбаға түседі.

Йодоформмен реакция: Йодоформмен реакциясы карбонилдік көміртек атомына тікелей байланысқан метил тобынан тұратын кетондарға тән.

Толленс реактиві: Күміс оксидінің аммиактағы ерітіндісімен альдегидерді тотықтырғанда, күміс металл түрінде белініп, ыдыстың қабырғасына жабысады. Бұл реакция күміс-айна реакциясы деп аталады

Фелинг реактиві немесе мыс-тартрат реагенті,сонымен қатар фелинг сұйықтығы депте аталады. Бұл реактивпен виноградттық қант (декстроз),мальтозаның сандық құрамын анықтауда қолданады. Құрамы бірдей мөлшердегі күрделі тұз натрий-калий тартраты және мыс сульфатынан тұрады.

Болжам:

...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Қажетті құралдар мен реактивтер:

...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Жұмыс барысы:

1. Альдегидтке 5 тамшысын сынауыққа тамызып,үстінен Бенедикт реактивінен 5 тамшы тамызыңыз.

2. Альдегидке 5 тамшысын сынауыққа тамызып,үстінен хром қышқылы 1 тамшысын қосыңыз.

3. Альдегид 5 тамшысын сынауыққа тамызып,үстінен Толленс реактивінен 5 тамшы тамызыңыз

4.Сынауыққа ацетон ерітіндісінен 5 тамшысын қосыңыз үстінен Бенедикт реактивінен 5 тамшы тамызыңыз.

5. Сынауыққа ацетон ерітіндісінен 5 тамшысын қосыңыз үстінен хром қышқылы 1 тамшысын қосыңыз.

6. Сынауыққа ацетон ерітіндісінен 5 тамшысын қосыңыз үстінен Толленс реактивінен 5 тамшы тамызыңыз

7. Сынауыққа ацетон ерітіндісінен 5 тамшысын қосыңыз және йодоформмен реакция жүзеге асыру үшін бірнеше тамшы йодтың спирттік ерітіндісімен,натрий гидроксидін тамызыңыз.

Альдегидтер мен кетондарға жүргізілген сапалық реакция нәтижесін кестеге толтырыңыз,егер сынама нәтижесі оң болса «+», теріс болса «-» таңбасын қойыңыз.

Бақыланған құбылыстар: