3_Қазақ тілі_3 сынып_1 бөлім Жанды табиғат_Өмір кезеңдері туралы анықтамалық мәтіндерін оқу_Дидактикалық материал

Қосымша №1

Үлестірме қағазға арналған сөздер: сәби, бала, ересек, жасөспірім, балғын жастық, мосқал, қарт.

Қосымша №2

 Теңіз тасбақасының өмірлік саяхаты

 Бұл тамыз айының жұлдызды түні болатын. Жұмыртқалары бар ұя Коста-Рика жағалауынан 60 сантиметр тереңдікте құмда көмілген. Ұяның ішінде жасыл теңіз тасбақаларының 100-ден аса жұмыртқалары бар, олардың әрқайсының көлемі гольф добымен бірдей.

 Теңіз тасбақасы балапандарының бірі қозғалып, жұмыртқасынан шыға бастайды. Ол жұмыртқасының қабығын тұмсығының үшкір ұшымен жарады. Теңіз тасбақасының баласы құмның астына көмілсе де, еркіндікке шығады.. Аз уақытта ұяның іші қимыл-қозғалысқа толады...

 Жұмыртқасынан жаңа жарып шыққан тасбақа балапаны құмның бетіне жеткен кезде, мұхиттан шағылысқан ай жарығына қарай жүреді...

 Суға қарай жол – оның өмір сүруінің шешуші сәті деп санауға болады. Тасбақа баласының көлемі грек жаңғағынан үлкен емес...

 Тасбақа баласының ашық теңізге саяхатын жиі «жоғалған жылдар» деп атайды. Жасыл теңіз тасбақасы өмірінің осы кезеңі туралы ғалымдар нақты деректер келтірмеген...

 Бірнеше жылдар өткеннен кейін ол балғын тасбақаға айналады... Ол жайлап өскенше бірнеше жылдар өтеді. Ол жағалаудан алыс кетіп, теңіз түбінде қоректеніп ересек тасбақаға айналады.

 Тасбақа 26-ға толған кезде, оның сауытының ұзындығы 90 сантиметрге, ал салмағы 120 килограммға жетеді. Енді ол жаңа саяхатқа аттанады. Ол өзінің ұзақ сапарын туған жеріне қайта оралудан бастайды. Сол кезде тасбақа өз жұмыртқаларын басуға дайындалады...

 Әрбір жасыл тасбақа осылай өмір бойы жұмыс істейді, ол 80 жасқа дейін өмір сүруі мүмкін. Бұл уақыт аралығында мыңдаған жас тасбақалар туылып, ашық теңізге кетеді.

Тасбақа саяхаттарынан, Гари Миллер

Қосымша №3

Қосымша №4

Өзін-өзі бағалау кестесін толтыру