Энергия алмасу кезеңдері. Биология, 10 сынып, презентация.

Энергетикалық алмасудың кезеңдері

Оқыту мақсаты:

энергия алмасу кезеңдерін сипаттау

Жетістік критерийлері

1. Тірі жасушада энергияның алмасу кезеңдерін біледі.

2. Энергия алмасу кезеңдерінде жүретін үдерістерді сипаттайды.

Энергия алмасудың әр кезеңінің ерекшеліктерін талдайды.

Гликолиз үдерісін сипаттайды.

Термионология

Катаболизм

Энергетикалық алмасу

Дайындық сатысы

Гликолиз

Аэробты тыныс алу

АТФ,

НАДН

Тотығу, декарбоксилирлену

Цитоплазма/митохондрия

Энергетикалық алмасу кезеңдері

Дайындық

Гликолиз (анаэробты)

Оттекті (аэробты)

Дайындық кезеңі

Бірінші этап – дайындық. Бұл үдеріс көпжаушалы тірі ағзалардың асқортыу жолында жүреді. Бұл үдеріс асқорыту ферменттерінің көмегімен жүзеге асады. Біржасушалыларда – лизосомалардың ферменттерімен. Бірінші этапта нәруыздар – аминқышқылдарына дейін, майлар – глицерин мен май қышқылдарына, полисахаридтер – моносахаридтерге, нуклеин қышқылдары – нуклеотидтерге дейін ыдырайды.

Бұл үдеріс асқорыту деп аталады.

Гликолиз

Екінші этап – анаэробты, оттексіз немесе гликолиз деп аталды. Жасушаның цитоплазмасында жүреді. Жасушадағы басты энергия көзі – глюкоза болып келеді.

Бұл этап бір-бірінен кейін бірі жалғасатын реакциялардан құралады, глюкозаны пируватқа айналдыру бойынша.

Гликолиз нәтижесінде көп энергияның мөлшері түзіледі, бір бөлігі жылу түрінде жоғалады, екінші бөлігі АТФ синтезіне жұмсалады.

Аэробты тыныс алу

Үшінші этап – оттекті, Кребс циклінен және тотықтырғыш фосфорлану механизмдерінен құралады. Бұл этап атмосферада қажетті деңгейде оттегінің жиналуынан мүмкін болды. Жасушалардың митохондрияларында жүреді.

Аэробты тыныс алудың жалпы реакциясы

Г

Л

И

К

О

Л

И

З

Цитозоль

Глюкоза

2 Пируват

Глюкоза

АТФ

Гликолиз

пируват

АТФ

Кіретін заттар

Түзілетін заттар

Бағалау критерийлері

1. Тірі жасушада энергияның алмасу кезеңдерін біледі.

2. Энергия алмасу кезеңдерінде жүретін үдерістерді сипаттайды.

Энергия алмасудың әр кезеңінің ерекшеліктерін талдайды.

Гликолиз үдерісін сипаттайды.