Мал, жануар

Мал саусаң — сүт,
Жер саусаң — құт.

Мал семіз —
Төл егіз.
Жер семіз —
Дән егіз.

Елге мал көптік қылмайды,
Жерге тал көптік қылмайды.
Тарыға май көптік қылмайды,
Күрішке су көптік қылмайды.
Мақал-мәтелдер
Толық

Құс

Қаз орғанына семіреді.

Бөрінің аузы жесе де қан, жемесе де қан.

Қоянның қарамын көр де, қалжасынан түңіл.

Алпыс қарсақ ат болмас.

Қашқан қоян, жатқан қоянды ала кетеді.

Құлан қырда, құндыз суда.

Өлі бөріден ит аттамас.

Құстың қуы сауысқан.
Мақал-мәтелдер
Толық

Ұстаз, мұғалім, оқытушы

Ұстаз… жаратылысынан өзіне айтылғанның бәрін жете түсінген, көрген, естіген және аңғарған нәрселердің бәрін жадында жақсы сақтайтын, ешнәрсені ұмытпайтын… алғыр да аңғарымпаз ақыл иесі…, мейлінше шешен, өнер-білімге құштар, аса қанағатшыл жаны асқақ және ар-намысын ардақтайтын, жақындарына да, жат адамдарына да әділ…, жұрттың бәріне… жақсылық пен ізгілік көрсетіп…қорқыныш пен жасқану дегенді білмейтін батыл, ержүрек болуы керек.
Әл-Фараби

Ұстазы жақсының, ұстамы жақсы.

Ұстазыңды ұлы әкеңдей сыйла.

Ұстазыңды атаңнан да әзіз тұт
Мақал-мәтелдер
Толық

Жас, жасөспірім, жаңа буын, жеткіншек

Жақсы жастан шығады,
Темір тастан шығады.

Су ағады, тас қалады,
Кәрі кетеді, жас қалады.

Қарттың айтқанын істе,
Жастың тапқанын же.

Үлкенге – ізет, жасқа – жол.

Көп жасағаннан сұрама,
Көпті көргеннен сұра.
Мақал-мәтелдер
Толық

Еңбек

Қазақтың әрбір сөзі асыл әрі ерекше. Себебі тілдегі мақал-мәтелдердің астарлы айтары, олардың берер мәні-мағынасы тереңде. Әр мезгіл, әр уақытқа, әр жағдайға байланысты айтылған ұлағатты сөздер мен мақал-мәтелдер қазақ әдебиетінің қорында көптеп жиналған. Соның бірі "Еңбек" тақырыбына арналған мақалдар мен мәтелдерді назарларыңызға ұсынып отырмыз.
Мақал-мәтелдер
Толық

Антоним, Синоним, Омоним

Жаман сөз жылатады, Жақсы сөз жұбатады.

Білімді – алтын көзі ашылатын, Надан жан – қара бақыр шашылатын.

Ең тәтті де тіл, ең ащы да тіл.

Жіптің ұзыны, сөздің қысқасы жақсы.
Мақал-мәтелдер
Толық

Қыз, әйел заты

Қыз - қонақ.

Қыз - әкесіне жұлдыз, шешесіне күн.

Қыз бала - өріс.

Қыз - ауылдың көркі,
Құндыз болса, бөркі.
Мақал-мәтелдер
Толық

Сыйластық туралы мақал-мәтелдер жиынтығы

«Сіз» дегеннен не кетеді,
«Сен» дегеннен не бітеді?
Мың «сіз, бізден» бір шыж-быж артық.
Сыйласқанның итіне кет дегенің,
Өзіне кет дегенің.

Иесін сыйлағанның итіне сүйек таста.
Әркім сыйлағанның құлы.
Жақсы сөзіңді сыйлар.

Мақал-мәтелдер
Толық