Төлен Әбдіков «Қонақтар». Қазақ әдебиеті, 7 сынып, сабақ жоспары.

САБАҚ: 5

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 7

Қатыспағандар:

Сабақтың тақырыбы

Төлен Әбдіков «Қонақтар» әңгімесі 5-сабақ

Осы сабақ арқылы жүзеге асатын оқу мақсаттары

7.Б/С4.Әдеби шығарманың эстетикалық құндылығы туралы шағын сыни шолу жазу.

Сабақтың мақсаттары

Бұл сабақта оқушылар шығармадағы құндылықтарды талқылай отырып, шығармаға сыни тұрғыдан баға беріп, эссе жазады.

Бағалау критерийлері

7.Б/С4.

• Шығарманың құндылығын талқылайды;
• Шығармаға баға беріп, сыни эссе жазады;

Тілдік мақсаттар

Әдеби тіл нормаларын сақтайды.

Пән лексикасы және терминология:Алагеуім, апақ – сапақ, жолай, шақша, ноқта, сағағы, көлегейлеп, қынжылу, қитар Теңеу: Ерекең жаңа қаз тұрған балаша тәлтіректей көтерілді. Аяқ - қолы шидей. Жаулықтай үлкен ақ орамалының шетімен көзін сүртті. Сапабек балаларды өзіне қаратқан мұғалімдей жастар жағын көзімен шолып өтті.Тұрақты тіркестер: Міз бақпады – беті шімірікпеді, бедірейіп тырп етпеді.Ләм - мим демей – үндемеу (жұмған аузын ашпау)Басым сынып – ауырыпШаш етектен - пайдасы молҚолыңның қаруы бар ғой – күшті, әлдіМызғып - аз ғана ұйықтап алу (көз шырымын алу)Көз ілінді - ұйықтап кетуШыбын шіркей боп жүреді – барынша күтедіДисфемизм: алжыған, оттаған, қаңғыбас, омалыпМақал - мәтел: қара арғымақ арыса, қарға адым жер мұң болар

Диалог және жазылым үшін қажетті сөз тіркестер:

Менің ойымша; пікіріме мынадай дәлелдер келтіремін; оның мынадай себептері бар; себебін былай түсіндіремін;

Осыған дейін меңгерілген білім

Төлен Әбдіковтің «Қонақтар» әңгімесі

Жоспар

І.Ұйымдастыру кезеңі

• Оқушылар назарын сабаққа аудару
• Кезекшімен сұхбат
• Сабақтың тақырыбы мен мақсатын таныстыру

ІІ.Қызығушылықты ояту

«Лауазымды адам» әдісі арқылы жүзеге асады

Оқушылар үлкен шеңберге тұрып, туған айларын айтады. Әрбір төртінші оқушы өзінің туған айын бір қадам алға шығып айтып, кіші шеңбер құрады. Бұл оқушы «Лауазымы жоғары адам» тәсілі бойынша лауазымды адам болып есептеледі, оқушыға оны ерекшелейтін бас киім беріліп, оқушы тәжді басына киеді. «Лауазымы жоғары адам» энциклопедиялық сөздікті жарнамалауы керек. Ол сыртқы шеңберден үш баспа қызметкерін таңдап алып, топ құрады. Бір топта төрт оқушы болады. Топ мүшелеріне тапсырма жазылған үлестірме қағаздар таратылады. Үш оқушы үлестірме қағаздағы кестені постерге сызып, «Алагеуім, апақ – сапақ, жолай, шақша, ноқта, сағағы, көлегейлеп, қынжылу, қитар» сөздерінің мағынасын ашып жазады. Төртінші – «лауазымы жоғары адам» оқушы постердегі сөздердің мағынасының дұрыстығын тексеріп, жұмысты жарнамалау үшін сынып бөлмесінің қабырғасына апарып іледі. Сынып оқушылары «Галерея» әдісі арқылы жарнамаланатын жұмыстарды қарап, өз көзқарастарын білдіріп, қорытындысын шығарады.

Мұғалім қабілеті жоғары оқушыларды топонимикалық сөздікпен жұмыс жасауға, қабілеті орта оқушыларды мағынасы анықталған сөздерді дәптеріне көшіріп жазып алып, есіне сақтауға бағыттайды.

1-тапсырма. Төмендегі сұрақтарға екі сөйлеммен жауап жаз

• «Ата-ананы сыйлау- адамдардың парызы» берілген оймен келісесіздер ме? Неліктен?
• Шығарма қай жанрда жазылған?

2- тапсырма. Шағыныни шолу жаса.

ЖЖ. Оқушыларға әдеби шолу жасау үшін жұппен талқылауға сұрақтар таратылады. Оқушылар сұрақтарға жауап беріп, өз ойларын толықтырып, сыни шолу жұмысын жазады. Талқылау сұрақтары «Өрмекшінің өрмегі» әдісі бойынша жүргізіледі.

«Өрмекшінің өрмегін құру» әдісі

1.Оқушыларды дөңгелетіп тұрғызу.

2.Бір оқушының қолына жіп бумасын ұстату.

3.Ол жіпті өрмекті шырмалатындай қалыпта қалауынша екінші оқушыға сұрақ қойып лақтырады.

4.Осылайша сыныптың барлық оқушыларына тақырып бойынша пікірлерін айтуларына мүмкіндік беріледі.

Талқылау сұрақтары:

Анықтама

Шолу дегеніміз - болған оқиға мен құбылысты қадағалау және ол туралы көпшілікке ақпарат беру.

Әдеби сын -көркем шығармаларды талдап, баға беріп , олардың идеялық-көркемдік мәнін әдебиеттегі орнын анықтайтын әдебиеттану ғылымының негізгі бір саласы

Бағалау дескипторлары

• Шығарманың құндылығын түсінеді;
• Талқылау сұрақтарына жауап береді;
• Сұрақтарға жауап беруде аргументтер келтіреді;

3-тапсырма

Оқушылар бірнеше топқа бөлініп, әр топ төмендегі сұрақтардың бірімен пікірлеседі, ойларын А4 қағазға тізбектеп жазады:

• Отбасы дегеніміз не?
• Отбасылық құрылым дегенді қалай түсінесің?
• Отбасының қандай түрлері болуы мүмкін?
• Отбасында қандай қатынастар болуы мүмкін
• Отбасылық құндылыққа нені жатқызар едің?

Оқушылар жазбасын сынып қабырғаларына іледі, жазғандарымен танысып болған соң, мұғалімнің ұсынған ақпараттарымен танысады.

Мұғалім таныстыратын ақпарат:

Отбасының құрылымы:

• «нуклеарлық отбасы» - ол күйеуі, әйелі және олардың балаларынан құралады;
• «толықтырылған отбасы» - ерлі–зайыптылар жұбы мен олардың балалары және(яғни «+») бұлармен бәрі бірге тұратын әже, ата, ағалары мен тәтелері;
• «аралас отбасы» - ажырасып кеткен адамдардың некелесуі нәтижесінде пайда болады;
• - «жалғыз басты ата – ана отбасы» - шаруашылықты жалғыз (соқа басты) ата – ана (шеше не әке) жүргізеді.

Отбасының түрлері:

• Партриархалдық отбасы, онда әке отбасылық мемлекеттің басшысы болып табылады.
• Матриархалдық отбасы, онда шеше ең жоғары билік пен беделге ие болып табылады.
• Эгалитарлық отбасы, мұнда рөлі айқын көрінетін отбасы басшысы деген болмайды: шеше мен әкеге билік ахуалға қарай үлестіріле беріліп отырады.

Отбасылық қатынастар түрлері:

○ 1. Авторитарлық (жетекшілік) – барлық отбасылық қызметтерге басшылық жасау мен ұйымдастыру бір ғана отбасы мүшесінің қолына топтастырылған.

○ 2. Демократиялық (серіктестік) –міндеткерліктердің тең бөлінуін, отбасылық мәселелерді шешу ісіне тең қатысумен ерекшеленеді, бұл отбасылық қатынастардың озаттырақ түрі болып саналады.

4-тапсырма

Төменде берілген тақырыптардың бірін таңдап, 150-200 сөз көлемінде сыни эссе жазады.

• «Мен ата-анам алдындағы перзенттік борышымды қалай түсінемін?»
• «Менің ұғымымдағы азаматтық парыз»

Бағалау дескрипторлары

• Тақырып бойынша эссе жаза алады;
• Эссенің құрылымдық ерекшелігін сақтайды;
• Эссе жазуда сөз санын сақтайды;
• Шығармаға сыни баға береді;

Ой толғаныс

Оқушылар эсселерін сыныпта оқып, талдайды.

Рефлексия

«Сұрақ-жауап» әдісі

1.Бүгін сіз үшін не маңызды және қызықты болды?

2. Сіз қандай сұрақтар бойынша нақты жауап алдыңыз?

3. Сіз үшін бүгін не қиын болды?

4. Сіз психологиялық ортаны қалай бағалайсыз?

5. Сіз үшін не жеткіліксіз болды?

Шығарма желісі бойынша «Блум түймедағына» негізделген сұрақтар құрастыру.