Сайын Мұратбеков «Жусан иісі» хикаяты. Қазақ әдебиеті, 6 сынып, дидактикалық материал.

Хикаяттан үзінді

Кейіпкерге мінездеме

Ол бұл күні де жылаған жоқ. Қарлы топырақ араласқан жас қабіргежаутаңдап біраз қарап тұрды да, бір уыс топырақты іліп ап: «Топырағыңжеңіл болсын, әже!» деп шашып жіберді. Онан соң қып-қызыл боп тоңғанекі қолын аузымен кезек-кезек үрлеп қойып, ауылға қайтты.

Кей күні Аян сирек тістерін көрсете отырып, жымың-жымың күліпқойып көңілді, күлдіргі ертегілерді бастайтын. Ондайда біз қыстың сайсүйектен өтіп дірдектеткен ызғарлы суығын ұмытып, ішекті түйнегенкүлкіден қиқылдасып-шиқылдасып, көзіміз бен мұрнымыздан сорамызбірдей ағып, әрқайсымыз әр жаққа ішімізді басып домалайтынбыз дақалатынбыз.

Енді ол күнде кешкісін бізге солкүні ойлап шығарған жаңа ертегісін тездетіп айтып бітіреді де, біреуіміздіңшанамызды сұрап ап, түннің бір уағына дейін сырғанақта жападан-жалғызойнайды.

Онан бір кезде Аян:

– Менен де жусанның иісі шығып тұрады, ағама тартқанмын.Міне, иіскеп көріңдерші, – деп өз омырауына тұмсығын тықты.

Бас демей, көз демейьылшылдатып тебе берді. Әуелде құлындағы даусы шығып шырқырап:«Ағатайлап» шыңғырған Аянның біраздан кейін үні өшті. Кирзі етіктіңастында жансыз заттай илектеніп жата берді.

Аян басын жастықтан әзер деп көтеріп, екі қолы дірілдеппальтоның жағасына тұмсығын тығып жіберіп құшырлана иіскеп-иіскепалды да:

– Тез іліп қой, әйтпесе ұрсады, – деді.

Аяғым-ай!» – деп баж етті дебүктеліп жатып қалды. Жүгіріп-жүгіріп жанына бардық. Ол жыламауғатырысып тістеніп, көзін жұмып, көкпеңбек боп сазарып жатты. Аяғындағыкөннен тігілген шоқайын шешпек боп едік, қинала ыңырсып, онан«ағатайлап» бебеу қақты.Көтеріп баракқа алып бардық. Ауылға апаруғакөлік болмады.