Қазба байлықтарын тиімді пайдалану. Қазақ тілі, 9 сынып, дидактикалық материал.

Сұрақтардың түрі

Қарапайым сұрақтар.

Жадының жұмыс істеуіне, нақты фактілерді білуді талап ететін сұрақтар.

Кім? Не? Қашан? Қайда? деген сұрақтарға жауап беруді сұрайды.

Анықтағыш сұрақтар

Оқушыларға алған ақпаратты дәл мәтіндегідей емес, оқығанын түсініп, обьектілерді салыстыру, негізгі идеяны анықтау тапсырылады

«Менің түсінгенімше,», «Сізді дұрыс түсіндім бе?» деген сияқты сұрақтар

Талдау сұрақтары. (Интерпретация)

Оқушыларға алған ақпаратты түйсініп, осыған ұқсас жағдайларда қолдану, мәселелерді шешу жолдарын табу ұсынылады. Интерпретацияға итермелеу арқылы біз оқушылардың түрлі пікірлер мен әрекет себептерін түсіну дағдысын қалыптастырамыз.

- Неге Қызыл Телпек сұрақ қоя береді, сұрай береді?

- Егер сен құс болсаң, қыста не істер едің?

- Мен үшін ықпалдастық (гравитация) заңын білу не үшін керек?».

Шығармашылық сұрақтар.

Оқушылар ақпаратты шағын бөліктерге бөліп, оның құрылысын анықтау тапсырылады. Оқушылар түрлі көзқарастарды талқылап, «неге?» деген сұраққа жауап іздеп, мотивацияны, себептерді анықтап, алған фактілер бойынша қорытынды жасайды.

Оқушылар мектепте оқып жатқан материал мен шынайы өмір арасындағы байланысты көреді, бұл дегеніңіз оқыту үрдісіне олардың көзқарасын өзгертуі мүмкін.

Оқушыларға ойлану мен анализдің арқасында жаңа ұғымдарды түсінуге көмектеседі:

* Сіз қалай ойлайсыз, не болады?

* Неге осындай болжам жасадыңыз?

* Бұл шешімге қалай келдіңіз?

* Неге бұлай болды?  

* Қарсы мысалды елестете аласыз ба?

* Оны қалай дәлелдей аласыз? 

* Дәлел ретінде неге осы мысалдарды алдыңыз?ық сұрақтар немесе итермелеу сұрақтары

Практикалық сұрақтар

Зерттеуге негізделген қорытынды шығару сұрақтары. Шағын бөліктерді біріктіру арқылы жаңа нәрсе алу тапсырылады. Мәселенің шешімі, оқиғаның өрбуін болжау сияқты тапсырмалар орындалады.

Астананың ауасы мен Алматының ауасы немен ерекшеленеді? Сіздің ойыңызша, ондай ерекшеліктер неге байланысты болады?

Баға беру немесе спецификалық сұрақтар

Алған ақпаратқа баға беріп, өз өмірімен байланыстыра отырып, пікір білдіреді, ұсыныс жасайды, белгілі бір көзқарасты қорғайды.

- Қалай ойлайсыңдар, Бауырсақ қашу керек пе еді?

- Телпекті қасқыр жеп қоймас үшін қыз не істеу керек еді?

- Бұл әңгіме, ақпараттың, т.б. маған пайдасы қандай?

- Не үшін бұл мысал келтірілген?

Сабақ барысында қарапайым сұрақтан бастау міндетті емес. Күрделі сұрақтарға жауап бере отырып та, оқушылар мәліметті қалай меңгергендерін таныта алады.