Ауыспалы металдар. Химия, 11 сынып, сабақ жоспары.

Сабақтың тақырыбы

Ауыспалы металдар

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары

11.2.1.24 комплексті қосылыстың құрылымын сипаттау;

Жетістік критерийлері

-комплексті қосылыстарды анықтай алады;

-комплексті қосылыстраға мысал келтіре алады;

-комплексті қосылыстардың құрылымын сипаттайды;

-комплексті қосылыстардың реакция теңдеулерін жазады;

Тілдік мақсаттар

Пәнаралық лексика және терминология

Биология, физика

Сұхбат/хат үшін сөздердің пайдалы топтамасы Нелер орын алады егер ...?

Комплексті қосылыс дегеніміз .....

[Cu(NH₃)₂(H₂O)₂](OH)₂ қосылыста комплекстүзуші бөлшекті анықтаңыз.........................

K[Cr(SO₄)₂] қосылыста комплекстүзушінің тотығу дәрежесін анықтаңыз.

K[PtNH₃Cl₅] комплексті қосылыста комплекстүзушінің тотығу дәрежесі мен координациялық санын анықтаңыздар.

Комплексті қосылыстардың қандай түрлері бар?

Құндылықтарды дарыту

Сабақта Мәңгілік ел құндылығы Жалпы әлемдік және аймақтық мәселелерді шешудегі ұлттық қауіпсіздік пен біздің еліміздің жаһандық қатысуы негізінде  әлемдік және аймақтық мәселелерді шешу өз көрінісін табады. 

Білім құндылықтары:

• Құрмет
• Ашықтық
• Ынтымақтастық 
• Өмір бойы білім алу

презентация  жасау, сұхбат жүргізу, сыныппен бірлесіп жұмыс жасау, қорытынды жасау барысында көрініс табады.    

Пән аралық байланыстар

Биология экология, география

АКТ қолдану дағдылары

Сабақта көрсетілім жасау, ноутбуктан қосымша ақпараттар алу оқушылардың АКТ дағдыларын дамытады.

Бастапқы білім

(8.2A) Атомдардағы электрондардың қозғалысы

(8.3A) Формулалар және химиялық теңдеулер

10.2.B Ауыспалы металдардың жалпы қасиеттері.

10.2.B d- элементтердің түсті қосылыстары.

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс - әрекет

Ресурстар

Сабақың басы

1-5 минут

Оқушыларға слайдты қарап, сабақ тақырыбын тұжырымдау ұсынылады.

Осы сабақтың мақсаттары мен бағалау критерийлерін талқылау

Сабақтың басында оқушыларға дидактикалық материалдар беріледі, олар сабақтың соңына дейін толтырылып, тексерілуі керек.

Презентация, раздаточный материал

6-15 минут

15-22 минут

23-28 минут

29-37 минут

Комплексті қосылыстар – ерекше байланыс донорлы-акцепторлы байланыс арқылы түзілген жоғары ретті қосылыстар.

комплекс қосылыстар теориясын 1893ж. Швейцария химигі А. Вернер ұсынған.

Cu(OH)₂+4NH₄OH=[Cu(NH₃)₄](OH)₂+4H₂O

↓ ↓

NH₃ H₂O

Комплекс қосылыстардың ішкі және сыртқы сфералары бар. Ішкі сферасын тік жақшаның [ ] ішіне жазады және оның құрамына:

• комплекс түзуші металл ионы;
• лиганда;
• n – координациялық саны жазылады.

(Ж) Төменде берілген кестені толтырыңыз:

Оқушылар кестеде мүмкіндіктер туралы ақпаратты көрсете алады.

1.Na₂[Fe(CO)Cl₅] комплексті қосылыста комплекстүзушінің тотығу дәрежесі мен координациялық санын анықтаңыздар.

А) +3 және 7;

В) +2 және 7;

С) +2 және 6;

D) +3 және 6;

Е) +6 және 6.

2.Нейтралдау реакцияға түспейтін қосылысты анықтаңыз.

А) [Cu(NH₃)₄](OH)₂;

В) Na₃[Al(OH)₆];

С) [Co(H₂O)₆](OH)₃;

D) [Cd(CN)₄](OH)₂;

Е) [Zn(NH₃)₄](OH)₂.

3.Қай қосылыстың ерітіндісінен BaCl₂ ерітіндісін қосқанда BaSO₄ тұнбасы түзілмейді?

А) K[Cr(SO₄)₂];

В) [Zn(NH₃)₄]SO₄;

С) [Pt(H₂O)₄]SO₄;

D) [Cu(NH₃)₄]SO₄;

Е) [Ni(NH₃)₂(H₂O)₂]SO₄.

4.K[PtNH₃Cl₅] комплексті қосылыста комплекстүзушінің тотығу дәрежесі мен координациялық санын анықтаңыздар.

А) +2 және 8;

В) +4 және 9;

С) +4 және 6;

D) +2 және 6;

Е) +3 және 6.

5.Аквакомплексті қосылысты көрсетіңіз.

А) [Pt(NH₃)₆]Cl₄;

В) H₂[Si(OH)₆];

С) [Fe(CO)₅];

D) [Cr(H₂O)₆]Cl₃;

Е) [Cu(NH₃)₄](OH)₂.

6.Zn²⁺ ионына қандай координациялық сан сипатты?

А) 4;

В) 2;

С) 6;

D) 8;

Е) 3.

7.Комплекс заряды «3+» тең комплексті қосылысты анықтаңыз.

А) [Ag(NH₃)₂]Cl;

В) [Cr(H₂O)₆]Cl₃;

С) [Pt(NH₃)₆]Br₄;

D) [Cu(H₂O)₄]SO₄;

Е) [Mg(H₂O)₆]SO₄.

8.

Анион-комплексті анықтаңыз.

А) [Cr(H₂O)₂(SO₄)₂];

В) [Cr(H₂O)₅Cl];

С) [Cr(H₂O)₄Cl₂];

D) [Cr(NH₃)₅SO₄];

Е) [Cr(NH₃)₅CN].

$$$ 273

9.K[Cr(SO₄)₂] қосылыста комплекстүзушінің тотығу дәрежесін анықтаңыз.

А) +2;

В) +3;

С) +4;

D) +1;

Е) +5.

10.[Cu(NH₃)₂(H₂O)₂](OH)₂ қосылыста комплекстүзуші бөлшекті анықтаңыз.

А) NH₃;

В) Cu⁺;

С) H₂O;

D) Cu²⁺;

Е) OH^-.

Презентация

Naming Coordination Compounds – Chemistry

https://youtu.be/r4H5XjJPn58

Complex Ions, Ligands, & Coordination Compounds, Basic Introduction Chemistry

https://youtu.be/r4H5XjJPn58

Сабақтың соңы

38 – 40 мин

Сабақтың соңында студенттер оқу мақсаттарына оралып, мыналарды көрсетеді:

• Бүгін мен білдім,.......

• Сабақта білдім

•Қызық болды

• Мен таңқалдым

• •Маған ұнады

Саралау – оқушыларға қалай  көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз? 

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңге йін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Барлық оқушылар:

-комплексті қосылыстра туралы біледі

Көптеген оқушылар:

-комплексті қосылыстарға мысал келтіре алады;

Кейбір оқушылар:

- комплексті қосылыстардың құрылымын сипаттай алады;

-комплексті қосылыстардың химиялық формуласын жіктеп бере алады;

(W) сыныппен жұмыс

Сабақтың ортаңғы бөлігіндегі оқушылардың барлық іс-әрекеттері жауап берген оқушыны барлық оқушылар басбармақтың бағыттарын жоғары көтеріп, көрсету арқылы бағалайды

(F)-жетістік критерийі  Оқушылардың жұмысын мұғалімнің  жеке дара «Т» немесе «Ж» деп белгі қоюы арқылы  бағалайды

Сабақтың бастапқы бөліміндегі ұйымдастыру сәті және сабақтың ортаңғы, соңғы бөлімдеріндегі белсенді іс-әрекеттер барысында оқу кабинетіндегі оқушылардың денсаулығы мен қауіпсіздік техникасының ережелері  мұхият сақталады.

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары

/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба?

Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме? 

Жеткізбесе, неліктен? 

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма? 

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Жалпы баға 

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1: 

2:

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?

1: 

2: