Популяция санының өзгеру себептері. Биология, 8 сынып, сабақ жоспары.

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: 8.4D Биосфера, экожүйе, популяция

Мектеп:

Күні: ___

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып:

Қатысушылар саны:

Сабақтың тақырыбы

Популяция санының өзгеру себептері (жаңа тақырыпты меңгерту)

Осы сабақ арқылы жүзеге асырылатын оқу мақсаттары

8.3.1.5 жыртқыш-құрбан қарым-қатынасы мысалында популяция санының өзгеру себептерін орнату

 Сабақтың мақсаттары

• Популяция санының өзгеру себептерін түсіндіру

 Бағалау критерийлері

• Популяция санының өзгеру себептерін түсіндіреді

 Тілдік мақсаттар

Оқушылар:

Жыртқыш-құрбан қатынасының мысалында факторлардың популяция санына әсерін тиісті терминологияны қолдана отырып, ауызша жазбаша сипаттай алады

Пәнге қатысты лексика мен терминология:

жыртқыш-құрбан қарым-қатынасы, популяция саны, популяция тығыздығы, популяция санының өзгеру қисығы

Диалог құруға /жазылымға қажетті сөздер топтамасы:

Жыртқыш-құрбан қарым-қатынасы жыртқыш популяциясының санын...құрбан популяциясының санын....

Жыртқыш саны артқан сайын құрбан саны...

Құрбан саны артқан сайын жыртқыш саны...

 Құндылықтарды дарыту

Оқу тапсырмасын орындау кезде қоғамдық өмірге дайын болу, өзін бақылауда ұстай білу, бәсекеге қабілетті бола білу құндылықтары дамытылады.

Жазбаша жұмыстар арқылы академиялық шыншылдық, нақтылық, өзін өзі реттей білу құндылықтары дамытылады.

Ауызша жұмыстар арқылы ойды реттей білу, сенімділік, дәлелдерді қолдана білу құндылықтары дамытылады.

Таныстырылым кезінде өзіне деген сенімділік, талдау жасау, ойды жинақтау, идеяларды үйлестіру тыңдаушылармен байланыс орнату құндылықтары дамытылады.

Жеке жұмыс кезінде өзіне деген сенімділік, өзін-өзі көрсету құндылықтары дамытылады.

Топтық немесе жұптық жұмыс кезінде ортақ іс атқаруда ынтымақтастықта бола білу, жаһандық азаматтық, өз оқуына жауапкершілікпен қарау, сынға алу, ортақ пайдалану құндылықтары дамытылады.

Моделдеу арқылы креативтілік, жаңашылдық, тапқырлық, таңдау жасай білу, ризашылық білдіру, ынтымақтастықта бола білу, бейімділік құндылықтары дамытылады.

 Пәнаралық байланыс

Популяция санының өзгеруі, графиктерді қарастырған кезде математика пәнінен алған білімдерін, ағзалардың таралу аймағы туралы түсініктер арқылы география пәнімен байланыс орнатылады.

Алдыңғы білім

Оқушылар 7-сыныптан экожүйе құрамы мен құрамбөліктерін, ондағы ағзалар санының өзгеруіне әкелетін абиотикалық биотикалық факторлар туралы біледі.

Сабақ барысы

Сабақ қезеңдері

Жоспарланған іс-әрекеттер

Сабақтың басы

0-4 мин

Сабақтың тақырыбын ашу мақсатында оқушыларға бактериялардың өсуі туралы анимация көрсетіліп, бактериялар популяциясының шексіз өсуі мүмкін бе сұрағы талқыланады. Оқушылардың «мүмкін емес» деген жауабына тоқталып бактерия популяциясының өсуін қандай факторлар шектейді деген сұрақ қойылады. Оқушылардан кез келген популяцияның өсуін шектейтін факторлар бола ма деп сұрай келе сабақтың тақырыбы, мақсатына тоқталып, бағалау критерийлерін таныстырады.

Сабақтың ортасы

Оқушыларға мұғалім жыртқыш –құрбан санының өзгеруі көрсетілген графикті ұсынады. Сонымен қатар жыртқыш-құрбан санының өзгеруі көрсетілген анимацияны қарай отырып оқушылардан осы екі ағза популяцияларының санының өзгеруін сипаттау тапсырмасын ұсынады.

Оқушылар анимация немесе видеоматериалдар мен графиктің көмегімен жыртқыш пен құрбан популяцияларының сандық өзгерістерінің себептерін тізіп жазады.

Мұғалім оқушыларға популяция санының өзгеру графиктеріне талдау жасауды тапсырады.

Графиктерді оқу және талдау алгоритімі: Мұғалім оқушыларға графиктерді талдау алгоритмін көрсетіп, оны бағалауға арналған дескрипторларды ұсынады.

Графикті сипаттау алгоритмі.

1. Графикте тәуелді және тәуелсіз айнымалыларды анықтау.

2. Максималды және минималды көрсеткіштерді көрсетіп құру (мысалы, температура, даралар саны).

3. Координата нүктелері (мысалы: 2000 жылы, 200 адам, 300 дара 2010жылы.)

4. Графиктегі қисықтарды анықтап, олардың төмен не жоғары болу себебін сипаттау

Мұғалім популяция санына әсер ететін факторларды қосып жазу тапсырмасын береді.

Оқушылар жауаптары оқылып, ортада талқыланады.

Мұғалім оқушылардың жауаптарын толықтырып, қорытындылап, тиісті кері байланысты ұсынады.

Кейбір оқушылар қосымша ақпараттар тауып өз білімдерін тереңдете алады.

Кейбір оқушылар тақтада популяция санының өзгеру қисықтарын сипаттай алады.

Оқушылар жұптарда популяция санының өзгеруіне әкелетін факторларды талқылайды.

Мұғалім бірнеше жұптың жауабын тыңдап тиісті кері байланысты ұсынады.

Мұғалім оқушыларға популяция санының өзгеру себептерін Блум түймедағына толтырып жазу тапсырмасын ұсынады.

Мұғалім оқушыларға қалыптастырушы бағалау тапсырмасын орындауды тапсырады.

Сабақтың соңы

Кері байланыс

Мен...түсіндім.

Мен...үйрендім.

Қосымша ақпарат

Дифференциалды оқыту – Көбірек қолдау көрсету үшін не істейсіз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндеттер қоюды жоспарлайсыз?

Кейбір оқушылар қосымша ақпараттар тауып өз білімдерін тереңдете алады.

Кейбір оқушылар тақтада популяция санының өзгеру қисықтарын сипаттай алады.

Оқушыларға ресурстың әртүрлі түрлерін ұсыну арқылы

Кейбір оқушылардың өз бетінше ағылшын тіліндегі ресурстарды пайдалануына мүмкіндік беру арқылы

Кейбір оқушыларға қосымша тапсырма орындауды ұсыну арқылы

Графиктерді талдау кезінде оқушыларға өз деңгейінде талдау жасау мүмкіндік беру арқылы

Бағалау – оқушылардың берілген материалды меңгеру деңгейін қалай тексересіз?

Оқушылардың ауызша жазбаша жауаптары арқылы

Жыртқыш-құрбан графиктерін талдау арқылы

Популяция санының өзгеруіне әкелетін факторларды атау арқылы

Қалыптастырушы бағалау тапсырмасын орындаулары арқылы

Денсаулықты сақтау және қауіпсіздік ережелері

Сабақ барысында биология кабинетіндегі қауіпсіздік ережелерін сақтау ескертіледі.