Карбонил тобының құрылысы және номенклатурасы. Химия, 11 сынып, сабақ жоспары.

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:

11.1 B Карбонилді қосылыстар

Мектеп: ФМБ НЗМ Астана қ.

Күні:

Мұғалімнің аты – жөні: Кунева П.Б.

Сынып: 11 (40мин)

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы: Карбонил тобының құрылысы және номенклатурасы

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары

- альдегидтердің, кетондардың және карбон қышқылдарының құрылымдық формулаларын құрастыру және оларды IUPAC бойынша атау

Сабақ мақсаттары

-карбонил тобынының құрылымын білу;

-альдегидтердің, кетондардың және карбон қышқылдарының құрылымдық формулаларын құрастыру;

-оларды IUPAC бойынша атау

Сабақтың түрі

аралас сабақ

Бағалау критерийлері

-альдегидтердің, кетондардың және карбон қышқылдарының құрылымдық формулаларын құрастырады;

- альдегидтер, кетондар және карбон қышқылдарын IUPAC бойынша атайды.

Тілдік мақсаттар

Оқушылар:

- Көміртегі атомының электрондық құрылысы туралы сұрақтарға жауап беру және басқаларға түсіндіру

Көміртегі атомы, одан жасалған / одан тұратын ...

Сыртқы қабатта/көміртегі атомында X / Y электрондары бар.

Ол Xбайланыстар/ коваленттік байланыстар құрай алады. Пәнге қатысты лексика және терминология:

Электрондық құрылыс, көміртегі, коваленттік байланыстар, органикалық қосылыстар, сыртқы қабаттағы электрондар, ядро одан жасалған, одан құралған нысаны, құрылысы

Құндылықтарды дамыту

Адамгершілік, нақтылық, тазалық, ұқыптылық, жан-жақтылық, топпен жұмыс жасау, бір-бірін тыңдау және сыйлау құндылықтары

Пәнаралық байланыстар

Физика, биология, медицина, экология және т.б.

АКТ қолдану дағдылары

Power point, видеокөрсетілім, интернет жүйесін қолдану

Бастапқы білім

Көміргеті қосылыстары 1 (6.3c)

Атомдардағы электрондардың қозғалысы (8.2A)

Көміртегі және оның қосылыстары (8.4b)

Қосылыстар құрылымы (9.1В)

Органикалық химияға кіріспе (10.3a)

Көмірсутектері (10.3B)

Сабақ барысы

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

І. Ұйымдастыру кезеңі

ІІ. Қызығушылықты ояту

ІІІ. Негізгі бөлім

актуализациялау

Сабақтың тақырыбын хабарлап, мақсаты мен міндетін тұжырымдау.

Сабақ тақырыбының органикалық химиядағы алатын орнын анықтау (бағдарламаға сәйкес). Бұрынғы өтілген материалмен жаңа материалдың байланысын көрсетіп, назар аудару.

Оқушылардың сабақ үстінде орындайтын жұмыс этаптарымен таныстырып, нұсқау беру, оқытылатын матерал бойынша өз түсініктері жайлы жазба жүргізуді сұраймын.

Карбонил тобының құрылысы

Карбонил тобындағы көміртек атомы sp2-гибридтенген. Онымен байланысқан атомдар бір жазықтықта жатады. Арасындағы бұрышы 1200. Карбонил тобының қос байланысы алкендердегі сияқты бір σ (сигма) және бір π-байланыстан тұрады. Бұндағы қос байланыс электртерістігі әртүрлі атомдар арасында түзілген. Карбонил тобындағы электрон тығыздығы электр терістігі жоғары оттекке қарай ығысқан. Сондықтан полюстену пайда болады.

(Оқушыларға видеокөрсетілім бойынша түсіндіру)

Альдегидтер мен кетондар – көміртек атомымен қос байланыспен байланысқан, оттек атомынан тұратын қосылыстар. Бұл құрылым карбонил тобы деп аталады.

Альдегид атаулары көміртексутектің атына –аль жалғауын қосу арқылы жасалады.

(Бірнеше мысал келтіру арқылы түсіндіру)

Органикалық қосылыстардың атаулары яғни IUPAC. Жүйелеу немесе систематикалық номенклатура бойынша қосылыстарды атауды түсіндіру

Альдегидтердің номенклатурасына тоқталу:

Тармақталған альдегид атаулары - карбонил тобының көміртек атомына әрдайым бірінші нөмір беріледі.

Сақиналы альдегидтердің атаулары - егер альдегид тобы циклге жалғанған болса, ол орынбасушы – радикал ретінде қарастырылады да, оның циклге жалғанғандығы -карбальдегид жұрнағымен көрсетіледі.

Альдегидтердің номенклатурасы бойынша келесі жаттығуларды орындаңыздар:

1 жаттығу. Берілген альдегидтердің жүйелік атауларын анықтаңыздар

Кетондардың номенклатурасына тоқталу. Альдегидтерме ұқсастығы және айырмашылықтарына салыстырмалы түрде сипаттау.

2-жаттығу. Берілген қосылыстардың құрылымдық формулаларын олардың жүйелік атауларымен сәйкестендіру

3 жаттығу пентен-3-он-2 құрылымдық формуласын табыңыз.

Карбон қышқылы молекуласының құрылысы

Сурет бойынша түсіндіру

Карбон қышқылдарына берілген мысалдар негізінде анықтама шығару.

Карбон қышқылдарының жіктеліне тоқталу;

Карбон қышқылдарының классификациясы

1) бір негізді, бір карбоксил тобы болса

2) екі негізді, екі карбоксил тобы болса

НООС – СООН қымыздық қышқылы

НООС – СН₂ – СООН малон қышқылы

НООС – СН₂ – СН₂ – СООН янтар қышқылы

3) көп негізді, үш немесе одан көп карбоксил тобы бар

4) қанықпаған қышқылдар:

СН₃ – СН СН – СООН кротон қышқылы

СН₂ СН – СООН акрил қышқылы

С₁₇Н₃₃СООН олеин қышқылы

IUPAC бойынша оқылуын үйрету.

Карбон қышқылдарының изомериясына қысқаша тоқталып кету, мысалдар келтіру, жаттығылар орындау

Сабақта алған білімдерін қорытындылау мақсатында қосымша тапсырма орындату (қалыптастырушы бақылау парағын тарату) – 5 мин.

(тапсырма парақтарын бір –бірімен алмастыру арқылы, бір-бірінінің жұмыстарын тексеріп бағалау)

«INSERT» ӘДІСІ

Мен үшін жаңалық.....Мен үшін тосын жай .....Мен үйрендім .......

• Берілген заттар С₂Н₄О және С₂Н₆О осыдан альдегидті анықтап, құрылымдық формуласын жазып аттарын атаңыз.
• Массасы 3,75 г затты жаққанда 5,5 г көміртек (IV) оксиді мен 2,25 г су алынған. Ол заттың сутекпен салыстырғандағы тығыздығы 15. Молеклалық формуласын табу керек.
• Берілген заттар СН₂О және СН₄О. Қайсысы альдегидтің формуласы екенін тауып, оның құрылымдық және электрондық формуласын құрастырып, аттарын атаңыз.
• Құрамында С 55,4%, О 36,4%, Н 9,1% бар зат берілген. Ол заттың сутек бойынша тығыздығы 22. Молекулалық формуласын табыңыз.

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1: Жаңа сабақты түсіндіру өте сәтті өтті, жұппен жұмыс және топпен талқылау, оқушылар арасындағы пікірталас.

2: Оқушылардың белсеңді сабаққа қатысуы - проблемалық сұрақтар талқылау да көмектесті.

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1: Әр түрлі жұмыстар жасауда тайм- менеджменті сақтау.

2: саралау жұмысын жүргізуде.

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?

Әр оқушымен жеке жұмыс жасау.