Қазақстанның пайдалы қазбалары және оларды қолдану салалары. Жаратылыстану, 6 сынып, сабақ жоспары.

Бөлім: 6.2С Заттардың түзілуі және алынуы.

Мектеп:

Мерзімі:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 6

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы

Қазақстанның пайдалы қазбалары және оларды қолдану салалары

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

- 6.3.3.3. Қазақстандағы пайдалы қазбалардың орындарын және қолдану салаларын анықтайды

Сабақ мақсаттары

- Табиғи ресурстарды суреттер арқылы жіктеу;

- Карта мен атласты пайдалана отырып Қазақстан табиғи ресурстарының шоғырланған орынын көрсету

- Атласты пайдалана отырып Қазақстанның минералдық шикізаттарын көрсету

- Қазақстандағы минералды қазбаларды қолдану салаларын білу

Бағалау критерийлері:

Оқушы:

Табиғи ресурстардың түрлерін біледі;

Картадағы табиғи ресурстардың шоғырлануын көрсете алады;

Табиғи ресурстардың түрлерін ажырата және жіктей алады;

Табиғи ресурстардың қолдану салаларын атай алады.

Тілдік мақсаттар

Оқушылар:

- табиғи және жасанды материалдардың артықшылықтары мен кемшіліктерін ауызша түсіндіре алады

Пәндік лексика және терминология:

Табиғи ресурстар: су, мұнай, көмір, табиғи газ, алтын, күміс, мыс, мырыш, қорғасын, титан.

Айтылымға қажетті сөз тіркестері:

Менің ойымша, ...

Жақын болашақта ............. таусылуы мүмкін.

Алайда, ұзақ мерзімді перспективада жаңару мүмкіндігі бар

………….деп айта алады.

Құндылықтарды дарыту

 «Мәңгілік ел» құндылықтары

 Табиғатқа мұқият қарау арқылы, оның аумағының және тұтастай алғанда Қазақстанның табиғи ресурстарын зерттеу арқылы жұппен жұмыс істеу кезінде жүзеге асырылады.

 Сабақта топтық жұмыс істеу және нәтижелерді басқа оқушылармен ақылдасуды жүргізу арқылы талқылау өзге пікірді құрметтеу мен коммуникативті дағдыларды дамытуға мүмкіндік береді.

Пәнаралық байланыстар

 Биология пәнімен биологиялық ресурстардың түрлерін сипаттау, сондай-ақ физика және химия пәндерімен физика-химиялық ерекшеліктерін

Бастапқы білім

3.3.1.1 Заттарды шығу тектері мен агрегаттық күйлеріне сәйкес жіктеу

4.3.1.1.Заттарды қасиеттеріне байланысты оларды қолдану салаларын анықтау

5-сынып Табиғатта және жасанды жолмен алынған кейбір заттардың түзілуі туралы мысалдар келтіру

6-сынып Заттарды органикалық және бейорганикалық заттарға жіктеу

 ЖОСПАР

 Сабақтағы жоспарланған іс – әрекеттер

1. Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушылардың назарын жаңа тақырыпқа аудару. Сабақ тақырыбын иллюстрациялар арқылы ашу (бұл, өз кезенінде, қызығушылықты оятуға көмектеседі, сонымен бірге оқушыларға пікірін айтуға мүмкіндік береді).

Суретке қатысты сұрақтарды қарастыру:

Бұл суреттерде не көреміз?

Осы суреттерді қандай жалпы тақырыппен біріктіруге болады?

2. Сабақтың тақырыбын анықтағаннан кейін, оқушыларға бейнефильмді қарау және оны қарап шыққаннан кейін сабақтың негізгі мақсаты мен бағалау критерийлерін тұжырымдау ұсынылады.

3. Сұрақ-жауап.

• Табиғи ресурстар дегеніміз не?
• Табиғи ресурстарды ата (су, мұнай, газ, көмір, темір, алтын және т.б.)
• Табиғи ресурстардың қандай түрлерін білесіңдер? (таусылатын және сарқылмайтын)
• Қазақстанда пайдалы қазбалар қайда орналасқан?

Оқушылардың жауаптарынан мынандай қорытынды жасай алу және дәптерге жазу:

Табиғи ресурстар адамның материалдық және мәдени қажеттіліктерге жауап беретін табиғи ортасының құрамдас бөлігі болып табылады. Мысалы, су, мұнай, газ, көмір, темір, алтын және т.б.

4. Мәтінмен жұмыс.

Оқушыларға мәтінді оқу түрі ұсынылады, бір-біріне айтып беру, мәтінді қайтару және бос орындарды ойдан толтыру.

5. Оқушылар топтарда жұмыс істеуге шақырылады:

1 топ - алтын барлаушылар (алтын, күміс, алюминий)

2 топ - мыс және темір-балқытушылар

3-топ - мұнай-газ өңдеу кәсіпорындары

4 топ - шахтерлер (қоңыр және тас көмір)

Табиғи кен орындарын контур картасына түсіру үшін түрлі түсті қарындаштар көмегімен екі түсті карталар мен бір контур картасы (толтырылмаған) беріледі.

Өзара тексеру - оқушылар карталарды айырбастап, бір-бірінің жұмысына дескрипторлар арқылы бағалайды.

6. Келесі табиғи ресурстарды жіктеу: жер, топырақ, су, мұнай, газ, көмір, алтын, өсімдіктер, жануарлар, мыс, алюминий, жел энергиясы, ауа массасы

(бұл оқушылардың жалпыландыру, сыни ойлау дағдыларын дамытуға ықпал етеді)

Осы тапсырманың нәтижесі ретінде келесі кестелерді ұсынамыз:

7. Слайдта келесі суреттер көрсетілген, оқушылар сабақтың тақырыбымен байланысын көрсету керек.

Суреттердің орнына бұл заттарды (су бөтелкесін, алтын немесе күміс әшекейлерін, кітап, ұялы телефон - осындай іс-әрекет кинестетиктерге өте лайықты).

• Бұл тармақ / зат қандай ресурстарға жатады?
• Осы ресурс қандай топқа тиесілі?
• Бұл ресурс қайда қолданылады, неге?
• Қорытындылар

Бағалау: Оқушылар бір-бірінің жауаптарын осы дескриптор арқылы бағалайды.

(Бұл тапсырма көрнекі түрімен қабылдайтын оқушыларға есте сақтауға көмектеседі. Сондай-ақ, ол оқушылардың талдау және сыни ойлау қабілетін дамытуға мүмкіндік береді).

8. Кері байланыс: Әрбір оқушы тақтада ұсынылған «Табысқа жетудің сатысы» деген суретке стикерді жабыстырады.

9. Жұппен жұмыс: Қазақстанның негізгі кен орындары бар жерлердің плакатын жасау және осы пайдалы қазбалардың қолдануы туралы сөйлесіңіз.

1 жұп - Солтүстік Қазақстан

2 жұп - Оңтүстік Қазақстан

3 жұп - Шығыс Қазақстан

4 жұп - Батыс Қазақстан

5 жұп - Орталық Қазақстан

Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Сабақ барысында дарынды оқушылар қолдау қөрсетеді, ал барынша үлгеретіндерге метакогнитивті сұрақ қою арқылы олардың білімдерін кеңейтіледі. Сонымен қатар, жұптағы, топтағы жұмыс барысында басқа оқушыларға қолдау көрсету барысында ұйымдастырушылық, көшбасшылық қабілеттері дамиды