Механикалық жұмыс. Қуат. Физика, 7 сынып, презентация.

Механикалық жұмыс.

Оқу мақсаты:

Механикалық жұмыстың физикалық мағынасын түсінеді;

Механикалық жұмыстың орындалу шарттарын біледі;

Механикалық жұмыстың формуласын есептер шығаруда қолданады.

Бағалау критерийлері:

Қайталау тапсырмасы

Бірқалыпты қозғалыс дегеніміз не?

Орын ауыстыру дегеніміз не?

Орын ауыстыру мен жолдың айырмашылығы қандай?

Бірқалыпты қозғалыс кезінде орын ауыстыру қалай анықталады?

Күш дегеніміз не? Қандай түрлері бар?

Күнделікті өмірімізде жұмыс ұғымын жиі естиміз. Алайда физиологиялық жұмыстың физикадағы (механикалық) жұмыстан айырмашылығын аңғара алуымыз қажет.

Сабақтан кейін сіз «Мен бүгін көп жұмыс жасадым!» десеңіз, бұл – физиологиялық жұмыс болады.

Егер сіз бір нәрсенің орнын қозғалту кезінде оған күш түсірсеңіз, бұл – механикалық жұмыс болып саналады.

Механикалық жұмыс

ХБЖ-дегі жұмыстың өлшем бірлігі

Ағылшын физигі Джеймс Прескот Джоульдің құрметіне берілген

1 Н күш әрекеті нәтижесінде

1 м-ге орын ауыстырған дененің атқарған жұмысы 1 Дж (джоуль)-ге тең

Механикалық жұмыс жасаудың шарттары

Денеге белгілі бір күш әрекет етуі қажет;

Осы күш әрекетінен дене орнын ауыстыруы қажет;

Түсірілген күш бағыты, қозғалыс бағытына перпендикуляр болмауы қажет.

Егер аталған шарттардың кез келген біреуі орындалмаса, механикалық жұмыс нөлге тең болады!

Ойласыңыз:

Пианиноны орнынан қозғалту мақсатында, біз оған күш түсіре отырып итердік, бірақ ол орнын өзгерткен жоқ. Осы жағдайда жұмыс жасалады ма?

Ракеткамен соқтығысқаннан кейін теннис добы ұшты. Ұшу кезінде доп механикалық жұмыс жасайды ма?

Жоқ!

s = 0 болғандықтан

А = 0

Жоқ!

F=0 (доп инерция әрекетінен қозғалады) А=0

Ойласыңыз:

1

2

3

Fа

F

Жауабы: тек 3-ші жағдайда ғана механикалық жұмыс жасалады, себебі, 1 жағдайда дене тыныш тұр; ал, 2 жағдайда денеге күш әсер етпейді;

Қай жағдайда механикалық жұмыс атқарылады?

Механикалық жұмыс

Егер денеге түсірілген күш бағыты қозғалыс бағытымен сәйкес келсе, онда оң жұмыс жасалады

А > 0

А = F∙s

Механикалық жұмыс

Егер денеге түсірілген күш бағыты қозғалыс бағытымен қарама-қарсы келсе, онда теріс жұмыс жасалады

А  0

А = - F∙s

Механикалық жұмыс

Егер денеге түсірілген күш бағыты қозғалыс бағытымен перпендикуляр болса, онда жұмыс жасалмайды

А = 0

Күштердің қайсысы жұмыс жасамайды?

Ауырлық күшінің жұмысы

Ауырлық күшінің жұмысы дене жоғары қозғалғанда теріс болады (қозғалыс бағыты ауырлық күшіне қарсы)

Ауырлық күшінің жұмысы дене төмен қозғалғанда

оң болады

(қозғалыс бағыты ауырлық күшіне бағыттас)

Серпімділік күшінің жұмысы

А = - Fсерп∙ s

Серпімділік күші деформациялануға әрқашан кері бағытта әрекет етеді

Серпімділік күші қандай жұмыс жасайды?

Теріс жұмыс жасайды

Үйкеліс күшінің жұмысы

А = - Fүйкs

Үйкеліс күші әрқашан қозғалыс бағытына ………, сондықтан жұмыс ........ болады

Тағы да ойласаңыз…

Ата сүйікті немересімен серуенге шықты. Арбаны итеру кезінде қандай жұмыс (оң ба? теріс пе?) жасайды?

Осы кезде үйкеліс күші қандай жұмыс жасайды?

Ата орнында тұрып арбаны тербетсе қандай жұмыс жасайды?

1. көлбеу бойымен домалаған шар қандай жұмыс жасайды?

Балаларға жерден алты бірдей қорапты алып, шкаф үстіне қою керек.

Біріншісі барлық қорапты бірден алып көтерді, екіншісі бір-бірден көтерді.

Олардың жұмыстарын салыстырыңыз

А1=A2

А=0

Есептеңіз:

Дескрипторлары:

Есептің қысқаша берілгенін жазады;

Физикалық шамаларды ХБЖ-не келтіреді;

Қажетті формуланы қолданады;

Математикалық түрлендірулер мен есептеулер жүргізеді;

Есептің жауабын көрсетеді.

№1 Массасы 0,4 кг құс 70 м биіктікке көтерілді. Құсты көтерген күштің жұмысын табыңыз

Есептеңіз:

Дескрипторлары:

Есептің қысқаша берілгенін жазады;

Физикалық шамаларды ХБЖ-не келтіреді;

Қажетті формуланы қолданады;

Математикалық түрлендірулер мен есептеулер жүргізеді;

Есептің жауабын көрсетеді.

№2. Автокран массасы 1,5 т жүкті көтеріп, 22,5 кДж жұмыс жасады. Сонда жүк қандай биіктікке көтерілген?

Есептеңіз:

Дескрипторлары:

Есептің қысқаша берілгенін жазады;

Физикалық шамаларды ХБЖ-не келтіреді;

Қажетті формуланы қолданады;

Математикалық түрлендірулер мен есептеулер жүргізеді;

Есептің жауабын көрсетеді.

№3. 48 Дж жұмыс жасай отырып, денені 120 см биіктікке көтерген болса, осы дененің салмағы қандай? Массасы ше?

Қорытындылайық

Механикалық жұмыс дегеніміз не? Формуласы, өлшемі?

Механикалық жұмыс жасалуы үшін қандай шарттар орындалуы қажет?

Рефлексия

Не қызық болды?

Не түсініксіз болды?

Қуат

Оқу мақсаттары:

Бағалау критерийлері

Қуаттың физикалық мағынасын түсінеді;

Қуаттың және жұмыстың формулаларын есептер шығаруда қолданады

Бірдей жұмысты қайсысы тез орындайды?

Қуат

Шотландиялық өнертапқыш-механик Джеймс Уаттың құрметіне берілген

Жұмыстың орындалу шапшаңдығын сипаттайтын шама – қуат деп аталады.

Қуат деп бірлік уақыттағы дененің жасаған жұмысын сипаттайтын скаляр шаманы айтамыз.

N – қуат, [Вт] – Ватт

A – механикалық жұмыс, Дж

Δt – уақыт, с

Қуаттың формуласын түрлендіріңіз

?

?

Дескрипторы:

Бос орындарды толтырады.

Есептеңіз:

Дескрипторлары:

Есептің қысқаша берілгенін жазады;

Физикалық шамаларды ХБЖ-не келтіреді;

Қажетті формуланы қолданады;

Математикалық түрлендірулер мен есептеулер жүргізеді;

Есептің жауабын көрсетеді.

№1 Қуаты 5 кВт қозғалтқыш 30 мин ішінде қандай жұмыс істейді?

Есептеңіз:

Дескрипторлары:

Есептің қысқаша берілгенін жазады;

Физикалық шамаларды ХБЖ-не келтіреді;

Қажетті формуланы қолданады;

Математикалық түрлендірулер мен есептеулер жүргізеді;

Есептің жауабын көрсетеді.

№2 Тарту күші 50 кН электровоз 2 сағ бойы бірқалыпты 54 км/сағ жылдамдықпен қозғалды. Оның атқарған жұмысын анықтаңыз. Электровоз қуаты қандай?

Есептеңіз:

Дескрипторлары:

Есептің қысқаша берілгенін жазады;

Физикалық шамаларды ХБЖ-не келтіреді;

Қажетті формуланы қолданады;

Математикалық түрлендірулер мен есептеулер жүргізеді;

Есептің жауабын көрсетеді.

№3 Көлемі 4,5 м3 суды 5 минутта 5 м биіктікке көтеретін насостың орташа қуатын анықтаңыз

Қорытындылайық

Қуат дегеніміз не? Формулалары? Өлшем бірлігі?

Қуат формулаларын түрлендіріңіз

Рефлексия

Өз жұмысыңызға баға беріңіз

..... тақырып бойынша жұмысым сәтті болды.

.... тақырып бойынша әлі де жұмыс жасауым қажет.

Қиындық тудырғаны ...