Үлкен Жарылыс теориясы және қызыл ығысу. Физика, 11 сынып, қосымша материал 4.

12 сынып. Әлемнің ұлғаюы және Хаблл заңы

Үлкен жарылыстың дәлелдері

Үлкен жарылыс – 13,7 миллиард жыл бұрын Жер шарының бір нүктеден бастап үлкейе бастауы жайлы теория.

Бұл теорияны растайтын үш негізгі дәлел бар.

1. Жер шарының ұлғаюы.

1. Жер шарының ұлғаюы

1929 жылы Эдвин Хаббл галактикалардың бір-бірінен алшақтап бара жатқанын анықтады.

1929, Хаббл ұлғаюды ашты

Ол мұны жұлдыздар мен галактикалардан шығатын "қызыл" жарықты бақылау арқылы дәлелдеген.

Жарық кеңейтілген кеңістіктен өткенде, толқындар созылып, соның әсерінен жарықтың қызыл түсі қанық бола түседі.

Жер шарының ұлғаюы оның бастапқы нүктесінің бар екенін көрсетеді.

Егер уақытты кері айналдырсақ, галактикалар бір-біріне қарама-қарсы, бір нүктеге қарай қозғалады...

Тура Үлкен жарылыс теориясындағыдай болады.

2. Кеңістікте шығарылатын сәулелер.

2. Ғарышта табылған сәулелер

Қараңғы Ғаламға микротолқынды телескоппен қарағанда, ол мүлдем басқаша болып көрінеді.

Ол кеңістіктегі шығарылған сәулелердің таралу жолын да көрсетеді.

Бұл Үлкен жарылыстан кейін пайда болған сәулелер, Ғаламның ұлғаюы кезінде барлық бағытқа таралған деген оймен сәйкес келеді.

Біз мұны “ғарыштық микротолқынды фонды сәуле шығару” дейміз.

Бұл Үлкен жарылыстан қалған жарқырау, алғаш 1965 жылы табылған.

3. Жеңіл элементтердің көптігі

3. Жеңіл элементтердің көптігі

Теорияға сәйкес, материя бастапқыда өте қарапайым болған, уақыт өте келе күрделене түскен.

Алғашында ең қарапайым элементтер пайда болған.

Олар жұлдыздар пайда болғанға дейін болмаған ауыр элементтерден әлдеқайда көп болған.

Бұл алғашқы элементтер – сутегі және гелий.

Алғашқы элементтер, Сутегі және гелий

Мұндай жеңіл элементтердің көптігі Үлкен жарылыс теориясын қуаттайды.

Мұның барлығы Үлкен жарылыс теориясы Ғаламның пайда болуы туралы ғылымның дәлелді түсіндірмесі екенін көрсетеді.

1. Ұлғаюшы Ғалам. 2. Ғарышта табылған сәулелер. 3. Жеңіл элементтердің көптігі