11.4.2.16 бензолды нитрлеу және галогендеу реакцияларының механизмін түсіндіру; Бензол және олардың электрофилдермен реакциясы. Химия, 11 сыынып, презентация.

Нитрлеу реакциясы

Сабақ мақсаты:

Бензолды нитрлеуді түсіну.

Бағалау критерийлері:

Нитроний ионының түзілу теңдеуін жазады.

Бензолды нирлеу механизмін көрсетеді.

NITRONIUM ION

Нитроний ионы NO2+

Бұл реакция механизмі қалай аталады?

20 сөзбен қарапайым түсіндір!

CONNECT

Механизмі

Топпен нитроний ионының орынбасу механизмін түсіндір.

Өзара бағалау.

ACTIVATE

Нитроний ионының түзілуі

NO2+ ионы концентрлі азот қышқылымен күкірт қышқылын араластырып 50OC қыздырғанда түзіледі.

концентрацияланған күкірт қышқылы протонды азот қышқылына береді. Бұл аралық өнім түзеді.Ол ыдырап электрофильді бөлшек нитроний ионын шығарады.

ACTIVATE

Берілген заттарды бөліп алып, осы 2 сатылы реакция теңдеулерге қойыңыз.

Жауабыңызды менімен салыстырыңыз, содан кейін төмен түсіңіз.

H2SO4 + HNO3 [HNO3]+ + HSO4-

then [HNO3]+ NO2+ + H2O

DEMONSTRATE

Нитроний ионының түзілуі

НитробензолДАН фенил аминге айналдыру

NO2 тобы NH2 тобына тотықсызданады.

Өндірісте темір қолданылады

Лабораторияда, тотықсыздандырғыш қалайы және конц HCl.

Фениламин бояу өндірісінде кең қолданылады.

Үй жұмысы: фениламиннің азо бояуы өндірісіндегі маңыздылығын және жарылғыш заттарды өндірудегі нитрлеудің маңыздылығын зерттеу.

DEMONSTRATE

Eмтихан сұрағы

Сізге берілген емтихан сұрағына өз бағалау схемасын құрастырыңыз.

Өзіңіз құрастырған бағалау схемасын тақтадағы бағалау схемасымен салыстырыңыз және келесі сабаққа мақсат қойыңыз.

CONSOLIDATE

Бағалау схемасы (1 бөлім)

электрофиль бос электрон жұбының акцепторы / электрон жетіспейтін бөлшектер / электрон іздейтін топ / электрон (тек оң бөлшек/ бөлшек ғана емес) (1)

орынбасу/ айырбастау /бір атомның орнын басу / бір атомның/топтың орнын (молекулада) басқа атомның орнын басу / топ (1)

Бағалау схемасы (2 бөлім)

Нитроний ионы / NO2+ (1)

H2SO4 + HNO3 [HNO3]+ + HSO4- (1)

сосын [HNO3]+ NO2+ + H2O (1)

Механизм сақинадан шығатын иілген сызықпен NO2+-ге шабуылды көрсетті (1)

Интермедиатты сақинаның ортасында ‘+’ зарядты көрсетеді, толық емес шеңбер немесе 2 қос байланыс (1)

сәйкес берілген электрофильге де қойыңыз

C–H байланыстан иілген бағдарша сақинаға келеді / протонды бөледі H+

nitration

Сабақ мақсаты:

• электрофильді орынбасуды түсіну

• бензолды нитрлеу реакциясының механизмі;

Сабақ қорытындысы:

Нитроний ионының түзілу теңдеуін түсіндіріңіз.

бензолды нитрлеу реакциясының механизмін көрсете алады

NO2 топ NH2 тобына тотықсыздану жағдайын және реагенттерді білу.