Әңгімелер ✍️

2038 жыл. Әлем бұрынғыдай емес. Қала көшелерінде адамнан гөрі роботтар көп. Адамдар енді рөлге отырмайды — аспанда ұшатын көліктер өздігінен жүреді. Барлық зауыттар мен кеңселерде жасанды интеллект жұмыс істейді.

Аян — бұрынғы инженер. Ол жас кезінде техникамен әуестенетін, бірақ қазір оның орнын роботтар басқан. Таңертең оянған сәтте қабырғадағы экран оған ауа райын, жаңалықтарды және күнделікті жоспарды айтып тұрады. Үйдің есігі де, жарығы да, тіпті тамағы да жасанды интеллект арқылы басқарылады.

Бірақ бір нәрсе жетіспейтіндей. Адам дауысы, тірі әңгіме, өз қолымен бір нәрсе істеу сезімі...

Көшеге шыққанда айналасын шолып өтті. Дрондар аспанда ұшып жүр, ал адамдар телефонға емес, көз әйнектеріне орнатылған экран арқылы сөйлеседі. Кітап дүкендері жоқ, тек "Саналы Ой" деп аталатын виртуалды кітап әлемі бар.

Аян ойға шомылды:

— Біз бәрін жеңілдеттік, бірақ өмірдің дәмін жоғалтқан сияқтымыз...

Осы оймен ол қала сыртындағы ескі шеберханаға барды. Іші шаң басқан, бірақ жүрегі жылынып кетті — мұнда адам қолынан шыққан заттар бар еді. Ол ескі сағат механизмін алып, қайта құрастыра бастады.

Сол сәтте есіктен кішкентай қыз кірді.

— Ата, сіз не істеп жатырсыз? — деді таңырқап.

— Мен сағат жасап жатырмын, қызым. Бұрын адамдар осылай уақытты өлшейтін.

— Роботсыз ба?

— Иә, өз қолыммен.

Қыз бала күлімдеп, көздері жайнап кетті.

— Маған да үйретесіз бе?

Аянның жүрегі жылып кетті. Ол сол сәтте түсінді — адамды алмастыратын техника болса да, адамның қолы мен жүрегі ешқашан ескірмейді.

Кейін Аян өз шеберханасында отырып, қаланы бақылады. Ұшып жүрген көліктердің жарығы жұлдыздармен араласып кеткен. Бірақ оның ойы бір ғана нәрсеге тоқтады: адамдық сезім мен шығармашылық — ешбір роботқа берілмейтін байлық.

Келесі аптада Аян өз шеберханасында бір топ жасөспірімге сабақ берді. Олар еш нәрсеге тәуелді болмай , өз қолымен сағат құрастырып жатты. Біреу сұрады:

— Айналада бәрі роботтар болса, бізге мұндай істер керек пе?

Аян жай ғана күлімдеп жауап берді:

— Қажет. Себебі адамдық сезім, шығармашылық және еңбек — ешқашан роботтан күте алмайтын нәрсе.

Жастар сабақ барысында күлкі мен таңдануды араластыра қабылдады. Әрбір жасалған сағат — олардың жүрегінде адамдық жылуды сездірді.

Аян үшін бұл кезек жаңа дәуірдің бастамасы сияқты көрінді. Технология әлемді өзгертсе де, шын мәніндегі құндылық — адамның өз қолымен жасаған ісінде, жүрегімен сезінген әлемде.

Сол сәтте аспанға қараған Аянға бір ой келгендей болды: роботтар мен жасанды интеллект бізге жылдамдық пен ыңғайлылық әкелсе де, шын еркіндік пен өмірдің дәмі — тек адамның қолында, оның жүрегінде және таңдауларында.

Сол кеште Аян шеберханасын жауып, қала көшелеріне шықты. Аспанда ұшып жүрген көліктер мен жарық шашқан дрондарға қараған ол кішкене күлді. Жасанды интеллект өмірді жеңілдеткенімен, адамдық жылу мен сезімнің орнын ешнәрсе баса алмайтынын түсінді.

Батырханова Назерке Ертайқызы